Dag 3: Zaterdag 8 oktober 2011Het verbazingwekkende zomerweer van de week ervoor was weer voorbij. Er was kans op regen, dus werd er binnen gewerkt. Het is de bedoeling de loc vandaag wél in de grondverf te krijgen en ik heb me aangeboden om een stroomafnemer te doen. Wist ik veel...
Aan de stroomafnemers was nog helemaal niets gebeurd. Ze waren in de loods geparkeerd en stonden, omhooggehouden door een stuk hout, klaar om geschuurd en gegrond te worden...
Iemand anders ging met de tweede stroomafnemer aan de gang. Al snel zou blijken dat deze in veel slechtere conditie verkeert dan de andere.
Juist... dit moest dus
allemaal geschuurd en gegrond worden. De stroomafnemers moesten lichtgrijs worden dus het moest volledig én zorgvuldig gebeuren. Ieder hoekje of streepje dat vergeten werd zou immers enorm afsteken. Maar hoe schuur je zoiets? Er zijn nauwelijks delen die je met een schuurmachine kunt doen dus er zat niets anders op dan veel handwerk...
Voordat we met de stroomafnemers aan de gang gaan, gaan we even een kijkje in de loc nemen. Veilig met het trappetje naar binnen
Dit is cabine 2. Het is misschien niet goed te zien, maar het was hier een enorme bende. Grappenmakers hebben een keer ingebroken in de loods en ze waren zo "leuk" om een poederblusser te legen in de cabine van de 1253, de enige loc die toen niet op slot zat. Alles zit onder een laag bluspoeder. Het ligt er al een tijdje en omdat het agressief spul is, is er vanalles aangetast. Ik denk niet dat het schuifraampje ooit nog open kan, het meterpaneel en de controllerhandels zijn aangetast en we vreesden voor het binnenwerk van de rijcontroller. Die is later een keer open gemaakt en bleek gelukkig van binnen ongeschonden.
De machinekamer van een 1200 is eigenlijk vrij eenvoudig ingedeeld. Het deel tussen de cabines bestaat uit twee open ruimten, ter hoogte van de zijwandroosters, met daartussenin de hoogspanningsruimte met o.a. de rijweerstanden. In beide open ruimten bevindt zich een ventilator. Dit is ventilator 1, en deze koelt de tractiemotoren 1 t/m 3. De ventilatormotor bevindt zich links in beeld, dat grote ronde ding is de eigenlijke ventilator. De lucht wordt door de zijwandroosters naar binnen gezogen en via de tractiemotoren weer naar buiten. Op de voorgrond de (overleden) batterijen.
Op het andere eind van de as van de motor van ventilator 1 zit deze kleinere ventilator. Deze koelt hoogspanningsruimte en de rijweerstanden. De lucht wordt naar buiten geblazen door de langwerpige roostertjes in de dakrand.
Ventilator 2, aan de andere kant van de hoogspanningsruimte, koelt de motoren 4 t/m 6. Met het andere eind van de as drijft ventilatormotor 2 via een riem een generator aan die o.a. de batterijen bijlaadt.
De stuurstand van cabine 1. Hier geen bluspoeder en alles is nog aanwezig. Wel een hoop stof... en aan de ruiten moet ook nog wat gedaan worden
De hulpstuurstand (voor rangeerwerk) van cabine 1.
In de cabine zit tussen de twee rode rijcontrollers een deurtje dat naar de neus leidt. Hier een kijkje door dat deurtje en het nieuwe frontseingat op een vrijwilliger die aan het proberen is een buffer roestvrij te krijgen.
De rechterkant van de neus is leeg, aan de linkerkant staat één van de twee compressoren. De tweede staat in de andere neus, schuin tegenover deze.
Goed, stroomafnemers dus. Hier is inmiddels enig schuurwerk verricht. De makkelijkste manier om de stangen te schuren is met een reep schuurpapier van ongeveer 5 cm breed en iets van 80 cm lang, die je om de stang heen slaat en dan heen en weer haalt. Deze stroomafnemer bleek zo goed als nieuw te zijn: er was nauwelijks roest (alleen aan het schuitje) en er zat maar één laag zwarte verf op. Al schurend zat ik dus direct op blank staal.
Dit soort onderdelen zijn met goed fatsoen eigenlijk niet te schuren. Op zich is dat ook niet nodig omdat de verf genoeg mogelijkheid heeft om te hechten. Met een staalborstel is de boel wel grondig schoongemaakt. De ronde kap in het midden is het enige wat machinaal geschuurd kon worden - min of meer...
Detail van de verende ophanging van het schuitje. De cylinders waren nogal vettig en zijn schoongeschraapt. Alle vier de dempertjes werkten bij deze stroomafnemer nog uitstekend. Goed te zien is één van de 18 koperen verbindingskabeltjes die de stroomafnemer telt. Deze dienen om het schuitje electrisch met het frame te verbinden. Je vindt ze ook bij alle scharnierpunten. Omdat de volledige stroomafnemer stroom geleidt, zijn alle scharnieren met koperen kabels overbrugd om te voorkomen dat het scharnier gaat vonken. Deze kabels zijn erg kwetsbaar en mogen ook niet geschilderd worden.
Links is hier de nok te zien die bepaalt hoe hoog te stroomafnemer kan komen. In het midden nog zo'n koperen kabeltje en rechtsonder het koperen aansluitpunt voor één van de twee hoogspanningskabels (per stroomafnemer). Tevens is dit één van de vier punten waar de stroomafnemer met 16mm bouten aan de dakisolatoren wordt bevestigd. Het is verder duidelijk te zien dat deze stroomafnemer in erg goede staat is - zeker als je 'm vergelijkt met zijn collega...
Ondanks de regendreiging is de loc naar buiten getrokken om met vereende krachten te worden afgenomen. Daarna moest ze snel weer naar binnen, want het begon inderdaad te regenen...
Het was zowaar gelukt om de bufferhulzen en bufferstempels roest- en vetvrij te krijgen; ook deze zouden worden geschilderd.
Hier zijn verschillende "constructiewijzigingen" te zien. Bovenin is de schuine regengoot bij de cabineruiten verwijderd en zijn de gaten van de verwijderde neushandgrepen dichtgemaakt. Links, onder de cabinedeur, is de trapplaat verwijderd. Direct rechts daarvan zijn twee metalen beugeltjes aan de bak gelast. Daarin glijdt, van bovenaf, een metalen plaatje met de depot-aanduiding. Rechts tenslotte is het ingelaste hoekje te zien.
Rechtsboven in beeld de nieuwe regengoot tussen de zijwandroosters. De draaistellen zagen er niet uit dus ook daar moet nog wat aan gebeuren.
Het was al in de middag toen het schuur- en borstelwerk aan de eerste stroomafnemer klaar was. Het schuurwerk aan de tweede stroomafnemer hebben we moeten staken omdat er binnen geschilderd ging worden.
De loc is weer binnengezet en dan is het eindelijk tijd om de kwast ter hand te nemen!
Hier ben ik samen met een ander al enige tijd bezig en het vordert gestaag. Snel gaat het echter niet.
Deze grondverf zit qua kleur dicht bij wat het uiteindelijk moet worden. Het voordeel daarvan is dat als je het gronden zorgvuldig doet (om al dat zwart weg te krijgen), het bij de tweede laag niet zo'n ramp is als je ergens een hoekje mist
De hele ophangingsconstructie van de schuitjes kostte de meeste tijd. Dat moest vanwege de bewegende delen en de koperen kabeltjes zorgvuldig gebeuren.
Voor de hele stroomafnemer gold dat elke keer als je er vanaf een andere hoek tegenaan keek, er weer stukjes zwart te zien waren die je nog niet gehad had... Ik heb dan ook in elke mogelijke houding staan, zitten en liggen schilderen
(En dat heb ik geweten, de volgende dag!
)
De kopdeuren, die weer van (echte) roostertjes zijn voorzien
Terwijl er aan de stroomafnemers werd geschilderd, werd de loc in de grondverf gezet. Dat ging, na al dat langdurige geschuur, verrassend snel. Gewoon met de roller en de kwast
Het was hier even een nogal bont geheel, maar we hadden een belangrijk keerpunt bereikt: vanaf dit moment werd de loc niet langer steeds lelijker, maar steeds mooier. Het ACTS-blauw verdween en we kwamen steeds dichter bij de bruine 1218
Ook de stroomafnemer vorderde maar ik moet toegeven dat we ons enigszins verkeken hebben op deze klus...
Omdat de dakluiken dezelfde kleur lichtgrijs moesten worden als de stroomafnemers, zijn ze ook in de grijze grondverf gezet. Het luik op de voorgrond moet nog, ertussen is de 'roze' primer te zien op de delen die bruin zouden worden.
Ook al was het nog maar grondverf, het zag er al een stuk beter uit!
Het is inmiddels over tienen 's-avonds en de stroomafnemer is, op de achterste twee veren na, eindelijk klaar. In totaal is er ongeveer 20 manuren gaan zitten in het schuren en gronden van één stroomafnemer
In een uur of vier tijd is de loc grotendeels in de grondverf gezet, uiteraard ook aan de andere zijde.
Het laatste restje ACTS 1253 verdwijnt onder de roller...
En ja...
die stond er dus nog aan het eind van de dag! Half geschuurd en zoals gezegd in veel slechtere conditie dan die andere. Veel roest waardoor het oppervlak van sommige buizen zo pokdalig was dat het nauwelijks te schuren viel. Gaten zaten er echter niet in, dus dat viel mee. Wel liepen enkele dempers niet goed en werd het schuurwerk aan de onderste delen bemoeilijkt door dikke lagen gebarsten verf.
Een ander punt van zorg bij dit exemplaar was dat hij kennelijk gebruikt is met niet goed vastgezette hoogspanningskabels. Dat mooie koperen plaatje wat bij die andere te zien is was volkomen weggesmolten en zelfs een flink deel van het onderliggende staal was "weggeknetterd". Het gat voor de bout was anderhalf keer zo groot geworden. Bij de andere aansluiting, schuin ertegenover, was het beeld ongeveer hetzelfde, al was daar nog een klein beetje koper over.
Voor mij en mijn "chauffeur" was het tijd om te gaan maar het gronden van de loc is die avond nog wel afgerond, dat moest en zou die dag af
Ook het laatste stukje van de eerste stroomafnemer is nog gedaan. De volgende zaterdag zou het tijd zijn voor Het Bruin...
Wordt vervolgd...Martijn