Citaat van: wouter op donderdag 10 september 2020, 10:17:26
Op mijn analoge Marklin baan schakel ik met een contact rail bv een wissel om of een sein.
Het verrast me altijd weer, maar natuurlijk kan iemand ook twee Märklinbanen hebben
(ik niet, mij ontbreekt de ruimte). Dus toen ik eens rond keek, liep ik tegen die andere Märklinbaan aan:
Marklin CS 3+ met S88 link etc en aansturing via iTrain.
Analoog dus. Okay.
C-rails of M-rails? Dit vanwege het type schakelrails en contactrails.
Bij M-rails:
5105, 5115, 5116 Maakcontact via railstaven middels wielassen
5146, 5147, 5213
Schakelrail -moment contact middels sleperBij C-rails:
24995 Contactrail Set van 2 contactrails voor spoorbezetmelding via geïsoleerde railstaaf
24994, 24194, 24294 Schakelrails Moment contact middels sleper
Je kunt contactrails zelf maken, en dat gaat makkelijker met C-rails dan met M-rails.
Een M-rails zelfbouw contactrails voorbeeld vind je b.v.
hierEen C-rails zelfbouw contactrails voorbeeld vind je
daarSchakelrails zijn lastiger zelf te maken dan contactrails, omdat je een manier moet vinden om alleen de loc (b.v. sleepcontact) te laten schakelen, en om afhankelijk van de rijrichting te kunnen schakelen.
Een poging (helaas rijrichting onafhankelijk) is
Op zoek naar een waardig alternatief (2011); daar was de specifieke en harde eis dat een schakelrails aanzienlijk korter is dan 9 cm (liefst niet langer dan 1-3 bielsen).
Het alternatief (
reedcontact of hallsensor, schakelend op basis van een magneet) heeft als nadeel dat het niet vanzelf beide rijrichtingen onderscheidt. Daartoe is een aangepaste rijrichting schakeling nodig. De simpelste werkt met 3 reedcontacten en een extra hulprelais, maar het kan ook met een eenvoudige elektronische schakeling.
Schakelrails dienen een ander analoog doel dan contactrails.
De uitleg van het verschil zou je verwachten bij
(Analoge en Digitale) Techniek-Weetjes (3railwiki). Omdat daar ook de meeste andere links staan.
Of, nog logischer, bij
Analoge besturing omdat schakelrails (alternatief: reedcontact en hallsensor) en contactrails (alternatief: lichtsluis, stroom- en massadetectie) de manier zijn om een analoge baan te besturen. Maar daar staat het niet rechtstreeks. Wel bij een sublink:
Analoge blokbesturing. Daarin worden schakelrails en contactrail genoemd. Je moet er maar op komen.
De uitleg staat bij
Bezetmelding, en dat is vreemd, want daarvoor is de schakelrails niet bedoeld, en dat is niet het onderscheid met de contactrails. Schakelrails zijn analoog bedoeld om iets puls-gestuurd mee te schakelen (seinen, wissels, universele relais). Contactrails zijn analoog bedoeld om zaken voor de contact-duur te laten werken (overwegbomen, ahob, kranen, verlichting, ontkoppelrails, monostabiele relais).
Daarom is jouw opmerking
contactrail voor wissel of sein te gebruiken, op z'n zachtst gezegd vreemd.
De 3railwiki maakt in Bezetmelding onderscheid tussen Terugmelding en Bezetmelding.
Onder Terugmelding valt een aantal manieren voor (1.2) Aanwezigheidsdetectie.
Dit zijn massadetectie, reedcontact, schakelrails, contactrails en stroomdetectie.
(Lichtsluis en hallsensor ontbreken, men streeft duidelijk niet naar compleetheid).
Op die manier zie je dat schakelrails een van de mogelijkheden is om aanwezigheid te detecteren (digitaal niet de handigste, en zeker niet de goedkoopste). De feiten spreken (digitaal) voor zich, maar analoog niet.
In de subkopjes staat wat elk van die dingen is (maar je moet eerst door de digitale info heen waden om er te komen):
CiteerMärklin biedt speciale schakelrails aan. Deze rails zijn voorzien van twee kleine schakelaars die door een palletje door de railbedding heen bediend worden. De sleper onder de loc drukt afhankelijk van de rijrichting de ene of andere schakelaar kortstondig aan. Ook dit is pulsdetectie. Met een schakelrail kun je iets schakelen AFHANKELIJK van de rijrichting. Zo kan bijvoorbeeld een sein of wissel geschakeld worden met een schakelrail.
Bij contactrails staat:
CiteerDe contactrail geeft daarmee een puls tegen massa door een verbinding via de (wisselstroom-)wielstellen. Met een contactrail kun je schakelen ONAFHANKELIJK van de rijrichting. Een contactrail wordt gebruikt als je een langer contact wilt hebben
Het staat dus wel ergens, maar volledig uit z'n analoge verband gerukt. Ik zou zeggen "gewoon misbruikt".
Wat er niet bijstaat, is de aanwijzing voor het gebruik, en daarover is in het verleden veel geschreven op allerlei forums.
Laat ik er een paar noemen, en een paar uitwerken.
(vooral niet alles, want ik wil er geen boek over schrijven)
I momentcontact:
- puls door schakelrails
- puls door reedcontact
- puls door hallsensor
- puls door contactrails middels cdu
puls door schakelrails:
- niet meer dan 2 spoelen per schakelrails, en niet meer dan 3 elektronische relais.
(reden: doorbranden van de veercontacten in de schakelrails bij overbelasting) - zet op een schakelrails altijd rijstroom, zelfs als deze deel uitmaakt van een stopsectie.
(reden: voorkom dat een loc (of wagon met sleper) tot stilstand komt boven op het palletje) - laat een schakelrails wissels en seinen aansturen via een CDU.
(reden: je kunt veel meer wissels en seinen schakelen, zelfs als je trafo dat niet kan,
en als de sleper tot stilstand komt boven het palletje van de schakelrails, leidt dat toch tot 1 korte puls omdat de elco daarna leeg is;
nadeel: het opladen van een CDU kost ook stroom, en dat kan een tijdje duren vanaf het moment dat je de trafo aanzet, als je veel CDU's hebt) - als je meerdere slepers per trein hebt wees er dan alert op, dat er meerdere signalen zijn
(reden: verlichting van wagons, b.v. de wagon met sluitverlichting, en bepaalde TEE voertuigen met een sleper voor en achter) - als 1 schakelrails niet genoeg is om op een bepaalde plek alles te schakelen wat moet, dan gebruik je er 2 of meer, of je gebruikt een zwaar (monostabiel) relais met (meestal maximaal) 4 onafhankelijke stroomkringen.
puls door reedcontact:
- afhankelijk van de sterkte van het type reedcontact gebruik je een elektronisch hulprelais om spoelen mee te schakelen
(reden: de contacten in het reedcontact kunnen doorbranden bij een te zware belasting van een spoel, en verkleven dan permanent, oftewel doet het daarna nooit meer) - enzovoort
puls door hallsensor:
- bij een hallsensor (unipolair) gebruik je altijd een elektronisch hulprelais of een stroomversterkende transistor om spoelen mee te schakelen
(reden: er zijn maar weinig typen hallsensor die meer dan 50 mA kunnen schakelen; er zijn 2 types die 100 mA kunnen, en 1 type dat 200 mA kan schakelen, en dat is nog altijd te weinig voor een spoel) - enzovoort
puls door contactrails middels cdu:
- een contactrails kan alleen met een korte puls iets schakelen indien een cdu gebruikt wordt
- enzovoort
II duurcontact:
- contactrails
- lichtsluis (straaldoorbreking, straalweerkaatsing)
- LDR (straaldoorbreking)
functioneel - analoge aanwezigheidsdetectie
- relaisdetectie (vgl. seingebruik) middels schakelrails
- stroomdetectie middels contactrails
- massadetectie middels contactrails