Omdat ik bij mijn 'herstart' over wil stappen naar een digitale baan, moeten ook mijn oude analoge loks omgebouwd gaan worden. Voor mijn 3072 (BR 212) had ik al een permanent magneet en ESU decoder gekocht. Ze moesten alleen nog ingebouwd gaan worden, iets wat ik nog nooit eerder gedaan had. Het aanbod van forumlid
Teunistreinen om een minicursus "lok ombouw" te geven, kwam dan ook voor mij op precies het juiste moment.
Gisteravond ben ik met de lok, decoder en magneet naar Teunis gegaan en samen hebben we de lok 'digitaal' weten te krijgen.
Na een lekker kopje koffie eerst maar eens het slachtoffer tevoorschijn gehaald.
Vervolgens de kap er af gehaald. Teunis geeft intussen uitleg over de verschillende motortypes die Märklin gebruikt en hoe de motor verder in elkaar zit. Na de uitleg mag het sloopwerk beginnen. Eerst moeten de lampjes worden verwijderd uit de fittingen.
Dan volgt het aangedreven onderstel dat met een bout aan de onderkant vast zit. In mijn enthousiasme had ik de sleper ook al gedemonteerd, maar die mocht dus gerust blijven zitten.
Ook het motorblok zelf is hier al losgeschroefd met de twee boutjes die onder in het midden zitten en binnenin vlak voor het achterlichtje.
Het motorblok ligt nu los in het frame, maar zit nog wel vast met enkele draadjes. De koolborstels worden vervolgens verwijderd.
Dan moeten de draadjes die nog vastzitten aan het motorschild los gesoldeerd worden. Dat zijn de drie draadjes die boven het linker koolborsteltje op een plek vastgesoldeerd zitten. En ook de verbindingen boven het rechter koolborsteltje mogen los. Je kunt de motor er dan uit halen.
Nu is het de beurt aan het schakelrelais. Vooraan zitten twee draadjes die ook los gesoldeerd moeten worden. Vervolgens het schroefje vooraan aan de zijkant losdraaien en het schakelrelais kan ook uit het frame gehaald worden.
Het schakelrelais kan aan de kant, die hebben we niet meer nodig. Het motorblok wordt verder uit elkaar geschroefd met de twee boutjes linksboven en rechtsonder op het motorschild. Je houdt dan drie onderdelen over: het zwarte motorschild (met de twee gaten waar de koolborstels in horen), het driepolig anker en het metalen gedeelte met de tandwieltjes.
Samen met het frame hebben we deze drie motoronderdelen naar de garage meegenomen voor een kleine schoonmaakbeurt. Met een oude tandenborstel en wat wasbenzine zijn de tandwieltjes en alle hoekjes goed schoongemaakt. Ook de binnenkant van het motorschild en het anker worden zo voorzichtig schoongemaakt. Gelukkig viel het met de verontreiniging erg mee, zodat we hier snel klaar mee waren. Helaas waren we het fototoestel vergeten, dus van het schoonmaakwerk zijn geen plaatjes.
Nu het motorblok schoon is, kan weer met de opbouw gestart worden. De oude veldspoel was intussen ook aan de kant gelegd en daarvoor in de plaats komt de nieuwe permanent magneet (ESU Hamo-magneet 51960.) Dit ging wat moeizaam totdat Teunis opmerkte dat ik de magneet moest omdraaien. Aan beide kanten zitten kleine kunststof rondjes die in het motorschild moeten vallen. Ze zijn alleen van verschillende diameter en moeten dus wel aan de goede kant gemonteerd worden. Uiteindelijk klikten de rondjes op hun plaats en zat de magneet goed. Dan wordt het anker weer gemonteerd en het motorschild met de koolborsteltjes. Door de tandwielen rond te draaien kijken we of het anker ook soepel rond wil. Dat gaat gelukkig goed.
Het motorblok is nu klaar en mag weer (samen met de aandrijfonderstel) gemonteerd worden in het frame.
Dan is de decoder (ESU LokPilot V3.0 52610) aan de beurt. De decoder bestaat uit een printplaatje (ommanteld door een doorzichtig kunststof jasje) waaraan negen gekleurde draadjes zitten. De draadjes eindigen weer in een klein stekkertje. Bij dit stekkertje worden de draadjes losgeknipt met een schaartje. De decoder zelf wordt met tweezijdige tape vastgezet op de plek waar het schakelrelais zat.
Nu moeten de draadjes van de decoder op de juiste plekken vast gesoldeerd worden. Daarvoor heb ik eerst de kunststof ommanteling aan de uiteinden van zes draadjes (rood, wit, geel, zwart, grijs en oranje) voorzichtig met een tangetje er af gehaald. Aan de uiteinden ligt dan steeds een stukje draad bloot van ongeveer een (halve) centimeter. Die draadeinden worden nu allemaal vertind: met de soldeerbout leg je er een heel dun laagje soldeertin op.
Nu kan het verdere solderen gaan beginnen.
- Het rode draadje van de decoder wordt vastgemaakt aan het draadje van het sleepcontact.
- Het witte draadje wordt vastgemaakt aan de fitting van het lampje aan de voorkant.
- Het gele draadje aan de fitting van het achterlicht.
- Het oranje draadje gaat naar het verbindingspunt op het motorschild boven het linker koolborsteltje.
- Het grijze draadje naar het verbindingspunt op het motorschild boven het rechter koolborsteltje.
- Het zwarte draadje is voor de massa. Linksbovenop het motorschild zit een klein metalen plaatje vast met een schroefje. Aan de platte kant van dit plaatje soldeer je het uiteinde van het zwarte draadje vast.
Dan blijven er drie draadjes over: groen, paars en blauw. Die zijn verder niet nodig en hebben we in een krimpkousje samengevoegd zodat ze niet ?rondslingeren? in de lok. Die krimpkousjes zijn gewoon plastic slangetjes die je met een lucifer eronder een beetje warmstookt, zodat ze ? jawel ? krimpen en de draadjes vastzetten. Op de foto moet het krimpkousje nog naar het uiteinde van de draadjes geschoven en verhit worden.
Het gele draadje naar het achterlicht hebben we aan het al aanwezige draadje daar vastgemaakt. Ook hier kwam een krimpkousje overheen, zodat ze de draadjes goed bij elkaar blijven zitten. Hetzelfde geldt voor het rode draadje naar het sleepcontact.
De lok is nu klaar. We hebben de draadjes nog een beetje netjes bij elkaar gebonden, de lampjes er ingeschroefd en toen mocht de kap er weer op.
Standaard krijgt de lok adres 3 mee van ESU en daarmee hebben we hem op een testbaantje gezet.
De lampjes branden meteen en "yes!!" de lok begint zijn rondjes te draaien. Maar wel met teveel kabaal. Juist ja, de lok is goed schoongemaakt, maar niet meer geolied nadien. Dus de kap er weer af, drupje olie in de twee sponsjes boven de ankeras en op de tandwielen en weer op de baan. Ha, dat is veel beter. De lok rijdt nu mooi stil rond.
Omdat de lok goed rijdt en ik nog een flink stuk terug naar huis moet rijden, besluiten we de verdere afstelling met de CV's te laten voor wat het is. Dan doe ik zelf wel een keer als het nodig mocht zijn.
Een heel groot "DANK JE WEL!" aan Teunis voor de aangeboden hulp, ondersteuning en zijn geweldige initiatief om een dergelijke cursus aan te bieden! Voor mensen zoals ik is het heel fijn als je bij een dergelijke ombouw iemand hebt die je vertelt hoe je zoiets moet doen, het eventueel zelf voordoet of tips geeft (over het solderen bijvoorbeeld.) Uiteindelijk viel het me reuze mee en ik denk dat ik de volgende ombouw nu in mijn eentje moet kunnen uitvoeren.