Marklin Modellgleise (serie 3900 en 3800)
N.a.v. een
eerder draadje over slanke M-rail wissels ben ik nog even wat dieper in die bijzondere M-rail soort gedoken. Het gaat over de
Marklin Modellgleise; een serie state-of-the-art (voor die tijd) rails, enkel geproduceerd van 1953 tot 1956. Artikelnummers zijn 3800 en met name 3900.
Deze M-rails zijn geïntroduceerd in de tijd dat de 'gewone' M-rails nog echte drie-railers waren. Dus geen puntcontacten maar een heuse derde rail. De serie 3800/3900, ofwel
Modellgleise waren de eerste Marklin rails met puntcontacten. In de catalogus van 1953 lezen we bijvoorbeeld het volgende (vrij vertaald):
"Deze nieuwe railsoort verbindt de voordelen van het drierailsysteem met een optisch tweerailsysteem. Net als in het grootbedrijf zijn de dwarsliggers onafhankelijk van de rails. Om het grootbedrijf te benaderen zijn er twee parallelcirkels. De gebogen rails van serie 3900 vormen de normale cirkel. De diameter inclusief taluds is 121 cm. De gebogen rails van serie 3800 vormen de binnencirkel, inclusief taluds 111 cm. Voor een volledige cirkel zijn 16 rails 3900A of 3800A nodig. De tussenruimte (hart-op-hartafstand) is 5cm. Tussen de taluds is dat 1cm. Het is geen probleem om de normale rails van serie 3600 te combineren met de nieuwe modelrails, en andersom. Wel moeten de locmotieven voor de 3900 en 3800 rails zijn uitgerust met het nieuwe type sleepcontact."Het gaat hier dus om een diameter van 111 (3800) en 121 (3900) centimeter (inclusief bedding)! De straal van de cirkel is daarmee zo'n 53,5 voor de 3800 en 58,5 voor de 3900 serie, gerekend vanaf het hart van de rail. Dat is een mooie R3 en R4 voor M-rails!

Het complete assortiment van de Modellgleise was als volgt:
Rechte rails3900 D1/1 lengte 22,4cm
3900 D1/2 lengte 11,2cm
3900 D1/4 lengte 5,6cm
3900 D1/7 lengte 3,4cm
3900 D1/8 lengte 2,8cm
3900 DE lengte 11,5cm (t.b.v. kruisingen en parallelsporen)
3900 BSD = D1/1 als contactrail
3900 DA = D1/1 als aansluitrail
Gebogen rails3900 A1/1 diameter 121cm
3900 A1/2 diameter 121cm
3900 A1/4 diameter 121cm
3900 BSA = A1/1 als contactrail
3900 AA = A1/1 als aansluitrail
3800 A1/1 diameter 111cm
3800 A1/2 diameter 111cm
3800 BSA = A1/1 als contactrail
Wissels etc.3900 MWR Rechtse wissel, rechte spoor = 3900 D1/1; afbuigend = 3/4 van 3900 A1/1
3900 MWL Linkse wissel, rechte spoor = 3900 D1/1; afbuigend = 3/4 van 3900 A1/1
3900 ZL Aanvulstuk voor wissel links
3900 ZR Aanvulstuk voor wissel rechts
3900 ZD Aanvulstuk voor wissel recht
3900 K Kruising lengte 17,7cm, hoek gelijk aan wisselhoek
Met deze rails zijn bijzonder gelijkmatig verlopende railplannen mogelijk.
De rails zijn gewoon te combineren met de 'gewone' M-rails, ook de nieuwere. Het schijnt dat de tint van de Modellgleise iets geler is. Een ander verschil (alleen zichtbaar als je ze dichterbij bekijkt) is, dat Modellgleise geen blikken dwarsliggers hebben, maar een soort kunststof waarin de railstaven zijn geklemd. Hierdoor dempen ze het geluid ook beter!
Helaas waren de rails destijds te duur en werden ze weinig verkocht. Ze zijn dus maar 4 jaar geproduceerd. Ze zijn nu dan ook moeilijk te krijgen, op Ebay zie je wel eens iets maar het is zeker niet goedkoop. Eén railstuk kost al gauw enkele euro's; een wisselpaar zeker meerdere tientjes (op de Amerikaanse Ebay staat een 'refurbished' wisselpaar voor dik 160 dollar)
Als M-rail fan zou ik natuurlijk dolgraag willen dat Marklin deze serie nog eens zou gaan produceren. Vergeet het maar...

Groetjes,
Kiezel
