Na zo'n analyse weet je meer. En krijg je helder wat noodzakelijk is en wat je weg kunt laten.
Een sein is vervangbaar door twee bistabiele relais. De ene bewaakt het blok, en de andere bepaalt of een trein moet stoppen of mag doorrijden. Beide relais hebben een eigen functie, en maken dat je treinen maximaal dicht op elkaar kunt laten rijden.
Vierde stap in het denkproces: wat is minimaal noodzakelijk, kan het effectiever, kan het efficiënter?Maximaal? Of kan het nog efficiënter?Dit is een tijdstabel van twee blokken met subblokken. De treinen rijden van links naar rechts.
De gele pijlen geven aan dat de voorgaande trein een volgende trein onder bepaalde voorwaarden toelaat in het zelfde blok. De rode pijlen geven aan wanneer dat niet mag.
Uit deze tabel kun je afleiden wat de voorwaarden zijn om K*T treinen toe te laten en L*T-treinen niet. Maar hoe komen ze er weer uit, gelden daarvoor dezelfde voorwaarden?
Met een sein en met alleen getrokken treinen, kun je in het zelfde blok een voorsein( of voorsein-functie zonder voorsein) plaatsen met een hulprelais en een weerstand (of een diodenmatrix).
Een deel van het blok wordt bij geel gevoed via de weerstand, en bij groen direct van de trafo (ringleiding). Dat hulprelais regelt de voeding naar de rails.
In dat geval kun je het sein in het voorgaande blok (onder bepaalde voorwaarden) op geel zetten, terwijl het huidige blok nog bezet is. De trein die via de weerstand stroom krijgt, kan de andere trein nooit meer inhalen. Dat is nog efficiënter (maar duurder), want sommige treinen kunnen dan nog dichter op elkaar rijden. (Helaas kun je sein 7188 niet op geel zetten.)
Kan dat bij duwtreinen ook? We gaan nog even uit van een trein die van links naar rechts rijdt.
Een duwtrein heeft de sleper achter (links), en bij de door mijn voorgestane aanpak ook eentje vooraan (rechts). De sleper vooraan de trein schakelt SR1 en SR2.
Maar de achterste sleper pakt de stroom waarmee gereden wordt.
Dus als een blok in tweeën geknipt is, meest linkse deel (eventueel) met weerstand, en rechtse zonder weerstand, dan gaat dat in principe werken. Met wat extra relais. En in dat geval moet je dat regeltje van de zichzelf stoppende trein ( IF B(i+2)=0 R(i+1)=0 ) uitbreiden met extra voorwaarden.
En is blokbewaking dan overbodig geworden?
Nee, want het weerstand-hulprelais is afhankelijk van blokbewaking.
Kunnen treinen dan ook dichter op elkaar volgen? Jazeker, mits.
Sub-blokkenOver dat
Jazeker, mits begin ik een apart bericht in dit draadje:
Een blok kan bestaan uit sub-blokken. Een subblok is een gedeelte van een blok, en moet dus voldoen aan de eisen die aan dat blok gesteld worden. Ik noem een subblok bewust geen sectie, om geen misverstanden te doen ontstaan bij digitaalrijders.
Er zijn extra spullen voor nodig (extra relais, reedcontact(en), magneet (magneten), en eventueel een weerstand).
Waar kun je allereerst aan denken? Stel je langste trein is 2.20 meter, en je kortste 60 cm. Je kortste blok is dan 2.40 meter, en daar past zo'n korte trein bijna 3x in. Het lijkt dus handig om te zorgen dat een korte trein herkend kan worden, en dan ofwel eerder stopt, ofwel de rest van het blok eerder vrij kan geven. Dat klinkt makkelijker dan het is, want hoe krijg je meerdere treinen in een blok, en hoe krijg je ze er weer uit?
Stel je laat blokbewaking achterwege (als bezuiniging of zo).En je gebruikt enkel 1 schakelrail, en 1 relais R (voor rijden of stoppen) per blok.
Kan dat dan ook? Er zijn allerlei schema's online te vinden die zo werken.
Dus het antwoord zal wel "Ja" zijn. En kun je dan even efficiënt treinen achter elkaar laten rijden?
Kan het zonder blokbewaking met alleen een stop/rij-relais? Het antwoord is
Ja, mits of
Nee, tenzij, want dat kan alleen met getrokken treinen.
En is dat even efficiënt?
Het antwoord is
Ja, mits of
Nee, tenzij, want dat kan alleen met getrokken treinen.
Bij duwtreinen kan het dus niet even efficiënt zonder blokbewaking, en het is dan minder efficiënt.
Je moet dan altijd een blok vrijhouden tussen de blokken waarin gereden wordt.
Stel je schrapt de eerste schakelrail (SR1), en je gebruikt maar 1 schakelrail per blok. Is het geheel dan nog steeds even efficiënt?
Dan ga je ervan uit dat SR2 alle functies verricht, ook die van SR1.
Dus SR2 doet dan ook de bezetmelding van het huidige blok.
Dat betekent dat het langer duurt voordat het blok bezet wordt gemeld.
En dat een volgende trein die checkt of het huidige blok bezet is, meent dat dit niet zo is, terwijl er nog een trein in kan rijden die nog niet bij SR2 is aangeland.
Die voorwaarde ( IF B(i+2)=0 R(i+1)=0 ) moet je dan dus schrappen. Want die regel is niet veilig genoeg.
Dat betekent dat je een blok verspeelt, omdat een volgende trein pas een blok in mag, als de vorige er helemaal uit is.
Kan het ook effectiever: kun je met andere, minder of goedkopere middelen het zelfde bereiken?Eerst een lijstje open deuren:
- Leg nooit een pendelbaantje aan
- Maak nooit een kopstation
- Gebruik altijd eenrichtingverkeer per spoor
- Hang nooit een tweede sleper in een trein
- Gebruik reedcontacten (vanaf 0,40 ? per stuk) in plaats van schakelrails
- Gebruik relais van de electronica shops online, in plaats van speelgoed van Marklin, Viessmann e.d.
- Gebruik 2 monostabiele relais in plaats van 1 bistabiel relais indien dat goedkoper is, en logisch kan
- Koop magneten bijvoorbeeld bij een online specialist zoals magnete.nl, dan zijn ze goedkoper
- Sluit de rails andersom aan: massa op middenrail, rood op de spoorstaven, je kunt dan zelf goedkopere schakelrails maken door 3 puko's te isoleren en de sleper een relais direct laten schakelen (rijrichting info heb je daarmee niet)
- Gebruik een huifkar-route voor bestellingen uit verwegistan, dat scheelt o.a. in de bijkomende kosten
Nee, dat bedoelde ik niet met die vraag.
Kan de logica zelf effectiever?Antwoord: Nee, tenzij je afziet van duwtreinen op banen met kopstations en/of pendelbaantjes, en afziet van tweerichtingsverkeer in een blok of in een reeks blokken.
Over tweerichtingsverkeer ga ik het nog hebben.