Even
bij de buren neuzen leert je dat de standaard spoorafstanden (hart op hart) bij slanke wissels en slanke kruisingen bij k-rail (57 mm)
tot de smalste h.o.h. qua standaard leverbare railstypen behoort.
Alleen Peco (2-rail) wissels, kruisingen en engelsmannen geven een nog slanker resultaat.
Als je dichter op elkaar wilt kunnen komen dan dat, kan dat, maar niet op een standaard 3-rail manier.
Standaard krijg je modelspoor niet dichter op elkaar.
Dat is logisch want de hart op hart afstand heeft te maken met enerzijds overhanging en uitzwenking (schampgevaar)
en anderzijds met wisselhoek en booglengte.
In het algemeen geldt: hoe slanker de wisselhoek, hoe langer het wissel (en tegenboog) en hoe meer opstellengte je verliest aan flankbewaking.
Voor 3-rail geldt nog een wetmatigheid: sleperlengte en het aantal rijspanningsloze pukkeltjes op een wissel (of kruispunt of engelsman). Als een sleper niet over een kruisende spoorstaaf getild kan worden, maakt hij kortsluiting met die spoorstaaf.
Wissels met een hoek van minder dan circa 14 graden, vergen 3-rail polarisatie (dat wil zeggen dat je de binnenste spoorstaven van een wissel moet polariseren opdat de sleper daarvan rijspanning kan afnemen en opdat de wielen contact met massa behouden). Bij Peco wissels blijft het daarbij.
Bij Piko-A wissels niet: Piko-A wissels moeten gepolariseerd omdat de sleper in de afbuigende stand over het wisselscharnier glijdt, dus moeten de wisseltongen (inclusief tongscharnieren) mee gepolariseerd worden.
Märklin heeft altijd afgezien van polarisatie omdat gepolariseerde wissels niet zonder kortsluiting zijn open te rijden, en daarom gekozen voor een relatief stomp, niet-rank wissel (en dat slank wissel genoemd, voor 3-rail ja, voor 2-railers een lachertje).
Uit je tekening blijkt het om een station (wisselstraat) te gaan. Dus niet
om parallelle bogen.
Wil je dichter op elkaar dan 57 mm met k-rails, dan wordt het
zagen of uitwijken naar 2-rail wissels met puntcontact-strips (puko-strips) ertussen (
weichen-walter.de of
peco SL17 en SL18).
Tweerails:
Peco heeft o.a. wissels met een wisselhoek van 12 ° en 11 ° 25'. Daarbij behoren voor een hosenträger (echt kruiswissel) respectievelijk een
kruising van 24 graden en een
kruising van 22.5 graden . Want wil een kruising midden tussen 4 wissels liggen, dan moet de hoek altijd 2x wisselhoek zijn. Bij een wissel met een hoek van 11.25 graden en een kruis van 22.5 graden kom je op 50 mm h.o.h. afstand uit.
Bij Piko-A zijn alle hoeken 15 °, en moet er hoe dan ook gezaagd worden om een kleinere h.o.h. afstand te bereiken.
Als je overweegt te gaan zagen in k-rails:
Het is de huidige wisselhoek en booglengte(en die van de identieke tegenboog, 2274)
die de huidige hart-op-hart afstand (van 57 mm) bepaalt.
Als je de hoek van het afbuigende spoor inkort van
14 ° 26' naar 11 °25, dan neemt de booglengte en de h.o.h. afstand af.
Minder dan 11 ° 25' is mij niet gelukt, meer viel er niet weg te halen, met als resultaat een h.o.h. afstand van 50 mm.
Ik had mij laten inspireren door MadMenno die aantoonde dat een kruising 2259 (22° 30') is te combineren met 4 slanke wissels.
Omdat een kruising met een hoek van 2x 14.26, graden niet bestaat, week hij uit naar de dichtstbijzijnde kruising 2259.
Daartoe verzaagde hij een wissel van 14 °'26' naar de helft van 22 ° 5' (11,25 graden).
Code 100 vs Code 83:Als je in het gelinkte Peco pdf-bestand kijkt, dan zie je dat "gewone" wissels met een wisselhoek kleiner dan 12 graden voorkomen in Code 83, maar niet in Code 100, en alleen Peco Code 100 rails is even hoog als K-rails. Dus als je kiest voor Code 83, dan heb je verloop raillasjes nodig (die bestaan overigens). Code 83 is niet bij ieder merk het zelfde; met name de hoogte van de railstoelen verschilt (railstoel = imitatie bouten waarmee de spoorstaaf op de biels vast zit).
In Code 100 k-rails bereik je niet het zelfde door uit te wijken naar Peco Code 100; je zult dan nog steeds de Peco wissels moeten verzagen. Alleen bij Code 83 heb je er baat bij om de slanke K-rails 2272, 2273, en de moderne slanke wissels af te stoten en te vervangen door Peco Code 83 met een hoek van 11,25 (of kleiner). Een probleem met Peco code 83 is de hoogte van de railstoelen; die worden vaak geraakt door Märklin flensen; MeinGleis van Weinert heeft lagere railstoelen, en daarover hobbelen Märklin wielen niet.
Andere manier:
Een kleinere h.o.h. kun je ook bereiken door in plaats van tegenboog 2274
een
tegenboog 2223 te verzagen (van 15 ° naar 14 ° 26'),
of door deze te vervangen door flexrails, natuurlijk, want dan verzaag je helemaal niets.
Een voorbeeld uit 1997 van Michael Prieskorn (bij de groene pijl):
Echter, zodra je wissels aan wissels legt, en kruisingen met wissels combineert in een wisselstraat,
dan ontkom je er niet aan om alle afbuigende sporen naar een en dezelfde booglengte te verzagen.
Kruisingen en engelsmannen in K-rails vergen extra nadenkwerk,
omdat de geometrie ervan logisch bezien niet klopt. Het rechte deel van engelsman 2275 is even lang als het rechte deel van een wissel 2272, 22715, maar de booglengte is ongelijk.
Eric-Paul berekende het ooitCiteerWanneer wel de juiste booghoek voor de 2275 zou zijn gebruikt, dan komt de lengte van het rechte stuk op 228.5 mm. Dit had dan dus ook voor wissel 2271 (2272, 2273 etc) ook het geval moeten zijn.
Wissel 2271 (2272/2273, 22715/22716) is 225 mm lang, niet 228.5 mm.
En zodra je beseft dat de slanke k-rails geometrie niet goed doordacht is, begint het smokkelwerk.
Kroko14253 drukte het ooit zo uit:
CiteerMenno heeft een "Hosenträger" gebouwd met K-rails wissels en kruising. Dat is wel te doen.
Met Engelse wissels gaat dit niet. Dat komt, doordat de boog van de gewone wissels helemaal doorloopt van begin tot eind.
Bij de Engelse wissels zit er een recht eindstuk aan, voordat de eigenlijke boog begint.
M.a.w. ik kan niet een stukje van de boog verwijderen van de EW, als bij de gewone wissel.
Dat resulteert in verschillende hoeken: 2x 14 graden (Engelse wissels) = 28 graden, terwijl de kruising 22 graden is.
Ik heb wat zitten puzzelen met korte boogstukjes
Een uitdaging die MadMenno aanging om te bewijzen dat het toch kan met engelse wissels, mits je een zaag (dremel) gebruikt.
Maar hij hield het bij de 57 mm h.o.h. afstand.
Ik heb wat zelf geoefend met een h.o.h. van 50 mm (ook bereikt met 11 ° 25'):