Je kunt niet besturen zonder te meten. Meten doe je met schakelrails en/of contactrails, met M*-spullen of met magnetische glascontacten.

Als je 2-rail en 3-rail mixt op k-rails, zul je glascontacten zeker nodig hebben voor de 2-rail locs.
De 3-rail locs met sleper kunnen prima gebruik maken van de bestaande oplossingen. Maar er zijn ook andere opties. Die komen later in dit draadje aan de orde.

Om dat ik gekozen heb voor gemengd bedrijf (in blokvorm, ook weer zo'n afweging), heb ik het opgelost door 2-rail voertuigen een of meer magneten te geven, en 3-rail voertuigen een of meer slepers.
In dit draadje wil ik ingaan op de schakelrails, e.d.

In een ander draadje schets ik de aanpak van een schaduwstation voor gemixt 2-rail en 3-rail bedrijf.

Daar geef ik een schema met daarin een gecombineerde doe-het-zelf schakelrail, feitelijk een middenrail-contactschakelaar, bestaande uit twee spijkers tussen de rails en een glascontact.
De combinatie van die twee contact-manieren samen, levert een 3-aderige verbinding waarmee ik meerdere relais schakel. De derde ader is meestal dc-massa die ik voor het schakelen gebruik; die haal ik niet van de rails, om zo nodig ook servo-decoders potentiaalvrij te kunnen schakelen met deze doe-het-zelf schakelrail (ook weer zo'n afweging).

Aan de schakelingen van het schaduwstation ging een testje vooraf:


Of meer in detail:

Gebruikte diodes 1N4001.

De testsituatie (quick & dirty) is als volgt:
Er zijn twee schakelrails (SR1 en SR2). De rails waaraan deze hangt, is verbonden met de minus DC aansluiting van de trafo. Er is een lampje, en dat gaat branden als een trein over SR1 rijdt en ook als een trein over SR2 rijdt. Het lampje zit aan de plus DC vast van de trafo.

Als de trein over SR1 rijdt brandt het lampje, en gaat een relais over in stand A.
Als de trein over SR2 rijdt brandt het lampje, en gaat een relais over in stand B.

Dat werkt alleen correct als beide draden van SR1 en SR2 via diodes vast zitten aan de bruine draad van het lampje. Zie foto's.

Normaal gesproken zou je je afvragen: waarom wil je zoiets? Bij gemixed 2-rail+3-rail bedrijf is het wel zo makkelijk om in een keer zowel de bezetmelding als het stroomtype vast te stellen van een loc (of stuurstandrijtuig) die een spoor op rijdt. De bezetmelding is het lampje (dat kan een relais zijn; beide stand A). Stroomtype is het relais A (2-rail) of B (3-rail).

Het afgebeelde relais in een Gruener 703:

Dat is een relais (jaren '80) dat veel gebruikt werd om wissels aan te sturen. Officieel is het een 12 vDC relais, maar het schakelt net zo makkelijk bij 6vDC als bij 18 vDC. Hoe minder stroom, hoe minder herrie.

Ongetwijfeld zijn er situaties waarbij dit bij alleen 3-rail of alleen 2-rail ook handig is om te weten.

Onlangs kwamen Erik Nieuwenhuis en ik in dialoog op een nieuw idee voor schakelrails in k-rails.
De sleper verbindt twee spijkers die op een aparte stroombron zijn aangesloten.

Vandaag heb ik dat idee getest.

De loc staat hier op de sleper-contactrail, bestaande uit twee spijkers. Het controle lampje brandt, dus het werkt (maar zie later in dit draadje niet zonder kortsluiting; er moet dus nog iets gebeuren ):


Hoe ziet eruit, onder de loc?
Vanboven:


En van opzij:


De aanpak:


De spijkers in kwestie:


Toch ben ik nog niet helemaal tevreden, en daarom deed ik nog een tweede poging,
met deze boutjes:






De reden om voor messing te kiezen is dat de neodym magneetjes spijkers zo uit de railbedding trekken, maar messing ongemoeid laten. Het voordeel van boutjes met schroefdraad is dat ze onder tafel afstelbaar zijn, en dat je met soldeeroogjes kunt werken.
Helaas waren de aanwezige boutjes te kort voor de tafeldikte. Eraan solderen bleek ook geen optie, want dan wilden ze niet meer door het boorgat omlaag (dat ging niet zonder draadverlies).

De kop van deze boutjes vormt ook een probleem. De sleper maakt bij het passeren een raspend geluid.
Idealiter zoek ik dus een boutje zonder schroefvorm, liefst met een bol kopje, wel van 3 mm breed (zodat hij op de biels blijft hangen), maar liefst een fractie lager. En van circa 16 mm lang. Dat wordt dus nog zoeken naar de perfecte oplossing.

Hallo  Jan,

Dit is een mooie oplossing, zou je ook kunnen gebruiken voor de M rails.
Een gaatje boren, en de spijker er schuin in slaan.
Dit ivm de puko rail die in het midden zit 
Ga vanmiddag even kijken of dit lukt 

Gr Einte

Dag Jan.

Citaat van: Jan22 op donderdag 17 januari 2013, 23:22:03
Onlangs kwamen Erik Nieuwenhuis en ik in dialoog op een nieuw idee voor schakelrails in k-rails.
De sleper verbindt twee spijkers die op een aparte stroombron zijn aangesloten.

Ik ben blij dat ik jou met deze brainstorm verder op weg kon helpen!
Wellicht kun je met M3 messing draadeind verder komen: gewenste lengte
en het 'kopje' mooi rond vijlen?

Dag Einte.

Citaat van: Einte op vrijdag 18 januari 2013, 07:27:11
Dit is een mooie oplossing, zou je ook kunnen gebruiken voor de M rails.
Een gaatje boren, en de spijker er schuin in slaan.
Dit ivm de puko rail die in het midden zit 
Ga vanmiddag even kijken of dit lukt 

Dat lijkt mij kortsluiting-gevoelig, juist bij M-rail vanwege de metalen bedding.
Maar bij M-rail is de middengeleider wél goed bereikbaar en dus ook aan te passen!
Misschien kun je hetvolgende proberen  (als je toch ermee bezig gaat):
twee draden aan de middengeleider solderen t.p.v. de schakelpunten;
dan de middengeleider geïsoleerd fixeren aan de bedding d.m.v. hot glue
of montagekit o.i.d. en wanneer dit is uitgehard de middengeleider t.p.v.
de aan gesoldeerde draden onderbreken. Belangrijk hierbij dat het stuk
middengeleider wat tussen de schakelpunten zit en nu dus spanningsloos
is, door te verbinden met de baanspanning.
Beetje verwarrend verhaal  , ik heb het dus maar even uitgetekend:

Groeten,

Erik.

Hallo Jan en Erik,

Ben even creatief geweest met de dremel en een stuk M rails.
Als eerste heb ik met de dremel de middenrails eerst een stukje blank gemaakt, en dan de draden aan de middenrails gesoldeerd.
De rode draad is voor de door verbinding naar het midden stuk, zou ook moeten naar het andere eind van de rails  bedenk ik me nu pas.
Maar het gaat om het idee.
Toen met de hete lijm de midden rails op een paar extra punten vast gezet.
En dan met de dremel volgens de tekening van Erik de boel door geslepen.

Hier op de foto het eerste contact 2 puko's lang, de andere splitsing zit onder het blauwe draadje op de foto.
Ook zit hier een druppel hete lijm.
Zie nu ook dat ik bijna de rode draad heb door geslepen 



overzichtje van de rail, iets groter.



En de hele lengte van de rail.



Ik hoop dat iemand er wat aan heeft, want dit werkt niet met digitaal rijden op een 6021.

Gr Einte

Fijn dat jullie er al een oplossing voor hebben bedacht voor Metaal rail, want ik had zelf al zitten denken aan twee spijkers in een M-rail, vast gezet met hete lijm, maar dit is handiger.

En dus ook voor K-rail, want het idee dat Erik en jij hier voor stellen, kan natuurlijk ook met K-rail, en dan zie je er er helemaal niets meer van .... Heb je zelfs geen spijkers, boutjes of draadstang meer nodig.
Kwestie van de k-rail bedding (middenrail-mat)  op een aantal plaatsen doorzagen, en doorsolderen.

Natuurlijk is dit een richting-onafhankelijke oplossing: hij doet het altijd, ongeacht de rijrichting, en dat is precies goed voor eenrichtingsverkeer.

Zie je maar weer waarvoor een forum goed is: samen een nieuwe, en betaalbare toepassing uitvinden.
Van de M-fabriek verwacht ik geen nieuwe initiatieven op het gebied van rails. Daar moeten we zelf op komen.

Overigens, Einte, valt me met dremelen altijd op dat het snijwieltje steeds kleiner wordt bij het doorzagen van RVS. Die kleintjes bewaar ik altijd voor dit soort klusjes met weinig speelruimte, want dan heb je minder kans onbedoelde stukjes mee te zagen.

Citaat van: Einte op vrijdag 18 januari 2013, 14:38:50
Ik hoop dat iemand er wat aan heeft, want dit werkt niet met digitaal rijden op een 6021.

Hoewel ik niet digitaal rijd, heb ik benieuwd naar de oorzaak waarom dit digitaal niet gaat werken.

Als het fysiek werkt, dan werkt het toch? Of bedoel je dat dit signaal niet te vertalen is naar bruikbare code, oftewel dat er geen decoder is die met dit signaal om kan gaan?
Zelf gebruik ik het signaal voor een analoog gebruikt relais, digitaal-rijders moeten dan gaan denken aan een K84 toepassing? Of zie ik dat verkeerd?

Citaat van: Jan22 op vrijdag 18 januari 2013, 15:16:42

Citaat van: Einte op vrijdag 18 januari 2013, 14:38:50
Ik hoop dat iemand er wat aan heeft, want dit werkt niet met digitaal rijden op een 6021.

Hoewel ik niet digitaal rijd, heb ik benieuwd naar de oorzaak waarom dit digitaal niet gaat werken.
Als het fysiek werkt, dan werkt het toch? Of bedoel je dat dit signaal niet te vertalen is naar bruikbare code, oftewel dat er geen decoder is die met dit signaal om kan gaan?

Hallo Jan,

Je hebt geen massa contact als bij de gewone contact rail,
maar dit gaat via de digitale rijspanning, en dat gaat niet met andere spanningen bv. voor wissels en seinen.
Dat bijt elkaar 

Gr Einte

Dat snap ik, maar bij mij staat er een onafhankelijke spanningsbron op, oftewel ik maak een dc-contact over een stuk rails met een andere voedingsbron voor de rij-spanning. Als het elkaar bijt, dan zou ik eerst eens een diode of zo ertussen proberen .....

De sleper maakt tegelijkertijd contact met de digitale rijspanning (rode draad) en de blauwe draad. Dus de digitale spanning wordt doorgegeven aan de blauwe draad.

Citaat van: nobody op vrijdag 18 januari 2013, 15:28:09
De sleper maakt tegelijkertijd contact met de digitale rijspanning (rode draad) en de blauwe draad. Dus de digitale spanning wordt doorgegeven aan de blauwe draad.

Dit kan ik ook volgen. De blauwe draad die, in mijn geval gevoed wordt vanuit een andere trafo, krijgt dus evengoed het digitale signaal mee, hoewel de digitale stroom niet via die andere (niet-digitale) trafo verder loopt?


Het is dat ik geen digitale trafo in huis heb, maar anders zou ik dit nog wel even willen door testen.

Dit gaat óók op bij analoog gebruik. De (rode) rijspanning maakt contact met de (blauwe) schakeldraad.
Dus de + van de rode trafo maakt sluiting met de blauwe schakeltrafo.

Citaat van: nobody op vrijdag 18 januari 2013, 15:39:33
Dus de + van de rode trafo maakt sluiting met de blauwe schakeltrafo.

Okay, dat kan ik in ieder geval verder door testen.

Ik zie daarbij twee opties.
a. Ik zet dc op de middenrail en dc op de schakeling (voorkeur).
b. ik zet ac op de middenrail en dc op de schakeling.

Optie b. geeft dus sluiting, begrijp ik hieruit.

Deze constructie geeft altijd kortsluiting zodra de sleper blauw met rood verbindt.

Citaat van: nobody op vrijdag 18 januari 2013, 15:49:33
Deze constructie geeft altijd kortsluiting zodra de sleper blauw met rood verbindt.

Perfect! Dat is dus de oplossing! Je schakelt tussen blauw en rood!
Of is dat te naief?

Zodra de sleper de rode en blauwe contacten overbrugt, komt op de blauwe draad de rijspanning te staan. Als er een rijspanning aanwezig is...
Jij schrijft dat je óók op de blauwe draad een spanning wil zetten.
Stel dat er 100 volt op de blauwe draad staat. Wanneer de sleper de blauwe sectie raakt, krijgt de motor van je loc
100 volt voor de kiezen en die honderd volt gaat ook door de rode draad naar de rijspanningstafo, die dat niet leuk zal
vinden...
Twee spanningen met elkaar verbinden is niet zo'n goed idee.

Citaat van: nobody op vrijdag 18 januari 2013, 15:28:09
De sleper maakt tegelijkertijd contact met de digitale rijspanning (rode draad) en de blauwe draad. Dus de digitale spanning wordt doorgegeven aan de blauwe draad.

Je zou dit wel kunnen gebruiken met stroom detectie op een digitale baan,
dan zou het wel werken.

Dit  wou ik alleen maken naar het idee met die spijkers en de K rail.

Gr Einte

Duidelijk. Al gaat het om 12 ipv 100 volt. Dus het ontwerp wordt nog simpeler:

Er hoeft maar 1 puko geïsoleerd te worden. Deze schakelt (een 12-24 volt relais) als de trein erover rijdt op de rijstroom (van de sleper) tegen de AC-massa. Er hoeft (moet) geen aparte voeding aan, en het werkt overal waar treinen worden geacht te rijden en te blijven rijden.
En dan werkt het ook voor digitale treindetectie.

Bedankt voor het meedenken. Hier gaan we iets moois mee doen.

Inderdaad, dat moet lukken. Zorg er voor dat de "schakel puko" ietsje boven de naastgelegen puko's uitsteekt.
Dan heb je de zekerheid dat de sleper die puko raakt en er niet "blind" overheen glijdt.

Citaat van: nobody op vrijdag 18 januari 2013, 17:11:26
Inderdaad, dat moet lukken. Zorg er voor dat de "schakel puko" ietsje boven de naastgelegen puko's uitsteekt.
Dan heb je de zekerheid dat de sleper die puko raakt en er niet "blind" overheen glijdt.

Bij veel k#-rails producten zijn niet alle puko's stroomvoerend. Vaak om en om. Twee puko's is dus veiliger dan een. Er bovenuitstekend? Misschien.

Belangrijker voor mij is dat ik dit puko-contact wil combineren met een reedcontact om dezelfde relais mee om te leggen.

Als ik de puko's AC laat schakelen, moet ik dat ook doen met de reeds, en dus een (blus)condensator gebruiken. Bovendien moet ik dan diodebruggen gebruiken om toch dc-relais te gebruiken.

Als ik DC-rijstroom op de puko's zet, en ook de reeds met DC schakel, moet ik een blusdiode antiparallel aan de reed zetten, maar kan ik verder zonder probleem de DC-relais gebruiken.


   

Ik heb het hele spijkerverhaal nog eens uitgebreid door getest. Het lijkt erop alsof de critici gelijk hebben.

De trafo's melden geen kortsluiting maar deze is wel te ruiken.
Als de trein erop stil komt te staan, wat uitsluitend gebeurt bij lage rijsnelheden, dan is de kortsluiting manifest.
Bij hogere snelheden, wat rijden die analoge M*locs toch altijd snel, merk je (en de loc) er niets van.
Digitaal merk je het wel, omdat dat systeem veel directer reageert op kortsluiting.


Het lijkt erop, maar in dit draadje komen we tot de kern:

• Het maakt niet uit wat voor stroombronnen je aan elkaar verbindt, zolang je de null-draad maar gemeenschappelijk neemt, en doorverbindt.
• Indien dit leidt tot kortsluiting staan de stroombronnen niet in fase met elkaar.
• Je moet niet de Plus tegen de Plus laten schakelen, maar de Min (massa) tegen de Min (want de nul-draden worden doorverbonden)
• Je kunt de  spijker-oplossing testen door de middenrail aan te sluiten op de Massa, en de spoorstaven op de Plus. Die test moet nog gedaan worden.
• In plaats van een spijker kun je ook 1-3 puko's isoleren, dat werkt het zelfde, is makkelijker en is ook nog eens onzichtbaarder bij k-rails

Intussen ga ik ook magneetcontacten met blokvormige magneten inbouwen:

• Blokvormige magneten zijn langer dan breed.
• De lengterichting van het blokje bepaalt het magnetisch veld.
• Dat veld (van de magneet) moet in een haakse hoek staan met een glasschakelaar om te werken.

Op die manier kun je minimaal twee soorten treinen uit elkaar houden:

• Die met het blokje in de lengterichting, en
• Die met het blokje haaks op de lengterichting.

Of een diagonaal blokje ook apart waargenomen wordt, moet ik later nog maar eens uittesten.