Citaat van: rovanko op woensdag 18 juli 2012, 17:03:53
Over reed contacten - die ook in grote hoeveelheden al jarenlang op mijn baan liggen - volgt later nog een tweede bijdrage van mij
Hallo,
Hier is dan de reeds aangekondigde bijdrage inzake z.g. reed-relais.
Het
uitgangspunt ervan - zeker bij de aanleg van een spoorbaan - is gelijk aan wat je met schakelrails (die door de sleper onder een loc of wagen worden geactiveerd) wilt bereiken: Door het passeren van een trein komt er een schakeling tot stand. Bij een reed-relais vanwege een impuls vanaf een magneetje dat aan de trein is bevestigd.
Een reed-relais is een glazen buisje waarin
twee buigzame
metalen lipjes (min of meer?) luchtdicht zijn aangebracht. Aan de beide uiteinden van het reedrelais zit een staafje waaraan een draadje kan worden gesoldeerd. Elk staafje is met één van de lipjes verbonden. De uiteinden van de lipjes zitten vlak bij elkaar
maar wel los van elkaar. Als een van de beide staafjes van het reed-relais op een stroombron is aangesloten en het andere staafje
bijvoorbeeld op een relais van een sein of wissel (die op hun beurt "de stroom weer naar de massa terugvoeren) "doet het reedrelais niettemin niets" De stroomkring is namelijk niet gesloten. Zodra een magneet over het reedrelais beweegt worden de lipjes aangetrokken en maken daardoor contact met elkaar en wordt de stroomkring gesloten, waardoor het relais van het aangesloten sein of wissel in werking treedt. Zodra magneet onder de trein is gepasserd valt het reed-relais weer in de ruststand (en is de stroomkring dus weer verbroken). In tegenstelling tot schakelrails heb ik nog nooit meegemaakt dat een reed-relais blijft hangen met alle nadelige gevolgen voor de apparatuur die erop is aangesloten.
Als zo'n reedrelais wordt aangebracht ofwel midden tussen de rails respectievelijk ter linker of rechterzijde daarvan, dan zal indien er een trein passsert met een magneetje aan boord (dat dan ook midden onder de trein respectievelijk aan een van de zijden van de trein moet zijn aangebracht) zodra het magneetje vlak over het reed-relais beweegt dat reed-relais door de magnetische werking activeren (waardoor een stroomkring tot stand kan komen).
Wat is nu een wezenlijk verschil tussen een Märklin schakelrail en een reed relais? Een schakelrail is gevoelig naar gelang de rijrichting van de trein. Het palletje van de schakelrail wordt bij het passeren van de sleper naar voren gedrukt en brengt een schakeling tot stand; rijdt de trein de andere kant op dan wordt het palletje de andere kant op gedrukt en brengt dan een andere schakeling tot stand. Dat kan - zeker bij twee-richtingverkeer op een railtraject - heel belangrijk zijn.
Een reed-relais kan in principe geen onderscheid in rijrichting maken. Ongeacht de rijrichting van de trein treedt het onder invloed van een magnetische werking komende vanaf de trein in werking. Daar valt wel iets aan te doen! Zodra je de magneetjes niet midden onder de trein aanbrengt maar aan één zijde ervan dan zal een reedrelais dat vlak naast een van de rails aan dezelfde kant ligt als waar het magneetje aan de trein is bevestigd uiteraard inschakelen, maar zit het magneetje aan de andere kant van de trein als waar het reed-relais ligt dan zal dat reedrelais niet geactiveerd worden omdat de magnetische invloed erop dan te zwak is.
Het moge duidelijk zijn dat die lipjes in reedrelais héél dun zijn, zodat een te sterke stroom schade aan de lipjes kan veroorzaken. Je moet dus reed-relais gebruiken die geschikt zijn voor het voltage en het ampèrage dat " erdoor" moet. En dan moet je modelletjes nemen die een flinke stroomstoot kunnen behappen. Als ik me goed herinner heb ik iindertijd reed-relais aangeschaft die zeker een vier keer zo hoge stroom kunnen verwerken als daar normaal gesproken doorheen gaat. Je moet je dus altijd goed laten voorlichten bij de keuze.
Zijn reed-relais betrouwbaar? Ja, dat zijn ze. De mijne (zo'n tachtig stuks) liggen al ruim vijftien jaar op mijn baan zonder dat er ooit een de geest heeft gegeven (afkloppen maar!). Vervanging is trouwens meestal tamelijk eenvoudig.
O ja, waar ik bij het aanbrengen van reedrelais goed op gelet heb is dat de platte lipjes (die je door het glas kunt zien zitten) vlak en horizontaal liggen. Naar mijn gevoel bevordert dat de werking omdat de magneetjes ook vlak en horizontaal daar overheen gaan, maar misschien is dat maar een idee van mij
Wellicht dat andere deelnemers aan het forum mijn bovenstaand verhaal nog kunnen aanvullen met wijze lessen en hun ervaringen met reed-relais.
Gegroet,
Rob