Ea(n)os: Laden en lossen.
Door z'n grote volume leent de Ea(n)os zich in het bijzonder voor het vervoer van bulkgoederen. Het beladen van de wagon met deze goederen zal niet via de deuren gebeuren, das niet echt handig, maar van bovenaf. In model zou je dat kunnen ensceneren met een mobiele transportband (zie o.a. Auhagen, Busch, Weinert), maar echt opschieten doet dat natuurlijk niet. Bij grote bedrijven zal dat via stortbunkers gaan of met industriële transportbanden dan wel kranen. Ik vond een mooi voorbeeldje op YouTube, de belading van Ea(n)os-wagens met suikerbieten, ergens in Frankrijk (helaas met veel wind in het geluid!)
Goed te zien is, dat zo'n vaste installatie de constante inzet van een (rangeer-)loc vereist, om de wagens te verplaatsen tijdens het laden. Dat zou m.i. eventueel ook met een lier o.i.d., of, heel modern, met een robotloc kunnen.
De firma Juweela, grootgrutter in kleingrut (van de mini baksteentjes), wil ons doen geloven, dat ook aardappelen en appels tot het bulkgoed behoren dat per treinwagon kan worden getransporteerd. Persoonlijk heb ik daar mijn twijfels over, mij lijken deze producten te kwetsbaar daarvoor, maar misschien voor vervoer naar aardappelmeelfabriek en appelsap/appelmoesfabrikanten... (zien is geloven in dit verband).
De Ea(n)os-wagen heeft als nadeel t.o.v. andere groot volume-wagons, de zgn. zelflossers, dat ie alleen met externe hulpmiddelen gelost kan worden en niet altijd zal men op de plaats waar geladen en gelost wordt, bovengenoemde installaties tot z'n beschikking hebben, bijv. uit kostenoverwegingen. Door de hoge wanden van de wagen wordt het zicht op het laadoppervlak ontnomen, dat vraagt dus om aanpassingen aan de (mobiele) laad/los-apparatuur. De oplossing werd gevonden in in hoogte verstelbare baggermachinistencabines. Onderstaande filmpje illustreert dat mooi. De giek is extra lang om vanaf één plek de hele wagen te kunnen bestrijken. Terwijl de "Bagger" de wagon uitlaadt, worden de wagons even verderop weer gevuld met een ander soort zand (met een bulldozer, die kennelijk geen zicht op de laadvloer nodig heeft ...
):
Een soortgelijk ditmaal "stom" filmpje uit Frankrijk, ik plaats het omdat ie grappig is. Door de
editing?? van de videomaker lijkt het alsof de bagger eerst de Ea(n)os vult om vervolgens de lading weer over te hevelen naar een vrachtwagen. Een nieuwe interpretatie van "met de Franse slag"? Nahja, zolang men maar werk heeft...
(Naderhand las ik, dat het hier om een demonstratie ging voor geïnteresseerde bedrijven, over de voordelen van vervoer per trein van grondverplaatsingen t.b.v. nieuwbouw in hartje Parijs, géén editing dus; mijn "Frans" is niet meer wat het geweest is, en was al niet veel soeps).
Andere grijper aan de bagger en we kunnen grote brokken steen in en uitladen. Het is meteen duidelijk, waarom oudere Eaos-wagons er zo pokdalig uitzien. Mooi gefilmd, vind ik, zo met die twee baggermachines naast elkaar achter de wagons, ik laat het zien vanwege de varianten van Eaos-wagens van deze "Ganzzug". O.a. te zien de eerder bedoelde (klik->)
Eaos-x 054" met alleen een heel klein luikje om de wagon "uit te bezemen". Horizontaal en verticaal hevig verstevigd, het betreft hier geen ombouw van de Eaos 106, maar nieuwbouw van begin deze eeuw. Ondanks of dankzij de versteviging bedraagt het nuttige lastgewicht iets minder dan dat van de Eaos 106: 53,5 ton i.p.v. 58 ton. Midden jaren 00 had de DB er een vijftigtal gehuurd, huidig bestand onbekend, in de catalogus van DB-cargo staat ie niet. (Dieselfans: Turbo-sound!!
)
Dergelijke scènes zouden je laad- of industriespoor aardig kunnen opleuken als deze baggers in model verkrijgbaar zouden zijn. Ik trof zowaar twee "Umschlaggeräte" aan bij de Kibri, helaas niet de "ranke" machines uit het filmpje. Misschien iets voor Tijdperk IV... Maar sowieso, hoewel Kibri/Viessmann mooie modellen maakt, gebruikt men helaas de verkeerde soort kunststof ervoor. Het ziet er zo ontzettend "plastic" uit... Niet echt een optie m.i.. Iets voor Herpa misschien?
Van steen naar steenkool: installaties, waarmee tweeassige hogeboordwagens in één keer geleegd worden door ze om te kiepen, had ik al 's gezien op heel oude filmpjes. Dat zoiets ook bestond voor wagons met draaistellen maakte me nieuwsgierig. Onze Duitse vrienden van
Stummi's brachten me op het spoor. Een Poolse energiecentrale:
Ook in Duitsland moeten er dit soort installaties zijn, omdat een subcategorie van de Ea(n)os-wagons bij de DB hiervoor geschikt is: de Eas 073, de Eaos-x 057, de Eanos-x 052 en de Eanos-x 059. Kernbegrip hier: "kreiselkippfähig/seitenkippfähig". Tot nu toe heb ik helaas geen filmpje met een Duits voorbeeld kunnen vinden.
In het Verre Oosten vond men kennelijk dat dat kiepen sneller kon, en bouwde installaties, die meerdere wagens per keer kunnen kiepen. Uiteraard geen Ea(n)os, maar iets vergelijkbaars. Ik laat het zien vanwege o.a. het andere camera standpunt. Een en ander is mogelijk, omdat de (automatische) koppelingen draaibaar zijn:
Het laatste filmpje in de categorie "kreiselkippfähig" wilde ik jullie beslist niet onthouden: een werkelijk ingenieus staaltje van "DIY-engineering" op model H0-schaal.
Watch & Wonder:Een aantal berichten terug kon ik mij niet voorstellen, hoe de Ea(n)os over z'n kopse kant gelost kon worden. Ik zat "verkeerd" te denken, het blijkt eigenlijk verrassend eenvoudig: zet 'm op een soort lift en laat deze aan één kant omhoogkomen:
et voilà!. Het filmpje toont de installaties in het (vroegere) Oost-Duitse Königs Wusterhausen (ze hebben er maar liefst twee), waar de alom omstreden fossiele brandstof bruinkool uit de Lausitz wordt overgeladen op duwbakken voor vervoer naar energiecentrales in Berlijn (met wederom dank aan de "boys" van "Stummi"). De typen wagens bij de DB, die hiervoor zijn uitgerust, zijn de Eas 066 en Eas 073 ("stirnkippfähig").
De oogst aan filmpjes met als onderwerp laden/lossen van Ea(n)os-wagens valt een beetje tegen. Met de zoekfunctie vind je maar weinig, hier wreekt zich het feit, dat YouTube niet met "tags" werkt, je bent vooral afhankelijk van de algoritmen van YouTube. Stiekem had ik gehoopt iets te vinden over het beladen via de deuren, maar helaas... (is natuurlijk ook geen "geil" onderwerp, zoals onze Oosterburen plegen te zeggen).
Inmiddels ben ik er achter dat beladen met een vorkheftruck geen optie is, de bovendorpel van de deuren is te laag. Dat wordt dus moeizaam laden van pallets met een steekwagen...
Één ding zou ik nog wel willen weten: ik heb wel 's Ea(n)os-en gezien, beladen met rechtopstaande boomstammetjes, weet niet meer of het IRL of in model was. Ik zou wel willen weten, hoe ze die stammetjes tijdens het laden omhooghouden, want mijn intuïtie zegt: "die vallen om..."
Mvg, Willem.