Citaat van: Hans V200.0 op dinsdag 05 augustus 2014, 12:30:44
Ook de prijs ervan paste niet bij het budget, en moest dus gezocht worden naar andere oplossingen
Daar zat ik ook mee toen ik begon. In de tijd dat ik begon met M* kostte een lichthoofdsein 7188 13 gulden en een Universeel schakelaar 7045 9,50 gulden. Geen idee toen, wat het ding deed. Er staat:
Voor het in- uit- en omschakelen van rij- en lichtstroom. bediening via contactrails, seinplaat of met handschakelaar. Veelzijdig toepasbaar voor in- en uitschakelen van verlichting door de rijdende trein, buitenwerking stellen van stroomonderbrekingen door seinen.
Een en ander wordt beschreven in seinboek 0347. Die schakelaar 7045 is later vervangen door 7244, en nog weer later door 7245. Ik heb hem nooit gekend. Ik kocht seinen.
Maar de 7045 blijkt een bistabiel relais te zijn. En die kende ik wel. van Faller AMS 650, een bistabiel relais met 2 latches (2 onafhankelijke stroomkringen, schakelend op 16 v AC).
Faller 650 (nog regelmatig te koop in Houten voor ? 2,00 per stuk)
Ze maken veel herrie, maar je hebt geen printplaat nodig (echt low budget dus):
Foto van de Faller 650:
Het seinboek heb ik toen nooit gezien, nu wel. Er staan allerlei grappige schakelingen in, zoals:
- een trein die tegen de rijrichting in een sein passeert, stopt niet maar rijdt door.
- een trein die het station nadert zet de perronverlichting aan.
- een trein die bergop rijdt gebruikt trafo I, en bergaf trafo II (dat deed ik met een weerstand, met maar 1 trafo).
- een trein die bij een splitsing komt zet de wissel recht of krom, afhankelijk van wat de voorganger heeft gedaan.
- hoe je een tegentrein opwacht op enkelspoor. (passeerspoor?)
Allemaal dingen die je met reedcontact en (elektronisch) bistabiel relais ook kunt doen.
Wat er niet in staat, is hoe je een inhaalspoor schakelt. Terwijl dat er toch veel op lijkt.
Neem als voorbeeld het omzetten van de wissel (tekening in Wintrack):
Dit berust op: een elektrische wissel, een bistabiel relais en 3 schakelrails.
De trein rijdt van A naar B of C over SR1 (schakelrail).
S1 geeft via het relais een signaal (korte puls) naar de wisselspoel, en verandert dus de toestand door deze (korte) gebeurtenis.
Afhankelijk van de stand van dit relais (de toestand) wordt de wissel goed gezet (recht of krom).
De stand van dit hulprelais (b.v. M* 7245) wordt bepaald door de schakelrails SR2 (op B ) of SR3 (op C ).
In tekening van een M* 7245:
Laat ik dit nou altijd anders hebben opgelost.
Bij mij lagen SR2 en SR3 ruim een treinlengte na de wissel.
En deze zetten direct de wissel in de gewenste stand (recht of afbuigend).
Dat scheelt een relais en een schakelrail, een budgettair verantwoorde aanpak, volgens mij.
Zo zijn er meer voorbeelden in het seinboek die ik niet altijd overtuigend vind.
Toch is er een situatie denkbaar waarin de aanpak met extra schakelrail en relais wel hout snijdt.
Namelijk als de volgende trein uit A sneller is dan de vorige. Als de trein zelf de wissel ervoor omzet, weet je zeker dat de wissel nooit halverwege een treinlengte wordt omgezet.
Maar dat kun je ook voorkomen door bij A een sein (relais) te plaatsen, waardoor een trein pas weg mag uit A als B en/of C vrij is.
Bij een simpel inhaalspoor, kun je deze tekening plaatsen
(wikipedia - een inhaalspoor is een extra spoor waarop langzame treinen wachten om snellere treinen over het doorgaand spoor te laten passeren):
Dat kijkt qua logica veel op het tegen elkaar in passeren of "kruisen" op een enkelsporige lijn (maar is anders, onder andere omdat je dan handwissels kunt gebruiken):
Spoor B en spoor C hebben allebei een hoofdsein.
Voor het stroomloos te zetten stuk van elk hoofdsein zit een isolatiekartonnetje 5022, en daarvoor ligt een schakelrail. Die heeft drie functies:
- zet de wissel naar het andere spoor,
- zet het eigen sein op rood,
- zet het sein op het andere spoor op groen.
Een trein komt aan, stopt, en laat de wachtende trein vertrekken. En als dat alles is, dan kan het veel goedkoper door in plaats van twee seinen een enkel bistabiel relais te nemen. Die heeft twee standen B en C. Of B rijdt, of C rijdt.
Heel fijn, tot je met meerdere treinen gaat rijden, en er eentje vanuit A achterop botst bij een trein op B of C, of de vertrekkende trein botst op een trein bij D, of de wissel wordt omgegooid terwijl er een trein overheen rijdt.
Als je dat wilt vermijden (en het gebeurt echt), dan moet je gaan denken aan een bloksysteem:
De trein bij A is afhankelijk van een sein (relais) dat zich baseert op de stand van zaken in B en C, en de treinen (en seinen) van B en C zijn afhankelijk van de stand van zaken in traject D.
Je kunt dan nooit zo maar een sein op groen zetten, zonder eerst te checken of dat wel mag.
Je moet analoog bij gebruik van meer treinen dan seinen, dus schakelingen altijd informeren over de stand van zaken in het volgende blok (of traject).
Na deze zaken, terug naar mijn probleemstelling
(inhaalspoor voor loks met magneet-rechts):
- Goederenloks dragen de magneet rechts
- Alle overige loks niet (maar 2-rail loks hebben er ook eentje in het midden).
- Het spoor wordt in 1 richting bereden.
- Als het afbuigende spoor vrij is, gaat een lok met magneet-rechts daarheen.
- De lok op het afbuigende spoor komt daar altijd tot stilstand, en zet de wissel achter zich op rechtdoor.
- Alle overige loks rijden rechtdoor (en stoppen niet, tenzij het volgende blok bezet is).
- Alleen als beide sporen bezet zijn, vertrekt de trein op het zijspoor (zodra blok-vrij gegeven wordt vanuit het volgende blok)
*** edited: aansluit schema M* 7245 toegevoegd