Hopelijk zit ik hier goed, met wat info over mijn meer recente pogingen om een baan aan de praat te krijgen....

Plannen of niet plannen, dat is de vraag. Zijn er dan teleurstellingen als iets niet loopt, zoals gepland, of omdat je niet(s) hebt gepland?

Hier is mijn ervaring:
Mijn allereerste baan, na 40+ jaar te zijn ingepakt gelegen, was helemaal niet gepland. Hoe kon het ook? Ik had niet meer met mijn treintjes gespeeld sinds mensenheugenis... - Zo lang was dat nu ook niet, maar ik wou dat woord wel eens gebruiken.

Zonder planning dus, rail na rail aan elkaar gekoppeld en toch een min of meer treffelijke baan uitgewerkt.
En uiteraard werkte wel één en ander, maar helemaal OK was het toch niet.



En dus -neen geen teleurstelling- alles afgebroken en ondertussen geinvesteerd in boards en een redelijk oppervlakte "trein klaar" gemaakt.
Alles bij elkaar 2.4m x 4.8m.
Pas daarna opgemerkt, dat ik best alles beter 90° kon omkeren. Planning nietwaar....



Eens dat voor mekaar, dan min of meer "gepland" twee ovalen opgebouwd. En omdat ik daar met meer dan één loc wou op rijden, verdeelde ik elke ovaal in 4 blokken.
En vond goedkope schakelaartjes om elk blok van stroom te kunnen voorzien.

En dan kreeg ik een hint van @ns1200 om toch maar relais te gebruiken, om aanrijdingen te voorkomen. Wat ondertussen wel al eens gebeurd was...
En dus -gepland of niet- op de buitenste ovaal de vier blokken beveiligd met 4 bistabiele relais.
En video, die aantoont, dat het min of meer lukt. Als je al een lichtje ziet branden: dat was voor mij een check, om te zien of de relais netjes schakelde, of met andere woorden: ofwel stroom naar de stopsectie ofwel naar het licht.

En daarbovenop kan ik nog steeds manueel een blok stroomvrij maken - tot hiertoe is dat gelukt, zonder dat de achterop komende trein achteraan inrijdt...
Het enige probleem, dat ik zie, is dat een blok onbeveiligd wordt, als de trein, die het blok vrijmaakt langer is dan de trein, die het blok afsluit...
Opties?
-indien nodig manueel ingrijpen...
-alle wielen van de wagons isoleren, als dat al mogelijk is?
-alle wielen van de wagons vervangen door geisoleerde 2rail wielen... en ook daar zijn de nodige problemen, heb ik menen te ontdekken
-een extra NC relais gebruiken

Op één of andere manier, loopt het goed fout met de binnenste ovaal, waardoor die half afgebroken er bij ligt. Deze keer moet ik echt wel plannen hoe ik die rails allemaal aan elkaar hang, er voor zorgend, dat de blokken zowel manueel als via de relais werken....

En bij mijn laatste aankoop, zat ook een transfo (op 110V), nummer 6114. Maar blijkbaar was het een doos van 6114, en zover ik het kan opzoeken, blijkt het meer een 6117 te zijn. Het maakt niet echt veel uit, want het is 30VA, en dat merk ik als ik even de 10VA vervang door deze 30VA, want plots houden die drie treinen beter hun snelheid.
Ondertussen had ik die dan ook opengepeuterd, want inderdaad de draden waren compleet verduurd. Hoe dan ook (buiten wat ik dan toch kapot heb gekregen) werkt de transfo..
En dan moet ik toch weer weten uit te fijnen of ik die 110V transfo, kan combineren met de 4x 220V, die ik nu gebruik. Ik vermoed van wel, want uiteindelijk komt dezelfde spanning op de secundaire circuits te staan. Wel moet ik ervoor zorgen dat ze allen in fase staan, toch?

En over planning gesproken?
Ik ben door een gelukkig toeval in het bezit gekomen van nog meer rails en daarbovenop van de mogelijkheid om zelfs bovenleiding te gebruiken.
Er zijn veertjes onderweg uit NL, om de pantografen van mijn 3054 omhoog te houden. Een andere loc, die ik onlangs op de kop kon tikken kan ook met bovenleiding worden gebruikt.
Geen geldig bijlage ID.

Even een testbaantje gemaakt en ja hoor: allebei werken ze, met de bovenleiding.

En dat wil dus betekenen, dat ik nu wel echt moet plannen: eerst nagaan hoeveel spoor ik kan voorzien van bovenleiding, en dan zien hoe ik de diesel- en stoomlocomotieven samen kan laten rijden, met of zonder die relais-beveiliging.

Dus wel even bezig...

Hoi Herman, ginds in dat verre land. Had ooit of misschien nog wel een tante die daar woonde. Maar je bent lekker bezig. Net zoals ik op zolder hier in Almere. Groet van mij.

Citaat van: hans spoor op donderdag 11 juli 2024, 18:27:11Hoi Herman, ginds in dat verre land. Had ooit of misschien nog wel een tante die daar woonde.

Altijd gevaarlijk om kennissen of vrienden te hebben in Canada, vooral als je niet echt weet waar ze wonen...
Even van googlemaps gelicht:
Grosso modo, van bijna helemaal in het westen tot (bijna) helemaal in het oosten, zowel over de weg (blauw) als in vogelvlucht (zwart)...

CiteerMaar je bent lekker bezig. Net zoals ik op zolder hier in Almere. Groet van mij.

Gelukkig ligt mijn baan beneden in wat hier een "family room" wordt genoemd. Een vrij grote plaats in de kelderverdieping.... "basement" genoemd. Waar het lekker koel is... de laatste twee, drie dagen ging de temperatuur omhoog naar 32-35° (Celsius}..

Dag Herman.

Herkenbaar hoe je start met de modelbaan!

Na talloze vloerbaantjes kreeg ik in m'n jeugd de mogelijkheid om op een overtollige binnendeur op schragen maar jnbaantjes uit te leggen.
Minder ruimte, maar wel op comfortabele hoogte 
Toch waren het nog steeds speelbaantjes zonder enige beveiliging.

De eerste besturingselementen waren wasknijpers met bolkopschroefjes, waarmee de zelf geëlektrificeerde handwissels werden bediend. Voor zover je van besturingselementen kan spreken natuurlijk 

Later kwamen er een aantal seinen die volgens het boekje werden aangesloten, waardoor ik eigenlijk niet wist hoe de bedrading de schakeling maakte. Het diende voor de perronsporen en dat werkte naar behoren, dus who cares.
Weer later kwamen er naast de rij met knijpers voor de wissels en de seinen, een aantal schakelaars om opstelsporen te activeren.

Ach ja, ik was jong en het was in een tijd zonder internet, je moest het hebben van kennis van anderen of boeken. Als ik zie wat er nu in de 3rail-Wiki staat en dat toen tot m'n beschikking had gehad was ik destijds veel verder gekomen met het beveiligen c.q. automatiseren van de modelbaan.

Enfin, wat ik eigenlijk wil zeggen wil is dat het overgrote deel van jouw vragen worden beantwoord in de Wiki!

Ik weet het: goed verhaal, lekker kort, Mea Culpa 

Groeten,

Erik.

Citaat van: Nieuwenhuis op donderdag 11 juli 2024, 20:06:43Dag Herman.

De eerste besturingselementen waren wasknijpers met bolkopschroefjes, waarmee de zelf geëlektrificeerde handwissels werden bediend. Voor zover je van besturingselementen kan spreken natuurlijk 

Wow... zo handig ben ik nooit geweest, of zal zijn. Ik ben vrij snel overgestapt op elektrische wissels, die ik nog altijd heb... dat moet zo iets van eind de 70er jaren geweest zijn.
Toentertijd had ik de beschikking over de (kruip) zolder, waar ik -jong zijnde- wel makkelijk inkom en een paar platen van geperst hout kon ophalen, door een vrij smal zolderluik..
Waar is de tijd..

CiteerLater kwamen er een aantal seinen die volgens het boekje werden aangesloten, waardoor ik eigenlijk niet wist hoe de bedrading de schakeling maakte. Het diende voor de perronsporen en dat werkte naar behoren, dus who cares.
Weer later kwamen er naast de rij met knijpers voor de wissels en de seinen, een aantal schakelaars om opstelsporen te activeren.

Nooit seinen gehad, en de meest recente opzet door relais is pas heel recent opgebouwd... na het opbouwen van schema's, het herbekijken ervan door commentaren, vooral hier op 3rail, en dan uiteindelijk gekozen voor een oplossing en dan door trial and error, toch precies iets werkzaam te hebben opgebouwd... :tink:

CiteerAch ja, ik was jong en het was in een tijd zonder internet, je moest het hebben van kennis van anderen of boeken. Als ik zie wat er nu in de 3rail-Wiki staat en dat toen tot m'n beschikking had gehad was ik destijds veel verder gekomen met het beveiligen c.q. automatiseren van de modelbaan.

Bedankt Eric, en inderdaad: ik ben al een paar keer naar de wiki site gaan kijken, maar vind niet altijd (snel) waar ik naar op zoek ben.

En heel vaak wordt de nadruk of accent gelegd op de meer moderne digitale toepassing.
Zelf rijd ik nog altijd analoog op M-rails..

Ik ben nog even gaan zoeken (om zeker te zijn), maar kan mij moeilijk voorstellen dat ik een oplossing of goede raad te weten kom over gebruik van 110V en 220V transfo... wel vind ik aanduidingen hoe transfo's in fase te brengen, maar DAT, dat wist en/of kende ik: ik had trouwens al mijn stekkers gemarkeerd, zodat (en dat bleek dan ook) ik dat niet meer hoefde uit te testen.

Een ander ding, het vervangen van 2rail wielen... vond ik ook, maar met de nodige verwijzingen naar mogelijke problemen, te wijten aan mm-kleine verschillen van assen en wielen....

Je ziet het: ik zoek wel, maar vind niet altijd....

Klopt Herman, voor wat betreft het lastig vinden, maar ook voor de analoge rijders - zoals wij - staat er toch ook een heleboel informatie.
Er zijn meerdere forumleden, die analoog rijden en hun bijdrage hebben geleverd aan de Wiki 

Het 110V/220V-dilemma is eigenlijk ook niet modelspoor-gerelateerd, maar wel een issue.

Groeten,

Erik.

Citaat van: Nieuwenhuis op donderdag 11 juli 2024, 22:04:01Het 110V/220V-dilemma is eigenlijk ook niet modelspoor-gerelateerd, maar wel een issue.

Daar ben ik mij volledig van bewust. Maar zoals er hier vele forumleden zijn, met meer dan een modeltrein interesse en/of kennis, heb ik misschien geluk en krijg ik waardevolle informatie.

Is dat een issue?
Gebruik gewoon een trafo voor de netspanning die je ter beschikking hebt.
En ja, je kunt van 110V 220V maken en omgekeerd, maar daar heb je weer een trafo voor nodig die meer kost dan een oude Märklin trafo. Dus gooi weg waar je niks kunt mee doen en koop ineens een Märklin trafo bij.

Hermanvk,

Als je op een 2-fase systeem zit (dus 110V en 220V, typisch in de VS gebruikt voor grootverbruikers) zullen de 110V en 220V altijd in fase of in tegenfase (dus stekker omkeren) zitten => je kunt normaal 110V transformators (op 110V) en 220V transformators (op 220V) door elkaar gebruiken en ze in fase krijgen.
Moest je op een 3-fase systeem zitten (dat zou dan 3x127V en 3x220V zijn; te vinden in oude installaties in europa) is het onmogelijk om transformators op 127V en op 220V in fase te krijgen en in dat geval zou ik dat ook niet doen...
Zoals altijd is er het gezegde: 'meten is weten' => steek de 2 transformators in de juiste voedingen, hang bruin aan elkaar en meet het spanningsverschil tussen geel en geel om te zien of het klein genoeg is.

Ik zie wel een grote beperking/gevaar bij het door elkaar gebruiken van 110V en 220V transformators (afhankelijk van hoe jij het regelt/schakelt: een transformator werkt in beide richtingen. Als je bruin en geel van 2 transformators aan elkaar hangt (wat wellicht ooit per ongeluk zal gebeuren) en de stekker van een van de transformators uittrekt, dan staat daar nog altijd netspanning (220V of 110V) op, terwijl de pinnen van de stekker uiteraard zeer gemakkelijk aan te raken zijn.
Als alles op dezelfde spanning staat los je dat normaal op door alle transformators samen in dezelfde stekkerblok te steken en de stekkers daar ook altijd te laten zitten => alles wordt tegelijk aan of uitgeschakeld; Als je transformators op twee verschillende stopcontacten zet (110V en 220V) lukt het niet en moet je dus zelf goed zorgen dat niemand zich aan de uitgetrokken stekkers kan electrocuteren...

Dag Herman,

Ik ben zo'n analoogrijder op M-rails waar Erik op doelde. Niet veel kaas gegeten van digitale schakelingen. Wel analoog met seinen en relais en zo.
Ik heb een en ander beschreven in de wiki : de baan van BoschSpoor in de wiki-> klik .

Daar staan ook de "simpele" schakelschema's in voor een niet it-deskundige  .
Uiteraard is ook de nodige informatie te vinden in mijn eigen topic.

hartelijke groeten,
Roel

Wat PieterB zegt, voeden uit verschillende stroomkringen en dan nog op een verschillende spanning: NOOIT doen! Hij vertelt er zelf bij waarom niet...
En als je alles zoals het moet uit 1 kring voedt om alles ineens aan en uit te kunnen zetten heb je altijd een 110/220 trafo nodig die meer kost dan een Märklin trafo, dus weggooien wat je niet kunt gebruiken 

Het is best wel mogelijk om met wisselstroom twee of meer verschillende voedingen te gebruiken. Er zit wel een hele dikke adder onder het gras. Elke trafo zorgt voor een bepaalde fasedraaiing van de wisselstroom. Wisselstoom is normaal een sinus (golf). Door de constructie van de trafo verplaatst de top van de golf een aantal graden (phi in de vaktaal). Voorwaarde voor het parallel schakelen van wisselstroomtrafo's is dat deze fasedraaiing identiek is. In het meest extreme geval kan de fasedraaiing 180° verschillen met een dikke kortsluiting tot gevolg. In zo'n geval valt het dal van de ene sinus samen met de top van de andere. Meestal echter zal er een gedeeltelijke kortsluiting optreden waardoor er minder opbrengst (ampères) beschikbaar is dan wordt opgenomen. Het verschil komt vrij in de vorm van warmte, waardoor de trafo's kunnen doorpiepen of de isolatie kan smelten. Met de juiste elektronica kan dit faseverschil worden opgeheven. Meer hierover in WiKi

Ik heb het niet over meerdere voedingen maar over meerdere kringen die elk apart afgezekerd zijn, die mag je zelfs niet samen leggen na de zekeringen. Er wordt hier wel gewaarschuwd voor spanning op een losliggende stekker, maar als die stekker blijft in zitten voedt je zelfs de hele kring waar die in zit als de zekering van die kring uit staat, dat kan toch nooit de bedoeling zijn. En als je dat niet begrijpt is het al helemaal geen goed idee uit verschillende kringen te voeden...

  
Iedere doodnormale ijzerkern trafo, zoals die in de modeltreinwereld worden gebruikt, heeft een faseverdraaiing van precies 90 graden. Niet meer en niet minder, daar zijn geen gradaties in. Dat komt omdat de spanning die aan de secundaire zijde wordt opgewekt afhankelijk is van de spanningsvariatie aan de primaire zijde. Dus kort gezegd, op het moment dat er geen spanningsvariatie is aan de primaire zijde (de top van de sinusgolf), is de spanning aan de secundaire zijde nul. Terwijl op het moment dat de spanningsvariatie aan de prim zijde maximaal is (bij het doorsnijden van de 0 lijn), de spanning aan de sec zijde maximaal is.
Wel ijlt de stroom bij een trafo na op de spanning aan de primaire zijde. Dit na ijlen bedraagt maximaal 90 graden maar kan door capacitaire werking (condensatoren) verminderd worden.

Citaat van: PieterB op vrijdag 12 juli 2024, 09:48:09Hermanvk,

Als je op een 2-fase systeem zit (dus 110V en 220V, typisch in de VS gebruikt voor grootverbruikers) zullen de 110V en 220V altijd in fase of in tegenfase (dus stekker omkeren) zitten => je kunt normaal 110V transformators (op 110V) en 220V transformators (op 220V) door elkaar gebruiken en ze in fase krijgen.

Dat heb ik hier, dus dat moet werken... (je relevante tekst heb ik vetgedrukt). Dat dacht ik dus ook wel... MAAR...

CiteerZoals altijd is er het gezegde: 'meten is weten' => steek de 2 transformators in de juiste voedingen, hang bruin aan elkaar en meet het spanningsverschil tussen geel en geel om te zien of het klein genoeg is.

Net geprobeerd:

Let niet op de rommel... dat moet allemaal (ooit eens) netjes herdaan worden. De 110V transfo is aangesloten, alsook één van mijn 220V transfo's. De grijze draad is de verbinding bruin en de voltmeter meet op beide gele aansluitingen. Dat ziet er goed uit, toch?
Bij het uittrekken van de 110V transfo, bleek er precies een restspanning (?) te bestaan van ±18V?

CiteerIk zie wel een grote beperking/gevaar bij het door elkaar gebruiken van 110V en 220V transformators (afhankelijk van hoe jij het regelt/schakelt: een transformator werkt in beide richtingen. Als je bruin en geel van 2 transformators aan elkaar hangt (wat wellicht ooit per ongeluk zal gebeuren) en de stekker van een van de transformators uittrekt, dan staat daar nog altijd netspanning (220V of 110V) op, terwijl de pinnen van de stekker uiteraard zeer gemakkelijk aan te raken zijn.

CiteerAls alles op dezelfde spanning staat los je dat normaal op door alle transformators samen in dezelfde stekkerblok te steken en de stekkers daar ook altijd te laten zitten => alles wordt tegelijk aan of uitgeschakeld; Als je transformators op twee verschillende stopcontacten zet (110V en 220V) lukt het niet en moet je dus zelf goed zorgen dat niemand zich aan de uitgetrokken stekkers kan electrocuteren...

Hier een paar foto's van de huidige setup:
De stekkerdoos staat aangesloten op de 110V stroom, die volgens het metertje dan 119V is, soms zelfs 127V...
De rode schakelaar sluit alles aan of af... dus nooit stekkers afzonderlijk uitgetrokken...



Vanaf de 110V stekkerdoos, loopt een snoer naar de rode "stroombegrenzer" - ik weet niet hoe dat ding in het Nederlands noemt, maar zoals je kan zien, komt er slechts 105V door.
Wat bricoleerwerk ook om ervoor te zorgen dat de Europese stekker kan gebruikt worden op het Noord-Amerikaanse contact.
Dat snoer gaat naar een (echt oude) belgische transformator (110V -> 220V of omgekeerd), die dan een spanning geeft van 199V.
Zie volgende foto...

Waar de 220V Europese stekkers netjes in fase staan (zie de zwarte lijntjes) in een Europese stekkerdoos.


De lage spanningen resulteren dus echt in lage secundair spanningen, zoals 16V op geel/bruin en maximum rijspanning op rood/bruin, en net iets meer dan 25V op de omschakelspanning.

Die waardes lagen, vóór mijn stroombegrenzer op respectievelijk bijna 21V en ruim 32V...

Je moet er nogal wat voor doen om je treinen te laten rijden Herman   maar zo te lezen heb je dit nu onder controle 


Mvg,

Peter Degeluidsman

Citaat van: RoelMarklin op vrijdag 12 juli 2024, 10:51:53Dag Herman,
[...]
Ik heb een en ander beschreven in de wiki : de baan van BoschSpoor in de wiki-> klik .

Ik ben al eens gaan kijken, en dat is een plan, dat ik -denk ik- nooit ga kunnen of willen verwezenlijken, zo vele niveaus...
MAAR: ik ga nog wel opnieuw gaan kijken, want, zoals je zelf schreef: er is een massa informatie aanwezig enne... men is niet te oud om te leren...
En er staat wel nog wat meer planning op de agenda...

En om dan toch nog even terug te keren op "To plan or not to plan" 

-mijn controle centrum moet worden herbouwd
-en dan effectief gaan plannen, misschien gebruik ik wel de website: TraxEditor - en zo eenvoudig is dat weer niet allemaal. Ik had ooit een gratis programma gedownloaded, maar ook dat was niet simpel - en BTW: ik kan alleen maar programma's gebruiken, die op Linux draaien, ik heb namelijk geen windows.
-en daar bovenop dan mijn pas verworden/gekregen bovenleidingen integreren in de baan - van een uitdaging gesproken

Soms lijkt het wel dat ik meer bezig ben met "weet ik wat allemaal", ipv. met de transfo's mijn treintjes te besturen...

Maar nu eerst genieten van een bezoekje aan Iron Horse Park in Airdrie,AB
Allicht gooi ik later wat foto's hier op het forum...

een modelbaan(tje) bouwen duurt in de regel veel langer dan je gedacht had, kost veel meer geld als je voorspeld had en is veel uitdagender als je ooit hebt durven dromen.
But in the end those steamers will ride the tracks.

gr. Ruud

Citaat van: hermanvk op zondag 14 juli 2024, 16:51:29-en dan effectief gaan plannen, misschien gebruik ik wel de website: TraxEditor - en zo eenvoudig is dat weer niet allemaal. Ik had ooit een gratis programma gedownloaded, maar ook dat was niet simpel - en BTW: ik kan alleen maar programma's gebruiken, die op Linux draaien, ik heb namelijk geen windows.

Neem papier en potlood. Teken je ruimte op schaal uit. En ga schetsen. Dat werkt soms beter dan achter een computerschermpje de boel proberen voor elkaar te maken. Het is echt een fabel dat je door een computerprogramma betere ontwerpen krijgt. Eerst maar eens gewoon schetsen. Dan pas verder kijken.

Citaat van: ronaldk op zondag 14 juli 2024, 18:07:42

Citaat van: hermanvk op zondag 14 juli 2024, 16:51:29-en dan effectief gaan plannen, misschien gebruik ik wel de website: TraxEditor - en zo eenvoudig is dat weer niet allemaal. Ik had ooit een gratis programma gedownloaded, maar ook dat was niet simpel - en BTW: ik kan alleen maar programma's gebruiken, die op Linux draaien, ik heb namelijk geen windows.

Neem papier en potlood. Teken je ruimte op schaal uit. En ga schetsen. Dat werkt soms beter dan achter een computerschermpje de boel proberen voor elkaar te maken. Het is echt een fabel dat je door een computerprogramma betere ontwerpen krijgt. Eerst maar eens gewoon schetsen. Dan pas verder kijken.

Dat is een hele goede raad, die ik zeker ter harte ga nemen. Ik heb nog een link doorgekregen van @RoelMarklin , (De Baan van Boschspoor), om maar te zwijgen over de talrijke links naar vroegere modelbanen. In het kort massa's ideeen, die ik allicht kan gebruiken in mijn op te bouwen baan...

En dan heb ik ook nog zoveel bovenleiding om te integreren...
Ik ga straks nog tijd te kort komen....