Hoi Mart,
Zelf wil ik uiteindelijk een computergestuurde baan, met een groot schaduwstation eronder. Voordat ik echter begin met bouwen, wil ik nog een heleboel leren. Daarom heb ik voorlopig gewoon een vloerbaan: alles ligt los en ik kan overal gemakkelijk bij, dat maakt aanpassen eenvoudig.
Het begon klein, maar terwijl ik aan het leren (en spelen) ben, is het flink gegroeid.
Uitgaande van wat jouw eerste post, vermoed ik dat jij (nog) niet van plan bent een computergestuurde baan te maken - corrigeer me maar als ik het fout heb - maar desondanks ben je nu wel op een punt aangekomen waar je een belangrijke keuze moet maken: hoe wil je voorkomen dat de treinen botsen? Die keuze geldt uiteindelijk voor de hele baan.
In grote lijnen heb je drie opties:
- Alles zelf in de gaten houden
- Bewaking zonder computer
- Bewaking met computer
Zelf in de gaten houdenDe eenvoudigste optie om te bouwen is alles zelf in de gaten houden. Op mijn vloerbaan doe ik dat ook. Af en toe rijden er zes treinen tegelijk, meer kan ik er niet meer goed volgen. Jouw baan wordt echter lang niet zo groot, daarop kunnen veel minder treinen tegelijk rijden zonder elkaar in de weg te zitten. Als je het zelf moet bewaken, schat ik in dat twee nog goed te doen is, maar voor drie denk ik dat er al een extra bewaker bij moet komen.
Bij deze optie hoef je in het schaduwstation alleen maar te zorgen dat alle wissels electrisch omgezet kunnen worden, meer niet. Dat betekent overal wisselaandrijvingen inbouwen. Met servo's heb ik geen ervaring. Ik heb ruim 40 aandrijvingen 74491 (versie 2.0) en daar heb ik nog geen problemen mee gehad. Ze zijn echter nog relatief nieuw, van een duurtest is nog geen sprake met mijn baan.
Het besturen van die aandrijvingen kán digitaal, met decoders dus, maar dat hóeft helemaal niet. Als je toch niet van plan bent uiteindelijk een computergestuurde baan te maken, kun je de wissels minstens zo goed met een schakelkastje bedienen (als je een beetje handig bent kun je zelf iets maken, anders kan het met een
72710 of
72720). Omdat ik op weg ben naar een computergestuurde baan, gebruik ik decoders. Eerst allemaal inbouwdecoders, later ben ik overgestapt op externe. Niet alleen is dat (per wissel) goedkoper dan inbouw, zo'n externe decoder heeft ook een veel lagere ruststroom. Bovendien heeft Märklin helemaal geen inbouwdecoder voor het aansturen van ontkoppelrails, dus had ik geen andere keuze dan een externe decoder. Nadeel is wel dat er voor die externe decoders veel meer draadjes nodig zijn, maar voor een vaste baan hoef je dat maar één keer (goed) te doen.
Bewaking zonder computerDe post van Wim gaat over deze mogelijkheid. Hoe dit precies werkt, weet ik niet. Ik weet wél dat dit ook met een Mobile Station goed mogelijk is. En ik weet ook dat je er electronica bij nodig hebt (hetzij kant en klare componenten dan wel zelfbouw) om te zorgen dat er al dan niet spanning staat op bepaalde delen van de baan. Voor de zichtbare baan heeft dit als nadeel dat rijtuigverlichting en geluid ook niet meer werken als een trein op een spanningsloos spoor staat, dat vind ik persoonlijk wel jammer. Voor een schaduwstation geeft dat niet.
Bewaking met computerDit is wat Henk beschrijft. Een Mobile Station kan niet zomaar verbinding maken met een computer, daarvoor heb je een andere centrale of speciale electronica nodig. De baan is verdeeld in blokken en overal staat spanning op. De computer houdt bij waar alle treinen zijn en laat nooit een trein een blok in rijden als dat blok al bezet is. Ik ben nog aan het leren hoe dit precies werkt en wat ervoor nodig is. Ook hier komt electronica aan te pas, om precies te zijn terugmeldmodules. Ik heb er ééntje (met, zoals gebruikelijk, 16 ingangen) om mee te oefenen, maar ik ben nog steeds een beginner.
Als het je nu duizelt, kun je gewoon voor de eerste optie gaan, zelf alles bewaken. Bedenk dan wel dat je, als je straks toch een andere keuze wilt maken, overal bij moet kunnen komen: veel rails zal dan weer los moeten om, zoals Henk al beschrijft, meldsecties te maken. Dat geldt zelfs voor bewaking zonder computer, zij het in mindere mate.
Welke keuze je ook maakt, zoals Henk ook al schrijft is het verstandig om het schaduwstation eerst uitvoerig te testen voordat je verder gaat met bouwen. In plaats van heen en weer rijden kun je daarvoor een tijdelijke lus aan het schaduwstation maken, bijvoorbeeld zoals in het plaatje hieronder. Je kunt dan al je treinen in het schaduwstation parkeren en alles uitproberen.
Misschien heb je het al gedaan, maar anders is het nu het aangewezen moment voor het aanleggen van
ringleidingen voor massa en rijstroom. Zelfs op mijn vloerbaan heb ik dat gedaan: alles bij elkaar liggen er een paar honderd draadjes aan massa- en rijstroomaansluitingen.
Tenstlotte: vergeet de valbescherming niet voordat je een trein op de baan zet. Overal waar een trein bij een ongelukje een flinke duikeling zou kunnen maken, moet je naast de rails iets maken om hem tegen te houden. Een interessant topic in dit verband vind ik
Vangrail spiraal. De titel suggereert dat het alleen over een klimspiraal gaat, maar het is net zo goed van toepassing op alle andere sporen.