Een poos terug had ik Rijshoven al voorgesteld, maar daarop is wat uitbreiding gekomen en daarom even hier in de herhaling:
RijshovenHet in Zuid-Gelderland gelegen station Rijshoven is het huidige eindstation van de lijn Lingedrecht (Ldr) - Rijshoven (Rsh).
De spoorlijn is geopend op 20 mei 1871 en werd vanaf het begin gebruikt voor het vervoer van de diverse producten van de nabij
de grote rivieren gelegen steenfabriek "De Rijser Polder". Vrij snel na de ingebruikname werd besloten het spoor ook in te
zetten voor personenvervoer, en al in 1872 werd begonnen met de bouw van het stationsgebouw.
De spoorlijn werd in 1875 vanuit Rijshoven doorgetrokken naar de achterliggende polders waar een aantal dorpjes aansluiting kregen.
In 1897 werd het stationsgebouw uitgebreid met een wachtkamer voor eerste klasse reizigers, vanwege het grote aantal mensen die
in en om Rijshoven luxe buitenverblijven lieten bouwen. De reis per trein was comfortabeler dan die per koets.
In 1913 werd in Rijshoven, niet ver van het station, een coöperatieve zuivelfabriek geopend. Deze fabriek kreeg een eigen
spooraansluiting met een paar rangeersporen om de producten, zoals melk en kaas te kunnen vervoeren.
In de loop van de twintiger en dertiger jaren liep het personenvervoer terug. De dienstregeling van Lingedrecht tot Rijshoven
werd gehalveerd en de dienstregeling naar de achterliggende dorpen werd geheel stopgezet. Het goederenvervoer had echter geen
tot weinig last van de crisis. Gedurende de tweede wereldoorlog lag het spoorverkeer geheel stil.
Na de oorlog bleek de spoorlijn nog intact en werd in 1947 weer in gebruik genomen voor het goederenvervoer van de beide
fabrieken. Dat dit wat langer duurde had te maken met de herstelwerkzaamheden rondom station Lingedrecht.
De zuivelfabriek sloot in 1967 zijn deuren als gevolg van verplaatsing naar een andere locatie in Nederland. Het kleine
emplacement naast het station bleef in gebruik voor onregelmatige kleine goederentreinen voor diverse bedrijven in Rijshoven.
In 1972 werd Rijshoven aangewezen als groeikern van Lingedrecht, heel bijzonder voor een dorpje buiten de Randstad. Hierdoor
werd de spoorlijn weer opgewaardeerd voor het personenvervoer. Het stationsgebouw werd gerestaureerd en gemoderniseerd. De
inmiddels vervallen aanbouw voor de eerste klas wachtkamer werd gesloopt. Besloten werd om het bestaande perron niet te
gebruiken en zelfs deels te slopen. Hiervoor in de plaats werd een middenperron gebouwd, met aan beide zijden de stationssporen
van het NS-station. Een doorgaand spoor bleef in dienst voor de steenfabriek. De spoorlijn werd in 1975 geëlektrificeerd. Dit
om de dieseltreinstellen DE1 en DE2 te vervangen door de modernere Plan-V treinstellen. Later zijn er op deze lijn ook de bekende
Sprinters ingezet.
Naast de groei van Rijshoven werd ook in Lingedrecht niet stil gezeten. In de polder langs de spoorlijn naar Rijshoven werd
een woonwijk uit de grond gestampt. Velen zullen dat wel kennen: zo'n jaren '70-wijk waar je met moeite je weg kunt vinden.
En om het OV te bevorderen is bij die wijk het station Lingedrecht-Polder gebouwd.
In de jaren 80 werd door de steenfabriek besloten om de producten per vrachtwagen te vervoeren, waardoor al snel werd besloten
om het doorgaande spoor grotendeels op te breken.
Eind jaren '80 werd het goederenvervoer van en naar Rijshoven geheel stopgezet. Het kleine emplacement stond op de nominatie
gesloopt te worden, maar de toen snel opgerichte stichting Stoom- en Trein Museum Rijshoven (STMR, door sommigen ook wel
uitgesproken als SToMeR) heeft dit in 1993 definitief in bezit kunnen krijgen, om een aantal relatief bijzondere locs en
rijtuigen te kunnen bewaren.
Het museum beschikt anno nu over het volgende rijdend materieel:
- Accustel BR515-815. Dit treinstel, bestaande uit motorwagen 515 660-9 en stuurstand 815 216-7 is voorzien van accu's
voor de aandrijving. Dit soort treinen reden in de jaren '70 en '80 tussen Lingedrecht en Duitsland diverse soorten snel- en
stoptreindiensten. Ook werden deze ingezet naar en van Enschede en op de Miljoenenlijn van Maastricht naar Aken vv. Het stel
bij de STMR heeft een actieradius van ca 300 km, en kan ingezet worden in de omgeving van Rijshoven tot een maximum van 100 km.
De inzet is altijd in deze vast samenstelling. - de 78 355 oftewel een voormalige Pruisische T18 uit 1912 (deze lok kan zowel in Nederland als in Duitsland ingezet worden).
- de 86 167 uit de jaren '30 (kan in Nederland ingezet worden).
- stoomlok type Württembergse T5 van de K.W.St.E. (deze lok is niet rijvaardig).
- een stoomlok van de serie BR 74. Deze is overgenomen van een kleine Privatbahn uit de buurt van Göppingen (Duitsland)
(de lok is rijvaardig alleen beschikt niet over ATB). - de 81 001 als rangeerlok. Deze is rijvaardig en alleen op speciale rijdagen beschikbaar op het STMR terrein.
- twee lokomotieven uit de BR 89 serie: de 89 006 en 89 009. Alleen de 89 009 is rijvaardig en zal als rangeerlok op
speciale rijdagen ingezet worden. - NS locomotor Sik 264. Deze is in gebruik voor alle voorkomende rangeerwerkzaamheden.
- NS locomotief Hippel 521.
Naast het rijdend materieel is er ook rollend materieel in eigendom. Een aantal daarvan zijn:
- Ovalen-ramer van de NS, 1e klas rijtuig A 7204. Er zijn nog twee rijtuigen van dit type in Nederland:
de andere is in bezit van de SGB in Goes. - Plan-D van de NS, 2e klas rijtuig
- Umbaurijtuig van de DB. Dit is de vier-assige variant.
- Stalen-D bagagewagon.
- vier 3-assige Umbaurijtuigen die als één stam ingezet worden voor ritten naar en van Lingedrecht.
De vier eerstgenoemde rijtuigen kunnen ook ingezet worden voor privé ritten in Nederland en in beperkte mate naar Duitsland.
Ook zijn er een aantal goederenwagons aanwezig, waarmee met enige regelmaat fotoritten gemaakt worden.
Op het terrein staat een enkelsporige locloods voor onderhoud van de stoomlocs, een mogelijkheid om de accu's van
de BR515 op te kunnen laden en diverse spoorgerelateerde objecten, zoals bijv. een laadmal, oude andreaskruizen en meer.
Het sporenplan van Rijshoven, zoals dat in de jaren '80 er uit zag:

Update februari 2020:
Een spoorontwerp is natuurlijk nooit zomaar klaar, dus in de loop van de jaren zijn daar de nodige aanpassingen
op geweest met als gevolg dat bovenstaand plan inmiddels niet meer is. Dit is vervangen door (klik het plaatje voor een grotere versie):
Update Frenkievee 6-12-2024: Aanvullingen gedaan m.b.t. station Lingedrecht-Polder.