Nieuws:

Wilt u Stichting 3rail steunen? Dit kan eenvoudig via onze Stichting 3rail Webshop :thumbup:

Piko-A rails(schaal h0), NEM-normen, en bruikbaarheid

Gestart door Jan22 vrijdag 05 januari 2018, 12:14:51

0 leden en 1 gast bekijken dit board.
Piko-A rails(schaal h0), NEM-normen, en bruikbaarheid
Lid sinds: 2009

Dwarsliggers op de rails sporen niet

offline
Piko-A rails(schaal h0), NEM-normen, en bruikbaarheid
Een gewichtige titel, misschien? Voor wat er vooralsnog volgt ...  :D

Een tijdje terug ging de wereld van Piko-A voor mij open, dat is 2-rail rails, in Code 100 (net als k-rails), nikkelzilver (zelfde kleur als k-rails), zwarte bielsmat (net als k-rails), met een iets smaller railbed (dan k-rails heeft), en de spoorstaaf is iets smaller dan die van k-rails.

Er zijn zat 3-railers die zweren bij Piko-locs, er zijn er  maar weinig die de rails ervan weten te waarderen.
Er daar zijn op zich redenen voor, want je moet er iets meer voor doen.

Ik begin bij het begin: Kenmerken en Features. Want wat is dat eigenlijk, die Piko-A rails.

Kenmerken
Een kenmerk van Piko-A is dat Märklin 3-rail voertuigen er zonder problemen over kunnen rijden. Maar ook Roco, Liliput, Lima, Kleinbahn, HAG hebben er geen problemen mee.

Een kenmerk van Piko-A is de geometrie. Alle wissels maken een hoek van 15 graden, kruisingen dus 30.
En dat is niet schaalgetrouw. Piko-A kent maar 4 boogstralen, en flex-rails voor wie meer wil.

R1 = 360,0 mm
R2 = 421,9 mm
R3 = 483,8 mm
R4 = 545,6 mm



Die boogstralen en de hart-op-hartafstand vormen een eye-opener voor k-rail gebruikers.
Er kan kennelijk meer dan Märklin voor ons heeft uitgedacht. En dat vormde een reden om de NEM-normbladen op te zoeken: b.v. op http://www.nproject.org/nl/diversen/nem-normen-downloaden.
Want laten we wel zijn, is die hart-op-hart afstand van 61,9 wel genoeg als Märklin 64,5 mm aanhoudt? Het antwoord lijkt te zijn: wel bij R3 en R4 bij lange rijtuigen (tot 313mm). Bij R1 en R2 misschien niet, maar daarop mogen (volgens de normbladen) niet zulke lange voertuigen rijden. Mijn ervaring met k-rail R1 en 313 wagons is dat de hart-op-hart afstand eerder ligt op 70 mm dan op 64,6 mm.

Ik heb zelf geen middelen om rails op een tiende van een millimeter nauwkeurig te verleggen. dus ben ik altijd geneigd alle waarden naar boven toe af te ronden. Bijvoorbeeld R3 is voor mij dan 484, en de hoh=62 mm.

De boogwissels R2/R3 (55222 en 55223) en R3/R4 (55227,55228). Daar begon het voor mij mee.
R2/R3 is volgens de geometrie krapper dan de 2268/2269 zijn. In de praktijk van het verleggen van rails blijkt dat iets anders uit te pakken, omdat deze wissels iets verder uitsteken bij de wisseltong (dat scheelt ongeveer een stukje 2204 (22 mm). Dus toen ik er eentje tegenkwam in Zutphen voor ? 2,50, heb ik die toch maar meegenomen als testexemplaar. Onder het kopje Features staan wat inspiraties opgedaan met dit (55223-)wissel.

Als je ze ook met 3-rail wilt gebruiken, dan zul je pukkeltjes moeten aanbrengen. WeichenWalter pukkeltjes passen niet omdat de bielsafstand kleiner is dan bij peco, tillig en weinert. Bovendien volgen de bielsen van Piko-A boogwissel de boog, en dat verkort de bielsafstand verder. Bij Peco code100 is dat in ieder geval niet zo, voor een deel van die boog, en daar blijft de afstand tussen de bielsen gelijk.
Piko-A rails en wissels moet je met Peco puko-strips (SL17 en SL18) uitrusten, want die zijn flexibel, en met enig buigwerk past dat klemvast.

Piko-A wissels zijn zo ontworpen dat bij afslaande stand (bij boogwissels de binnenboog) de sleper over de tong rijdt (soms precies over het tongscharnier), dat geldt voor zowel R2/R3 als R3/R4. Dus zul je bij 3-rail gebruik die binnenste tong (de afslaande) en de te kruisen spoorstaaf moeten polariseren. Als je digitaal rijdt is het aan te raden de andere spoorstaaf ook te polariseren voor 3-rail gebruik. Bij WeichenWalter staan voorbeelden van hoe je dat analoog en digitaal kunt aansluiten. De makkelijkste manier om een wisseltong te polariseren is een aansluiting aan het wisselscharnier, en de te kruisen spoorstaaf.

Een kenmerk van Piko-A wissels zijn 2 dwarsverbindingen onder de rails (koperen stripjes) tussen de buitenste en de binnenste spoorstaven. Daardoor staat er altijd rijspanning op de binnenste spoorstaven, ook als de wisseltong slecht contact maakt met de buitenste spoorstaven.
Dat is prima als je ofwel 2-rail ofwel 3-rail rijdt, maar niet als je beide doet. Het is een crime om deze brugjes te verwijderen (ze zitten in holle bielsen). Bij menig 2-railer gebeurt dat spontaan tijdens het rijplezier, en is dus ook een Piko-A feature.

Een kenmerk van Piko-A wissels zijn de doorverbindingen van de binnenste spoorstaven onder het geïsoleerde puntstuk door naar de desbetreffende spoorstaven na het hartstuk. Die verbindingen maken het onmogelijk om in 2-rail er "denkende" wissels van te maken. In 3-rail is het een voordeel. In 2+3-rail is het een nadeel.

De verbindingen van spoorstaven in Piko-A wissels maken het lastiger om in analoog  2-rail een keerlus aan te brengen. Je moet na het wissel de spoorstaven isoleren om het wissel zelf mee te kunnen polariseren met de rijrichting.

Een kenmerk van Piko-A wissels is dat het puntstuk (op dit forum hartstuk) van kunststof is. In termen van Peco (insulfrog). Er zijn trucs op bedacht om die wissels aan te passen voor electrofrog gebruik door een inlegstukje in de gleuven van het puntstuk, met als bijkomend voordeel dat door de relatieve verhoging ook RP25 wielen het puntstuk passeren zonder te hobbelen.

Een kenmerk van het Piko-A railssysteem is dat het relatief goedkoop (was) is, niet t.o.v. Peco, wel t.o.v. alle ander merken, inclusief Märklin, en de spoorstaven lijken qua kleur sterk op RVS, maar zijn nikkelzilver. En daar soldeer je makkelijker draden aan.

Een kenmerk van het Piko-A railssysteem is de plastic "legering" van de railmat (ABS). ABS vergt andere lijmsoorten.

Een kenmerk van Piko-A flex-rails is dat deze ook voor schaal G gebruikt wordt, en extreem flexibel is. Je kunt deze rails moeiteloos dubbelvouwen en in een A4-tasje stoppen. De rails veert na bevrijding moeiteloos weer terug in een rechte stand.

Een kenmerk van Piko-A rails is dat er weinig railsstukjes (nodig) zijn, en over de stukjes die er wel zijn, is duidelijk nagedacht. Zo bestaat er een stukje 55205 dat precies genoeg is om in een boog te verlengen naar een spoor 1x hart-op-hart afstand verder (=+61,9 mm).

Features
Er zijn ook features en oplossingen daarvoor. Een deel van die oplossingen heeft Piko inmiddels zelf ook doorgevoerd. Maar net zoals bij Märklin blijven de catalogusnummers gelijk bij verschillende generaties verbeteringen. Zo heten alle Piko-A boogwissels 55222, 55223, 55227 of 55228. Maar er zijn in de tijd enorme verschillen qua uitvoering.

Zo heeft Piko-A pas in de productie van 2017 wijzigingen doorgevoerd aan de wisseltongen, en alles van daarvoor heeft wisseltongen met aan het eind een licht verende constructie die gemakkelijk verbuigt en met name bij HAG-locs (zwaargewichten) ontsporingen veroorzaakte.

Een feature van Piko-A wissels (ook bij de nieuwere versies veranderd) is het wisseltongscharnier.
De scharnieren zijn dun in elkaar geperste ringetjes die sterk de neiging hadden om te verbuigen.
Als die verbuiging optrad, dan sloot de wisseltong niet meer aan op de spoorstaaf. Alleen heel slanke wielflensen ontspoorden daarop. Alle normale wielflensen merken het verschil niet op.
Een oplossing die ik op het stummiforum las, is een metalen pen (punaise?) in het scharnier aan te brengen. En dat is min of meer de oplossing die Piko zelf ook heeft gekozen: een massief scharnier.
Voor zover ik weet, sinds 2016 geproduceerd met massief scharnier.

Een feature van Piko-A wissels is het puntstuk. De spoorstaven komen op het puntstuk bij elkaar en zijn daar geïsoleerd met een dun laagje plastic. Helaas tekort voor sommige locs met te brede wielen, want die maken soms sluiting op die plek. (Een oplossing o.a. te vinden bij Ben, de spoorman is het aflakken met nagellak, bijvoorbeeld).

Een feature van Piko-A wissels is de Piko wisselaandrijving. Nogal wat gebruikers zien daarin noodzaak om over te stappen op andere soorten, betrouwbaarder, aandrijvingen.

Een feature van Piko-A flex-rails is de bedding. De railmat is samengesteld uit een aantal los in elkaar geklikte onderdelen die makkelijk ontklikken waarna bielsen er afspatten. Dat gebeurt b.v. als je met een paar railsen onder je arm een stukje gaat lopen. Zoals Ben ooit aangaf: gewoon in een doossie kopen, verlijmen de juiste plek, en je hebt er geen kind aan.

Een feature van Piko-A rails is het gebrek aan kleine stukjes. Er zijn weinig kleine passtukjes. Op het moment dat je gaat mixen met Märklin k-rails, kom je erachter dat met name 2202, 2203, 2204 en 2208 de stukjes zijn die je in Piko-A ook goed had kunnen gebruiken (althans: in de ontwerpfase).

Ik hoop in de komende tijd dit draadje verder uit te bouwen, met hulp van jullie uiteraard.
Re: Piko-A rails, NEM-normen, en bruikbaarheid
Meer over Piko A rails (Duits, PDF) ===> klik
Re: Piko-A rails (schaal h0), NEM-normen, en bruikbaarheid
Lid sinds: 2009

Dwarsliggers op de rails sporen niet

offline
Re: Piko-A rails (schaal h0), NEM-normen, en bruikbaarheid
Dit pdf geeft de voordelen, ja, en is daarom een goede toevoeging.
De features ontbreken en de oplossingen die daarvoor zijn verzonnen.

De hamvragen:
-werkt het voor 2-rail, werkt voor 3-rail
-werkt het voor alle typen voertuigen
-waarvoor werkt het niet (Amerikanen?)
Re: Piko-A rails (schaal h0), NEM-normen, en bruikbaarheid
Citaat van: Jan22 op vrijdag 05 januari 2018, 13:27:57
De features ontbreken en de oplossingen die daarvoor zijn verzonnen.
Je bedoelt de passtukjes? Daarvoor is de fijne ijzerzaag of de Dremel slijpschijf de oplossing.
Re: Piko-A rails (schaal h0), NEM-normen, en bruikbaarheid
Lid sinds: 2009

Dwarsliggers op de rails sporen niet

offline
Re: Piko-A rails (schaal h0), NEM-normen, en bruikbaarheid
Tijdens de uitvoering, ja, en Piko-A spoorstaven zijn ook makkelijker te knippen dan k-rails spoorstaven.
Bovendien heb je geen last van die blikken mat eronder, en alleen al daardoor is de Piko-A rails veel makkelijker in het gebruik, buigzamer, en met minder weerstand op gebogen verlegde flex-rais. Met Piko-A flex leg je ook moeiteloos een industriespoortje met r=320 mm, en dat hoef je met k-flex-rails echt niet te proberen.
Re: Piko-A rails(schaal h0), NEM-normen, en bruikbaarheid
Bedankt Jan Willem voor deze uiteenzetting. Eén opmerking: een vergelijk tussen Piko A-flex en Marklin K-flex gaat mank in die zin dat K puko?s heeft en Piko A niet. Eerlijker is denk ik om een Piko A, voorzien van de Peco-strips, te vergelijken met de K. Dan haal je r = 320 mm ook niet meer.
Re: Piko-A rails(schaal h0), NEM-normen, en bruikbaarheid
Citaat van: Laenderbahn027 op vrijdag 05 januari 2018, 14:07:16

Dan haal je r = 320 mm ook niet meer.


Aan de flex zal het niet liggen, die kan het wel hebben. Je bedoelt dat de Peco strips niet meer passen? Als dat het probleem is knip je de bielsen van elkaar los en pas je de afstand tussen de bielzen aan aan de Peco strip. ;)

Gr, Ben.
Re: Piko-A rails(schaal h0), NEM-normen, en bruikbaarheid
Lid sinds: 2009

Dwarsliggers op de rails sporen niet

offline
Re: Piko-A rails(schaal h0), NEM-normen, en bruikbaarheid
Een andere oplossing kwam ik tegen op het stummiforum. daar was iemand bezig om de pecostrips zo op te rekken dat er om de 2 bielsen een pukkeltje boven kwam, en hij vroeg zich daarbij af: hoeveel afstand is  eigenlijk maximaal haalbaar? Om de 3 bielsen, om de 5 bielsen?

Het antwoord hangt natuurlijk af van de lengte van de sleper. Die oude Märklin DB-railbusjes hadden heel korte slepers, maar als je die niet hebt, dan zit je minimaal aan een verlichtingssleper, en dan heb je het over een afstand van max 4 cm waarbinnen 1-2 pukkeltjes moeten zitten.

Op dit forum staat er iets over het aantal pukkeltjes (EgMaf)
bron: https://forum.3rail.nl/index.php?topic=2174.msg230211#msg230211
CiteerVergeet niet dat je ook gerust 2 van de 3 of zelfs 3 van de 4 puko's kunt weglaten in je straatspoor.
Of ze onregelmatig weglaten en laten verdwijnen in een oliespoor, dan valt het waarschijnlijk nog minder op...

De vraag is dan: kun je die SL17/SL18 zo ver oprekken? En die persoon op het stummiforum begreep dat dit niet zonder meer ging. Daarom had hij een kleine 0,2 mm diepe uitsparing in de bielsen gefreesd. Dat was al nodig om de strips iets opgerekt en bijgebogen aan te brengen op een afstand van om de 2 bielsen.

En zo kom je dan bij de vraag of je bij een radius van 320 mm ook nog peco pukostrips kunt aanbrengen.