In het grootbedrijf komen geregeld zgn. headchecks voor in het spoor.
Railpedia:
"Head Checks
Een "Head Check" is een type scheurvorming in spoorstaven die vooral optreedt in bogenen wissels. Het defect behoort tot de familie "Rolling Contact Fatigue" (RCF). Wanneer een boog te lijden heeft van Head Check-schade, komen de scheuren veelal in grote getale en dicht naast elkaar voor. Dit maakt het risico van een ontsporing als gevolg van een meervoudige spoorstaafbreuk erg groot.
Head Check-schade openbaart zich met name vanaf midden jaren 90. Een verklaring daarvoor kan zijn dat industrie zich eind zeventiger jaren heeft toegelegd op de ontwikkeling van meer slijtvaste spoorstaafmaterialen. Men was zich echter onvoldoende bewust van de aanwezige balans tussen scheurgroei en slijtage. Initiërende scheuren krijgen niet de kans uit te groeien wanneer de slijtagesnelheid groter of gelijk is aan de scheurgroeisnelheid. Verstoring van deze balans geeft kleine scheuren de kans om uit te groeien (daar waar zij in het verleden wegsleten).
Wat tevens een belangrijke rol speelt in de opkomst van RCF is het niveau van de huidige wiel-rail contactspanningen. Deze zijn sterk toegenomen met de instroom van nieuw materieel. De moderne draaistellen op grond van comfortwensen zijn zeer 'stijf' ontworpen, wat het zelfsturend effect in een boog sterk doet afnemen. Dit resulteert in zeer hoge contactspanningen, welke vermoeiingsschade veroorzaken.
Head Check-schade kan worden beperkt door het verwijderen van reeds ontstane schade. Hiertoe is een tijdige detectie van de schade cruciaal, waarna het verwijderen van beginnende schade door de gerichte inzet van een slijptrein kan plaatsvinden. Daarnaast kan schade worden beperkt door het voorkomen van schade. Dat kan door toepassing van RCF-resistente spoorstaafmaterialen en verlaging van de contactspanningen en door toepassing van speciale rail- en wielprofielen. De veilige bereidbaarheid van de railinfra wordt gegarandeerd door de half jaarlijkse RCF inspecties. Bij deze inspecties wordt alle RCF schade in kaart gebracht en geclassificeerd.
Squats
Een `Squat' is scheurvorming in spoorstaven die zowel in bogen, wissels als in de rechtstand kan optreden. Een Squat ontstaat veelal als gevolg van een kleine verstoring van het loopvlak van de spoorstaafkop. Deze kan bijvoorbeeld ontstaan zijn na:
een kleine slipbeschadiging als gevolg van het doorglijden van een treinwiel,
een onvoldoende glad afgewerkte las,
de lokale hardheidsverschillen die rond lassen optreden,
door de geometrische oneffenheden die ontstaan als gevolg van golfslijtage.
Een tweede belangrijke oorzaak zijn verstoringen van de stijfheid van de oplegging van de spoorstaaf, bijvoorbeeld als gevolg van onvoldoende goed onderstopte dwarsliggers.
Typerend voor de Squat is de zogenaamde `ingeslagen kop'. Onder de hamerende werking van ieder passerend treinwiel groeit een kleine oneffenheid snel uit tot een forse "deuk" in de spoorstaafkop. Dit gaat vaak gepaard met een forse geluidstoename. Uiteindelijk treedt spoorstaafbreuk op. Het risico op ontsporing is minder eenduidig dan bij Head Checks omdat Squats veelal geïsoleerd voorkomen. Wanneer deze echter voortkomen uit golfslijtage is er wel degelijk sprake van een grote kans op multiple fracture (een meervoudige breuk). Het risico op ontsporing wordt dan groter.
De bestrijding van Squat schade richt zich met name op het onderhoud van de spoorstaafkop door middel van slijpen, bijvoorbeeld in een cyclisch slijpprogramma."Ik was vandaag een wissel (in 1:87) aan het bekijken, en het viel me op dat dit wissel (al een redelijk oude) diverse headchecks had, en tevens 2 squats (ingeslagen koppen).
In het grootbedrijf kan men de schade indelen in categorien, en in de lichtste gevallen volstaat het oplassen. In het ergste geval kan het zijn dat een spoorstaaf binnen 24 uur vervangen dient te worden. Deze schades bekijkt men meestal in een Ultrasoontrein en soms Videoschouwtrein.
Om mijn wisseltje nu up to date te krijgen, de Preisers willen ook veilig kunnen reizen, heb ik besloten het wissel op te gaan lassen. Maar niet door middel van lassen, maar door solderen.
De schade:
Het railoppervlak heb ik hier al voorzichtig gevijld, om straks makkelijker op te kunnen solderen.
Ik heb vervolgens het oppervlak rondom zo'n headcheck verwarmd met de soldeerbout, en daar wat ruimer soldeertin overheen gegoten.
Nu laten afkoelen. Daarna voorzichtig vijlen. Belangrijk is de binnenkant van de spoorstaaf, en de kop. Probeer het "opgelaste" stuk zo mooi mogelijk te laten aansluiten op de bestaande spoorstaaf.
Daarna kun je weer een ander stukje doen. Probeer headchecks/squats die naast elkaar te liggen niet in 1 keer te doen, maar in stappen, zodat het vorige stuk niet te snel verwarmd, en dus weer losvloeit.
Nu nog 2 squats op koppen bij de raillassen, en het wissel kan weer worden teruggeplaatst.
Ik heb het wissel getest met diverse treinen, waaronder een oude zware 3047, BR 44. Het opgelaste stuk bleef gewoon netjes zitten. Zo repareer en onderhoud je realistisch je modelspoorbaan.
Ronald