In het kader modulebouw: welk hout is het meest geschikt hiervoor, en dan met name voor de basis?

Mijn kennis tot nu toe:

• Standaard (goedkoop) Triplex/ multiplex is dun en trekt relatief snel krom onder invloed van vocht. Kijk maar eens bij de bouwmarkt naar de platen die daar liggen. Bij de betere houthandel/ duurdere soorten hout zal het kromtrekken minder tot niet aanwezig zijn. Door de plaat in de grondverf te zetten, kan het kromtrekken ook in de toekomst worden tegengegaan. Tevens kan de kans op kromtrekken verkleind worden door de platen op lengte te zagen in de richting van de nerf (nerf parallel aan de lange kant van de plaat). Ook maakt het uit hoe de planken voorbehandeld zijn. Door te kiezen voor de populieren- of berkenhouten variant wordt het gewicht van de plan duidelijk verminderd. Ervaring met multiplex gaat terug tot 35 jaar zonder problemen.
• MDF lijkt een betere keuze, maar is naar horen zeggen eveneens vochtgevoelig aangezien het allemaal losse vezeltjes zijn. Daarnaast geeft het veel stof met verwerken. Tevens zijn de platen aan de zware kant in vergelijking tot de andere houtsoorten. Door MDF van een laag grondverf te voorzien, wordt de vochtgevoeligheid verminderd.
• Spaanplaat is relatief open en ziet er niet mooi uit, maar is daarentegen wel vochtbestendig. Het geeft een vieze plek, maar that's it. Tevens zien deze platen er, zelf bij een dikte van 8 mm, prima recht uit in de bouwmarkt. Na verloop van tijd buigen de platen echter wel door, wat betekent dat wellicht meer ondersteuning noodzakelijk is dan bij de betere kwaliteit multiplex. De sterkte is door de grove vezels zeer beperkt, waardoor de kans op afbraak bij puntbelasting groot is.

Ik ben benieuwd naar jullie aanvullingen hierop en zal dat ook zeker zelf niet nalaten wanneer ik meer info beschikbaar heb.

Alvast bedankt!

Alle verhalen van experts, bouwbeschrijvingen, module normen en boeken die ik tot nu toe gezien heb zweren bij 9 à 10 mm multiplex. Het is veel vochtbestendiger dan MDF of spaanplaat, veel sterker en ook aanzienlijk minder zwaar. Spaanplaat is eigenlijk een vroege voorloper van mdf, met veel grover vezels, het is eigenlijk rotzooi voor baanbouw, maar wel lekker goedkoop. Probeer maar eens een schroef in de kopse kant van spaanplaat te draaien.... uitbreken is gegarandeerd. Persoonlijk bouw ik m'n segmenten allemaal met multiplex, en ben er zeer tevreden over. MDF heb ik alleen gebruikt om een gladde ondergrond voor m'n fotoachtergrond te maken, daar vind ik multiplex of triplex te ruw voor.

Walter

Bericht 1 geupdate.

Hoe krijg je de planken dan recht, als ze al krom in de winkel liggen?

Kromme planken krijg je niet recht.  Ga voor goed materiaal naar een goede houthandel.

Belangrijk is als je laat zagen dat je de houtnerf in de lengterichting van de platen / planken laat zagen.
Ook dat scheelt enorm met het kromtrekken.

Bij de bouwmarkt krijg je vaak slecht zaagwerk en ben je erg afhankelijk van de (ondeskundige / zaterdag-) medewerker.
Dus liever voor een paar dubbeltjes (per m2) meer naar een echte houthandel.

Verder helpt het schilderen van het hout (aan beide) zijden, om de planken beter recht te houden.
Gewoon in de grondverf is al genoeg.

John

Bedankt John!

Bericht 1 weer geupdate.

Plaatmateriaal van Bruynzeel. Gegarandeerd watervast. Dus geen last van weersinvloeden.
Zie ===> Klik

mijn modules zijn MDF, geverfd met 1 laag grondverf en 2 lagen lak. Ziet er strak genoeg uit en blijft ook strak.

Hallo

Al 35 jaar lang 9 mm multiplex gebruikt, uit de betere doehetzelf zaak. Kost wat maar dan heb je ook wat.
Een hele plaat betaal ik ca 45 euro voor, dan wel voor een watervaste uitvoering.
Neem mahoney kleur uitvoering.

groet teunis

Mijn modules zijn als omkadering van vurenhout en als plaat MDF. Deze heb ik geverfd (omkadering) met een witte grondverf.


groeten Dylan

William,
Als frame heb ik liggende balkjes 3#4 gebruikt met 60 cm afstand.
Poten 5#7.
Plaatmateriaal 15 mm beton-plex (mahonie triplex watervast verlijmd. Zowel de hoofdbaan als onderliggend schaduw-station.
Als top laag 2mm isoflex, tegen geluid daar ik m-rails gebruik.
Voor een spiraal 8 mm multiplex, zo ook de helende stukken. Dit ook bekleed.
Voorafgaand aan de opbouw heeft het hout een 14 dagen in de zolderruimte gelegen.
Cees

In een modelspoorboek (weet niet meer welke) werd me ooit abaci genoemd. Zou licht en sterk zijn en zou niet torderen. Helaas kom ik het hout niet in de handel vinden. Wellicht wordt dit tropisch hout inmiddels beschermd.
Zelf gebruik ik 18mm berken-multiplex.

groet,
Michiel

Hoewel veel mensen daar probemen mij schijnen te hebben, gebruik ik al sinds 1970 16 mm spaanplaat voor de basis en het schaduwstation. Voor de platen onder beide steden gebruik ik 12 mm spaanplaat.
Nadeel is wel dat het na verloop van tijd wat doorbuigt, dus er is veel ondersteuning nodig (vurenhouten balkjes  (4,5 * 2,5 cm, soms ook 2,5 * 2,5, Poten 4,5 * 4,5).
Ik ben mijn huidige baan gaan bouwen in 1983, daarbij heb ik gebruik gemaakt van plaatmateriaal en balkjes voor mijn vorige baan, die ik in 1974 ben gestart.  Ook daarbij weer gebruik gemaakt van de baan die ik een paar jaar eerder heb gebouwd.
Sommige stukken plaatwerk zijn dus wel een jaar of 40 oud.
Ik heb gelukkig een erg droge ruimte, dus geen probleem met uitzetten.
Voor recente aanbouwtjes maak ik gebruik van MDF of multiplex.
Ik heb wel de indruk dat spaanplaat/mdf minder geluid overbrengt dan multiplex, maar misschien is dat maar verbeelding. Ik maak geen gebruik van dempingsmateriaal en vind het rijgeluid best meevallen.
Mijn treinen rijden op K rails, hier en daar met een spijkertje vastgezet.

tja.. over dit onderwerp zijn al veel draadjes op diverse fora volgeschreven.

Zelf heb ik populieren-multiplex in gebruik omdat dit een zeer lichte houtsoort is. Multiplex is ook relatief sterk. Kromtrekken: Ga naar de betere houthandel en koop daar een goede kwaliteit plaat. Daarnaast hoe dunner hoe eerder het krom trekt. Dus liever 12 mm dan 9 mm of nog dunner.

O ja: zelf opslaan van het plaatmateriaal? Laat het plat op de grond of op een plank liggen. Dan kan het ook niet kromtrekken. Staand bewaren kan het kromtrekken.

Groeten Ronald.

MDF schijnt het meest betrouwbare te zijn qua  gaan werken ( verschil koude/warmte), maar het mag nooit echt vochtig worden. MDF is echter wel heel erg zwaar!
Ik heb mijn Hout in Belgie gehaald, een beter type kwaliteit multiplex plaat dan in NL bij de "standaard" bouwmarkt. EN veel goedkoper!!

Onder de module rondom de onderplaat en de behuizing van de poten is in 18mm multiplex, grondplaat en zijkanten zijn 12mm, en bovenplaten zijn 9mm dik. Balkjes zijn hardhout.
Ik vind het erg goed hout, werking bij mijn modules is acceptabel, zeker gezien de verhuizing van m'n frisse, vrijwel onverwarmde kelder in Belgie naar de ex-schoonheidssalon met vloerverwarming in ons nieuwe huis.
Ik zou dus de moeite nemen en bijv. vlakbij Turnhout (zit een hele goede en snelle Houtleverancier) beter en goedkoper hout halen.

Groeten en succes! Jake

Ik heb voor de module een stuk 18 mm watervast verlijmd multiplex gebruikt. Was over van mijn verbouwing. Kwam van de bouwmarkt en ik verbaasde me dat het toch nog iets krom trekt.

Gezien Jake zijn ervaring zou ik zijn advies aannemen.

Ik heb voor de rest van de baan 8 mm MDF plaat gebruikt en dit bevalt mij ook prima.

Groet

Ronald

Citaat van: Golfer op woensdag 08 juni 2011, 21:21:32
In een modelspoorboek (weet niet meer welke) werd me ooit abaci genoemd. Zou licht en sterk zijn en zou niet torderen. Helaas kom ik het hout niet in de handel vinden. Wellicht wordt dit tropisch hout inmiddels beschermd.
Zelf gebruik ik 18mm berken-multiplex.

groet,
Michiel

Dat boek heb ik ook, zal het thuis nog eens opzoeken. Schijnt ook erg duur hout te zijn.

Bedankt voor jullie inbreng! Ik heb inmiddels weer de nodige aanvullingen in post #1 gemaakt.

Zelf ben ik, na een bezoek aan mijn neef (timmerman), enthousiast geraakt over de berkentriplex. Jemig, wat is dat licht spul! Je tilt zonder al te veel inspanning een hele plaat van 3 m2 op, bij een dikte van 18 mm! Ideaal voor iets wat zo nu en dan vervoerd dient te worden, zoals een module .

Als er meer opmerkingen zijn, pas ik #1 weer aan. Nogmaals bedankt!

Een ander nadeel van MDF is dat het onder druk (gewicht) kan gaan doorzakken. MDF is een kunst-houtsoort combinatie van hars en houtvezels, deze zijn onder hoge druk samengeperst. Daardoor ontstaat een hoge dichtheid (dus zwaar). Doordat het in principe losse vezels met een (lijm) hars zal het op den duur onder een gewicht doorzakken. (kijk maar eens naar de bekende boekenkast van het zweedse merk). Voor het zagen is het wel een lekker materiaal, het splintert niet en door de homogene structuur is het maatvast.

Triplex en multiplex hebben dat een stuk minder doordat bij goede kwaliteit multiplex de richting van de vezels bij iedere laag kruisend ligt ten opzichte van de vorige.

Bij populieren- / peppel-hout heb je een nadeel dat het een relatief zachte houtsoort is (daar worden ook klompen van gemaakt) daar moet je even bij op passen.

dikte 18mm is behoorlijk zwaar uitgevoerd. zelf zou ik het houden op 12 of 15mm voor de zijkanten en dan 9mm voor de dekplaten voor de rails.

Groeten Ronald.

CiteerIn een modelspoorboek (weet niet meer welke) werd me ooit abaci genoemd

CiteerDat boek heb ik ook, zal het thuis nog eens opzoeken.

Ik denk dat het boek "compleet handboek modeltreinen" van Bernhard Stein wordt bedoeld. Een prachtig boek maar wel een beetje teveel gericht op de professionele modelbouwer (dus met gebruik en adviezen voor dure materialen) . Wel hele goede tips qua houtbouw, scenery en andere nuttige modeltreinzaken.

Qua hout heb ik een mix tussen MDF (schaduwstation), triplex en mijn frame van vurenhout.

Groet,
Niels

Citaat van: William027 op woensdag 08 juni 2011, 15:38:08
Bericht 1 geupdate.

Hoe krijg je de planken dan recht, als ze al krom in de winkel liggen?

de multiplexplaat die gbruikt is voor het diorama dat ik nu aan het bouwen ben stond ook krom.
Ik heb er een week op de platte grond gelegd met gewichten op aan alle kanten en in het midden van de
plaat waar het omhoog kwam

mvg niKo

Hoi William,

voor de schaduwstations en als basis voor het zichtbare gedeelte heb ik 18mm multiplex gebruikt. Je kunt erop gaan staan zonder dat het doorzakt! Het nadeel is dat er in de bouwmarkt nauwelijks een rechte plaat verkrijgbaar is en dan heb ik het over platen die ?45,- per stuk kosten. In de bouwmarkt liggen ook duurdere platen van zo'n ?80,-/stuk die wel recht zijn maar dit ging mij toch echt te ver

Voor de klimspiralen heb ik 9mm multiplex ingezet en dit werkt perfect, dit ga ik ook gebruiken voor het zichtbare gedeelte en dan maar hopen dat het met genoeg ondersteuning vlak te krijgen is.

Eigenlijk zou je een soort van kunstof plaat van gerecycled pvc moeten kunnen krijgen. Met houten platen blijf je last hebben van stof, schilderen brengt echter maar gedeeltelijk een uitkomst. Overal zijn nl gaten nodig voor kabel-doorvoeren (en dat zijn er nogal wat) en hieruit blijft gewoon stof komen, hoe goed en vaak je ook blijft stofzuigen

Groetjes, John

ik heb MDF van 8 mm gebruikt met hier en daar een versteviging. De 2 modules die ik nu als zodanig gemaakt heb, wegen bijna niets, je kunt ze gemakkelijk in je eentje oppakken. Dit is mede door het gebruik van karton in de opbouw. Zie mijn topic voor wat foto's (Schonblick 2.0)

Citaat van: Tilly op zaterdag 11 juni 2011, 00:13:22
in de bouwmarkt is nauwelijks een rechte plaat verkrijgbaar

Met houten platen blijf je last hebben van stof

Hoi John,
En bij de Praxis kunnen ze gewoon nooit goed zagen! Ik ben 2 keer opnieuw naar de zagerij moeten gaan omdat ze gewoon simpele stroken van 49mm breed niet kunnen zagen. Steeds zijn ze 51 of 52mm breed. Ook is het hout veel duurder en van veel mindere kwaliteit dan in Belgie. Ik rijd nu gewoon even naar Belgie en haal daar bij een professionele houthandel hele goede kwaliteit hout voor veel minder, en het wordt er veel preciezer gezaagd! Jij woont toch vlakbij Belgie dan is het voor jou ook veel handiger daar Hout te halen.

Dat Hout onbewerkt stof geeft dat begon ik ook al te denken. Zsm overal goed dichtverven denk ik dan maar!
Groeten Jake

Veel mensen denken dat praxis goedkoop is,maar dat is niet altijd zo.
Gewoon naar een houthandel gaan of naar een echte bouw winkel bijv Raab karcher.
Ik heb het geluk dat ik die plaaten op de zaak kan laten zagen in elk formaat die ik wil hebben.
Zelf heb ik jaren spaanplaat gebruikt van 18 mm spotgoedkoop.
Nooit problemen gehad met krom trekken want zoveel vocht komt er op een modelbaan niet.

Hallo allemaal,

Als meubelmaker/interieurbouwer kan ik zeggen dat;

MDF opzich een goede keuze is, het is bij modelbanen met hang constructie echter niet aan te raden gezien het gewicht, maar het is de enige plaatmateriaal met de meeste afwerkings mogelijkheden, en bovendien is het mooi vlak. Als je ervoor kiest om het te schilderen, zorg er dan voor dat de plaat écht goed stof vrij gemaakt is. (bijv. door een luchtspuit of oud (maar schoon) T-shirt erover te trekken) En de kopse kanten 1 a 2 extra lagen te geven, ze zijn namelijk net een spons. Dit geld overigens ook voor spaanplaat. Maar spaanplaat is af te raden gezien het van zich zelf niet echt vlak en stevig is.

Triplex is ook prima te gebruiken, alleen zou ik dit bij een houthandel halen. Daar zijn de platen meestal beter verzorgd. Bij de bouwmarkt zijn ze vaak van mindere kwaliteit. (gebogen, vies, enz.)

Voor het frame zou ik (qua prijs) gewoon vurenhout gebruiken. Het is een zachthout maar met goede verbindingen prima om een modelbaan te ondersteunen.

Mvg,

Jeroen

Als je kijkt naar het meest gebruikt: vurenhout met watervast  multiplex 8 of 12mm; dat is een constructie die goedkoop en sterk is en zich al jaren bewijst.

Als je een goed verwarmde en droge ruimte hebt, kun je misschien goedkoper materiaal gebruiken, maar ik zou zelf niet het risico van een experiment willen nemen vanwege de gevolgen die slecht materiaal kan hebben.

groeten, Hessel.

spaanplaat heb ik ik vind het fantastisch spul als je maar en beetje logisch nadenkt dan is spaanplaat zo slecht nog niet en ps had het gratis van mijn werk gekregen platen van 4 bij 3