Ik rij analoog. Alle treinen (ook die van Märklin 3-rail) rijden op DC-trafo's.
Optocouplers heb ik nooit gebruikt, maar sommigen zweren erbij omdat je bij kleine spanningsverschillen al kunt meten of er een stroomafnemer op de rails rijdt. Voor analoge stroomdetectie, dus.

De baan is opgedeeld in blokken.
Elk blok met tweerichtingsverkeer heeft éen DPDT latched rijrichting relais.
Op de blokscheidingen zijn alle spoorstaven geïsoleerd.
Dat is o.a. gedaan om een truc (zie bijlage) voor 2-rail (en dus ook voor 3-rail) te kunnen toepassen.
De rijrichting wordt door een rijrichting relais bepaald.
Andere rijrichting betekent ook andere trafo.

De vragen:
Kun je tussen de twee trafo's en het rijrichtingrelais 2 optocouplers hangen
die elk snuffelen aan hun eigen draad om te weten of er een trein rijdt op het geïsoleerde spoor?

En als dat kan, hoe voorkom je dan je per ongeluk ook detecties op andere blokken mee meet?
Of kan dat per ongeluk niet vanwege het gebruik van DC op het spoor?

Heb je referentiespanning nodig, en zo ja, waar tap je die dan af?

Ik dacht de situatie te beperken tot de kern. De reden om te kijken of het kan, is inperking van het aantal draden tussen besturing en rails. Ik denk vaag richting een bipolaire optocoupler, omdat die beide richtingen tegelijk kan sniffen, en dus ook kan na het rijrichting relais.
Ik geef zo'n 2/3-rail relais hierbij als bijlage, om aan te geven wat er op spoorniveau gebeurt met wat er op besturingsniveau wordt uitgespookt.

Ik had als antwoord de tegenvraag verwacht: wat denk je zelf?

En dus geef ik het antwoord dan maar zelf. Nee, het kan niet.
Je krijgt een knetterende kortsluiting in de schakelstroomkring op het moment dat het 2/3-rail relais schakelt op 3-rail
en beide spoorstaven verbindt met plus dan wel min, afhankelijk van de rijrichting.
Als dat relais maar 1 spoorstaaf aansluit, dan werkt het ook niet, want dan kun je niets meten.

De verklaring voor de kortsluiting is de referentiestroom.
Analoog is referentiestroom noodzakelijk.

Dat was me al wat langer bekend van twee analoge experimenten:
zelf gemaakte schakelrails en een soort analoge  M-track bezetmelder.
Beide schakelen tegen een onafhankelijke bron. Dat is altijd een andere trafo dan waarop de trein rijdt,
omdat de lichtaansluiting op een Märklintrafo in dat ding vast zit aan dezelfde stroomkring als de rijspanning.

Er zijn 2 redenen waarom je analoog een (eigen) schakeltrafo (=referentiebron) moet hebben:
1. Schakelstroom moet een constante spanning hebben, en dat heeft analoge rijspanning nooit.
2. Schakelstroom moet een apart (gescheiden) stroomkring volgen, zelfs als die over dezelfde rails loopt.

Schakelstroom, per ongeluk vermengd met rijspanning, mag nooit tot gevolg hebben
dat een trein er als een speer vandoor kan gaan. En kan in dit schema wel met schakelstroom van 16vAC.

Als je een tekening maakt van een optocoupler gekoppeld aan dit schema,
en je voegt de draden naar de schakelstroom toe, dan zie je voor ogen wat er fout gaat:

De spoorstaaf waaraan je de stroomdetectie zou leggen is in 3-rail stand van het 2/3-rail relais niet meer geïsoleerd van de andere spoorstaaf, en daarom gaat het niet werken:
de stroomkringen (schakelen, rijden) zijn onder die conditie niet gescheiden.

En er is dus geen enkele andere manier dan een apart draadje te trekken naar die tweede (van de eerste spoorstaaf geïsoleerde) spoorstaaf om iets te kunnen meten met de optocoupler. Want hoewel stroomloos in 3-rail stand van het 2/3-rail relais, zijn het de stroomafnemers (motor, lampjes, wielas-weerstanden) die de staaf toch van stroom voorzien. De officiële weg, dus.

Mmm, wat nou als je afziet van referentiestroom?
Dan werkt het nog steeds niet, omdat ook als je maar 1 spoorstaaf aansluit in plaats van 2,
de andere spoorstaaf in de 3-rail stand in het geheel stroomloos is.
En in het schema snuffelt de optocoupler niet aan die stroomloze spoorstaaf
maar aan de draad naar de stroomvoerende spoorstaaf.

De opto hangt aan de verkeerde spoorstaaf....


Hierbij het denkexperiment in de bijlage.

Citaat van: Jan22 op vrijdag 09 oktober 2020, 15:39:57
En er is dus geen enkele andere manier dan een apart draadje te trekken naar die tweede (van de eerste spoorstaaf geïsoleerde) spoorstaaf om iets te kunnen meten met de optocoupler.

Stroomdetectie kan dus wel analoog?
Ja. Mits je snuffelt aan de goede spoorstaaf, en
mits in dit geval het 2/3-rail relais 1 in plaats van beide spoorstaven aansluit.

En snuffel je dan ook beide soorten treinen: 2-rail en 3-rail? Ja.
En ook aan stilstaande treinen? Ja (mits met referentiebron).

Maar ...

Het bekende lijstje:
Veel ooit naar 3-rail omgebouwde 2-rail locs hebben een stroomafnemer op het draaistel rechts voor
en een stroomafnemer op het draaistel linksachter.
Als in 3-rail éen spoorstaaf geïsoleerd is, dan rijden ze helemaal niet meer.
Dus: of terugbouwen naar 2-rail (dan heb je geen stroomloze spoorstaven),
of op alle draaistellen twee stroomafnemers plaatsen (lees voor 3-rail gebruik: massacontactstrips).

Maar: heb je analoog wel iets aan stroomdetectie?
Dat hangt ervan af of je de baan analoog statisch (hardwarematig vooruitzien)
of analoog dynamisch (on the fly) bestuurt.

Maakt dat iets uit?
Schakelingen (en dus de draadjes die daarbij horen) worden overbodig of lokaal beperkt
als je reageert op wat er gebeurt,
in plaats van vooraf vastlegt wat er kan en mag gebeuren.

Het verschil uit zich met name bij wisselstraat besturing en dus rijwegbesturing.
Condities worden simpeler. Diodematrixen zijn toepasbaar op een ander besturingsniveau.
Dat is een aanname, geen feit.

Het is geen feit als je kijkt naar deze site en elders op die site: Fahrstraßenschaltung.

Neem dit voorbeeld:

Er zijn 6 sensor (lichtsluizen) gebruikt en de stand van de wissels om deze wisselstraat te beveiligen.
Halleluja! Met alleen drukknoppen in plaats van dynamische sensors, was dit een stuk simpeler geweest.
Maar ja, dan liggen alle toelaatbare rijwegen wel voor eens en altijd vast (in relais, dus in geheugenplaatsen).
Alsnog wijzigen wordt daarna heel lastig.

Op zich: het verschil tussen statisch en dynamisch is niet of je wel of geen relais gebruikt. Deze site gebruikt TTL-logica. Het gaat erom dat deze site (schaal G of II(m)) uitgaat van wisselbesturingslogica als basis voor rijwegbesturing, en dat besturingssysteem besluit on the fly wat moet gebeuren, en dat kost heel veel sensors.

Een voorbeeld van statische besturing is te vinden op deze website (modelbouwvereniging Hilversum). Een baan uit de jaren '60 over Hilversum uit de jaren '35 is volledig met schakelpanelen en diodematrixen bestuurd, op basis van rijwegen, middels 2 drukknoppen per rijweg (het zogenaamde NX-systeem). Een foto op die webpagina toont een beeld van de overzichtelijke en gedocumenteerde spaggetti-bedrading achter de schermen.

Felix Geering legt op zijn site uit hoe dat achter de schermen werkt. En geeft een voorbeeld van een complex kopstation op basis van deze techniek in schaal N.
Omdat de diodenmatrix ook z'n grenzen kent, is over gegaan op een zelfbouw besturing van complexe rijwegen, op basis van het NX-systeem.

Dat wat Felix wil, gaat mijn wensen ver te buiten.
Menigeen op dit forum zal bij zo'n plan liever naar Koploper, iTrain, RocRail, Windigipet of TrainCommander grijpen,
al is het maar vanwege de flexibiliteit of de overdraagbaarheid in clubverband.