Zo langzamerhand begint het moment in zicht te komen dat ik weer een baan kan gaan bouwen, dus ben al druk aan het denken en tekenen.

Wat zijn de ervaringen met Roco 30cm rijtuigen door de K R II (223*) bogen en de bijbehorende wissels (226*) ?

Noot:
Het gaat louter om het technische aspect, het optische aspect is niet relevant, want het is bedoeld voor 'ondergronds' (schaduw station, tunnels etc).
Bovengronds staan alleen de slanke wissels en grote bogen gepland.

30 cm rijtuigen alleen met grotere boogstralen gebruiken, R4 of R5. Zeker als ze kortgekoppeld zijn. R2 lukt echt niet

Mijn ervaring met m en k rails dat ze door de bogen komen van de 51? en 52? wissels en de scherpe k wissels komen. Ook mijn railjets van roco duwend en trekkend gaan goed.

Wel vloeiend leggen dus geen boog en tegenboog en waar mogelijk genoeg rechten tussen boog en tegenboog.

Overigens voor een spiraal zou ik het ook niet aanraden

De 3railwiki is je redder.
K-rail R2 = 424.6 mm radius=catalogusnummer 223x
afbeelding wiki:


Daarover gaat de gestelde vraag: kan dat of kan dat niet?
Mijn antwoord: ja dat kan, bij een radius vanaf r=400 mm gaat dat goed.

Ook de NEM (althans de normbladen) gaat daarvan uit: type C-rijtuigen (31,3 cm lang) kunnen vanaf r=400mm.
Echter: schaalgetrouw kan dat pas vanaf r=490 mm.
Mijn ervaring: vanaf 400 mm kan het, maar pas vanaf r=490 mm koppelen rijtuigen ook aan in een boog.

In Boogstraal en Bodemplaat vind je berekeningen op basis van de wagon-kop en de wagon-koorde (dat zijn maten die je zelf bij een rijtuig moet opmeten). Die berekeningen (in excel formules uitgedrukt) maken het mogelijk om de hart-op-hart afstanden tussen parallelle sporen te minimaliseren.
Pas vanaf r=515 mm kun je met 31,3 cm lange wagons een hart-op-hart afstand van 57 mm benutten (in mijn geval is niet de 31,3 cm wagon de bepalende factor, maar een Lima stuurstandrijtuig waarvan de wagon-bak breder is en bij de stuurstand een langere wagon-kop heeft dan de 31,3 cm wagons).

In mijn geval betekenen zulke radius berekeningen dat het zinvoller is om met flexibele rails te werken dan met door Märklin gefixeerde boogstralen zoals 2231 tenzij je daar door wisselkeuze toe gedwongen bent.

Dank !
Koppelen is geen issue, het gaat alleen om een paar bochten onder de grond (schaduwstation, tunnel) en daar is geen sprake van parallelle sporen.
Deels ingegeven door de wisselkeuze (die met R2) radius, maar ik ben nog aan het tekenen, dus wellicht kan ik ook daar met de slanke K en de R3 aan de slag.

In Boogstraal en Bodemplaat gaat het om overhanging (van het midden van de wagon) en uitzwenking van de kop (waar de koppeling aan zit).

Als mensen stellen dat een 31,3 cm lange wagon (technisch gezien) door R1 (2221) kan rijden, dan hebben ze gelijk als het om Liliput of Roco wagons gaat (die hebben geen schortplaten die ergens achter kunnen blijven haken).

Echter, de overhang is dan (bij R1 en bij R2) dusdanig groot dat een afstand van 64.6 mm hart-op-hart afstand ontoereikend is.

Dat betekent ook dat een wagon bij R1 zo ver overhangt dat de bovenleidings masten en portalen verder van het railmidden moet afstaan dan bij Märklin gebruikelijk is.

Dat betekent ook dat als zo'n wagon op R2 rijdt, een parallel spoor op R1 op dat moment bezet is door overhang van de trein op R2.
Een goed voorbeeld van Herman05 in Boogstraal en Bodemplaat (& Bochtafsnijders) is deze:


Een aparte waarschuwing betreft het wisseltype. Een k-rail boogwissel heeft R1 en wordt gepasseerd door 31,3 cm wagons van Liliput. Dus verwacht je dat een standaard k-rail wissel ook probleemloos gepasseerd zal worden, want die heeft R2 als basis.

Dat was bij mij niet zo, en betrof maar 1 rijtuig van de 12 (die ene ontspoorde altijd als het wissel gepasseerd werd vanaf de binnenboog naar de tong).
Het ging maar bij 1 draaistel fout, ongeacht de richting. De eerste wiel-as volgde de strijkregel, van de tweede wielas werd een wiel over de strijkregel heen getild door de koppeling van de wagon die er op volgde, en daarop ontspoorde de trein als geheel, ook als hij hand geduwd en hand getrokken over het wissel ging.
Je denkt dan: ligt aan dat ene rijtuig (=wielafstand staat te breed). Nagemeten, dat was niet zo.

Ik heb het opgelost door de (plastic) strijkregel te vervangen door een verlijmde langere (messing) strijkregel. Dat werkte goed.
Later heb ik in het schaduwstation alle standaard wissels vervangen door slanke. Dat gaf minder ontsporingen, en een betrouwbaarder rijstijl.

Als je je concentreert op de k-rail boog geometrie, dan zie je iets vreemds (of meerdere vreemde dingen):

De industrie noem ik hier R0, R1=2221, R2=2231, R3=2241, R4=2251.
Rx is vreemd: er is 129.3 mm ruimte tussen R2=2231 en R3=2241, en die ruimte is gereserveerd voor bovenleidingsmasten.

Wat veel mensen doen is die ruimte benutten voor een flexibele parallelboog.
Ze nemen dan
R2 als binnenboog, en Rx als buitenboog, of
R3 als buitenboog en Rx als binnenboog

Die twee uitgangspunten leiden tot een verschillende radius voor Rx, en welke dat is hangt af van de gewenste hart-op-hart afstand tussen de sporen, en hangt dus af van het langste rijtuig (dus het rijtuig met de grootste overhang en/of uitzwenking).

Een reden om R2 als minimale boogstraal te kiezen, zijn locs.
Roco heeft een aantal stoomlocs uitgebracht die een minimale radius vergen van 419 mm; de starre constructie is niet aanpasbaar voor R1.
Liliput heeft een aantal railbussen uitgebracht die indien gekoppeld als tandem minimaal een radius van 420 mm vergen.
Er bestaat ook een TEE van een ander merk die door de (overigens verwijderbare) schortplaten, een radius nodig heeft van minimaal 419 mm.
Bij kleinserie herstellers bestaan ook locs die een veel grotere radius vergen, en van HAG heb ik een duo-loc die een instelbare tussenkoppeling heeft voor een radius tot 600 mm en een radius vanaf 1000 mm. In al die gevallen is het niet de langste wagon die bepaalt welke radius minimaal gehanteerd moet worden.