Nieuws:

Bekijk onze nieuwe Stichting 3rail kleding lijn! Mooi voor evenementen, stamafels en meet&greets op beurzen : Stichting 3rail Webshop

Wisselstraten schakelen op de Rob-manier

Gestart door M75 zaterdag 20 juni 2009, 22:31:38

0 leden en 1 gast bekijken dit board.
Wisselstraten schakelen op de Rob-manier
De titel is misschien wat aanmatigend, maar hij is dan ook niet van mijzelf.
Alles wat ik ga beschrijven is niet alleen opgebouwd uit alleen maar Märklin producten, maar het zijn ook artikelen die al meer dan een halve eeuw oud zijn.
Deze "Rob-manier" zou dus ook al door weet-ik-veel wie gemaakt kunnen zijn in 1957!

Geen gelijkstroom, geen diodematrix, geen elco's, geen ombouw van wissels, maar puur Märklin, dus wisselstroom en zonder gereedschap(*)  in een paar minuten op te bouwen.

(*) alleen een kleine schoevendraaier voor de stekkertjes en een plat buigtangetje om de Märklin relais 7045 af te stellen.

Ik maak nog even een paar plaatjes van mijn wisselstraat en dan kan ik beginnen met de uitleg.

Tot gauw...

Rob




Re:Wisselstraten schakelen op de Rob-manier
Forum Beheerder Bestuurslid St. 3rail
Lid sinds: 2007

offline
Re:Wisselstraten schakelen op de Rob-manier
Rob,

Ik ben razend benieuwd naar je uitleg en Klaas denk ik ook.
Ik heb gereageerd zodat ik een berichtje krijg als er een nieuw bericht in je draadje is geplaatst!

Gr. Fred.
Re:Wisselstraten schakelen op de Rob-manier
Op verzoek van Fred, bij deze wijs ik op het draadje over zijn methode. (Misschien kan iemand mij uitleggen hoe ik een 'link' kan maken.)

Eerst maar even laten zien over welke wisselstraat we het hebben:



Dit is het rechter emplacement naar mijn (geplande) station.
Zo hebben we een idee wat het gaat worden.
Om de precieze situatie te bekijken zoomen we een beetje in.



Rechts zie je de stationssporen 1 tot en met 7.
De te schakelen wissels zijn ingekleurd en hebben de codes w1 tot en met w8.

Dit hele emplacement is uitgevoerd in M-rails, met wissels 5117 (grote lantaarns)

Rob

Re:Wisselstraten schakelen op de Rob-manier
effe een berichtje zodat de updates automatisch in beeld komen
Re:Wisselstraten schakelen op de Rob-manier
Rob,

De rode stukjes zijn schakelrails ?.

Mvg,
Peter
Re:Wisselstraten schakelen op de Rob-manier
Peter,

Nee, de schakelrails staan hier nog niet op.
De rode rails markeren het eind van de stroomloze baanstukken en geven zo de plaats van de seinen aan.
Uiteraard geven de rode rails in de stationssporen de vertrekseinen aan en hebben voor dit draadje geen functie. De rode rails aan de rechterkant laten duidelijk zien waar de treinen vandaan komen, die over de wisselstraat gaan rijden.

Rob
Re:Wisselstraten schakelen op de Rob-manier
Mooie wisselstraat, zitten vele nuttige mogelijkheden in. Mijn compliment  8)

Mvg, Johan
Re:Wisselstraten schakelen op de Rob-manier
Rob,


Citeer(*) alleen een kleine schoevendraaier voor de stekkertjes en een plat buigtangetje om de Märklin relais 7045 af te stellen.
Nog een vraag de 7045 had je die (nog) liggen ?, want je kunt toch ook de 7245 7444(1) gebruiken.

Mvg,
Peter
Re:Wisselstraten schakelen op de Rob-manier
Peter,

Je kan een 7245 of een 7244 nemen, maar ik heb alleen één maal om nodig en dan zijn 7045's voldoende.
Ik heb er genoeg en ze zijn zo heerlijk robuust en betrouwbaar.

Rob
Re:Wisselstraten schakelen op de Rob-manier
De voorkeursporen

Even wat uitleg over de groene en de gele wissel.
Wanneer ik geen spoor kies, neemt de trein uit de gele richting zijn voorkeur spoor (V) en de trein uit de groene richting het andere voorkeurspoor.
Deze wissels worden tegelijk geschakeld: de groene rechtdoor en de gele afbuigend met een druk op de knop en andersom bij een keuze voor één van de zeven stationssporen.



De theorie over een wisselstraat.

Een wisselstraat kan best een complex geheel zijn, maar om een specifiek spoor te kunnen benaderen blijkt dat slechts een paar wissels te hoeven worden omgezet. Deze wissels liggen altijd in een enkele lijn, vandaar het 'straat' in het woord 'wisselstraat'. De om te leggen wissels liggen dus na elkaar en dat geeft een systeem van omzetten.
Om te beginnen schakelen we de laatste wissel direct op het schakelbord. Deze wissel wordt immers alleen voor het gekozen spoor gebruikt.
Als voorbeeld nemen we de sporen 1,2 en 3.
We kunnen dan voor spoor 1, wissel 5 afbuigend, direct op het schakelbord aansluiten. Voor spoor 2, wissel 6 afbuigend en voor spoor 3, wissel 6 rechtdoor.

We bekijken nu als eerste de sporen 2 en 3. Als we op het schakelbord één van deze sporen kiezen, staat wissel 6 direct in de juiste stand, maar wissel 5 kan nog op afbuigend staan, tengevolge van een eerdere keuze voor spoor 1.
Nu begint de uitdaging, want bij beide keuzes, voor spoor 2 of 3, zal wissel 5 rechtdoor geschakeld moeten worden. Dit gaat niet zomaar, want als zowel de knop voor spoor 2, als de knop voor spoor 3, wissel 5 rechtdoor moet schakelen, zal dezelfde draad aan knop 2 en 3 aangesloten moeten worden en zullen daarmee de schakeldraden van wissel 6 met elkaar verbonden zijn. Bij de keuze van spoor 2 of 3, zal dan wissel 6, zowel rechtuit als afbuigend gelegd worden en dat gaat niet goed.
Om wissel 5 rechtuit te schakelen, mogen we de schakeldraad van deze wissel dus niet op het schakelbord aansluiten.
Stel dat het toch lukt om bij beide keuzes wissel 5 rechtdoor te schakelen, dan is het probleem verschoven, omdat wissel 3 ook nog juist geschakeld moet worden. In geval voor een keuze voor spoor 1, 2 en 3, zal wissel 3 afbuigend gelegd moeten zijn. Anders gezegd, nu wordt het interessant, of wissel 5 nu rechtdoor of afbuigend wordt geschakeld, wissel zal afbuigend moeten staan. Dit is dezelfde situatie als met de sporen 2 en 3, in combinatie met wissel 5. Algemeen kunnen we dus stellen dat:

Ongeacht welk van de twee sporen van een wissel wordt gekozen, de voorgaande wissel zal in de stand gezet moeten worden, waardoor de wissel bereikt kan worden.

Wissel 6 zal dus, onafhankelijk van de gewenste stand, wissel 5 rechtdoor moeten schakelen en wissel 5 zal dan, weer onafhankelijk van de stand, wissel drie in de juiste stand moeten zetten. Dit roept om een extra draad aan een wissel, welke altijd geschakeld wordt, ongeacht welke schakeldraad verbonden wordt. Als we zo'n wissel zouden hebben, kunnen we zonder diodematrix een wisselstaat gaan schakelen.

Resumerend kunnen we de volgende stappen volgen:

1 We sluiten de blauwe draad, welke de laatste wissel in de juiste stand zet om het stationsspoor de bereiken direct aan op het schakelbord.

2. Met een extra draad uit deze wissel sturen we de voorgaande wissel aan.

3. Punt 2 kunnen we herhalen voor de hele wisselstraat.


De wissel met de extra draad

Märklin heeft in zijn (M) wissels al een relais, maar heeft verzuimd om hier extra aansluitingen op de maken. Volgens mij is dit niet makkelijk zelf te bouwen en dat wil ik ook niet, omdat ik standaard Märklin producten wil gebruiken.
We zullen dus een relais bij moeten plaatsen. We doen dat volgens onderstaand schema:



Links een standaard wissel, rechts de gemodificeerde met extra draad.
Het is goed om deze draad een andere kleur te geven, maar rood vind ik niet de meest voor de handliggende. De rode stekker heb ik vervangen door een oranje contra stekker, om zo verwarring met de rijstroom te voorkomen.

We zien dat, onder andere, de schakeldraden van het relais verbonden zijn met de geschakelde aansluitingen. De door Märklin geleverde relais hebben tijdens het schakelen een periode dat beide aansluitingen met de rode draad, en dus met elkaar, verbonden zijn. Het relais zal dan niet of onbetrouwbaar werken.
Met een plat buigtangetje is een lipje eenvoudig zo te stellen, dat eerst het contact met de ene aansluiting wordt verbroken, voor de verbinding met de andere wordt gemaakt.

Rob
Re:Wisselstraten schakelen op de Rob-manier
Hallo Rob,

CiteerDe door Märklin geleverde relais hebben tijdens het schakelen een periode dat beide aansluitingen met de rode draad, en dus met elkaar, verbonden zijn. Het relais zal dat niet of onbetrouwbaar werken.
Is dat bij de relais 7245 en/of 7444 ook zo ?. Eerklijk gezegd heb ik daar nooit naar gekeken, maar kan dat alsnog doen natuurlijk.

Mvg,
Peter
Re:Wisselstraten schakelen op de Rob-manier
Rob,

ik zie zo al een belangrijk verschil tussen jouw wisselstraat en die van Fred: bij jou wijzen de wissels allemaal dezelfde kant op, bij Fred liggen ze in verschillende richtingen. Dat maakt jouw situatie makkelijker te beheersen.

Verder heb ik nog een vraag: de niet-gekleurde wissels, worden die niet gestuurd?

Ik zie nu trouwens dat die wissels allemaal juist andersom liggen, dus ik ben nu niet zeker meer of mijn eerste opmerking nog wel klopt.

Maar ik wacht de rest van je verhaal af, dan komt de ontknoping waarschijnlijk vanzelf.
Re:Wisselstraten schakelen op de Rob-manier
Citaat van: Freak op zondag 21 juni 2009, 00:20:58
Hallo Rob,

CiteerDe door Märklin geleverde relais hebben tijdens het schakelen een periode dat beide aansluitingen met de rode draad, en dus met elkaar, verbonden zijn. Het relais zal dan niet of onbetrouwbaar werken.
Is dat bij de relais 7245 en/of 7444 ook zo ?. Eerklijk gezegd heb ik daar nooit naar gekeken, maar kan dat alsnog doen natuurlijk.

Mvg,
Peter


Ik heb de 7245 ook getest en die heeft hetzelfde.
Het is overigens alleen een probleem als je de schakeldraden verbindt met de geschakelde uitgangen.
Hoe dit op te lossen met een 7245 weet ik nog niet.

Rob

Re:Wisselstraten schakelen op de Rob-manier
Ook bij de 7245 kun je het iets verbuigem zodat je een verbreek voor maakcontact hebt.

Mvg,
Peter
Re:Wisselstraten schakelen op de Rob-manier
Citaat van: Freak op zondag 21 juni 2009, 23:15:16
Ook bij de 7245 kun je het iets verbuigem zodat je een verbreek voor maakcontact hebt.
Dan kan je inderdaad ook de 7245 gebruiken.

Citaat van: KlaasZ op zondag 21 juni 2009, 00:24:41
ik zie zo al een belangrijk verschil tussen jouw wisselstraat en die van Fred: bij jou wijzen de wissels allemaal dezelfde kant op, bij Fred liggen ze in verschillende richtingen. Dat maakt jouw situatie makkelijker te beheersen.

Ik kan naast rechtse ook linkse wissels gebruiken. Dat maakt niet uit, alleen is de treinenloop dan wat slingeriger.

Citaat van: KlaasZ op zondag 21 juni 2009, 00:24:41
Verder heb ik nog een vraag: de niet-gekleurde wissels, worden die niet gestuurd?

Twee van de niet gekleurde wissels worden gebruikt om de twee uitgaande sporen te bereiken. De overige wissel zijn handwissel en dienen alleen voor het juiste verloop van de voorkeursporen of de uitrijsporen.

Citaat van: KlaasZ op zondag 21 juni 2009, 00:24:41
Ik zie nu trouwens dat die wissels allemaal juist andersom liggen, dus ik ben nu niet zeker meer of mijn eerste opmerking nog wel klopt.

Ik breng je toch niet aan het wankelen?

Citaat van: KlaasZ op zondag 21 juni 2009, 00:24:41
Maar ik wacht de rest van je verhaal af, dan komt de ontknoping waarschijnlijk vanzelf.

Ga ik nu doen, maar stel je er niet te veel van voor: het is allemaal meer van hetzelfde.  :D
Re:Wisselstraten schakelen op de Rob-manier
De opbouw

Als je de afbeelding van de gemodificeerde wissel door hebt, is het bouwen van de wisselstraat een kwestie van stekkertjes insteken.

Hier is de basis voor de sporen 1,2 en 3:



Hier voor de sporen 4,5,6, en 7:



Gecombineerd ziet het er zo uit:



Om de groene en de gele wissel er bij aan te sluiten, voeren we de meest rechtse wissel ook uit met een relais en sluiten de rode draad aan op de blauwe draad met groene stekker van de groene wissel en de blauwe draad met de rode stekker van de gele wissel. De andere schakeldraden van de groene en gele wissel direct in het schakelbord.

Klaar!

Overigens schakelen we maximaal gelijktijdig drie wissels en twee relais. Gecombineerd met de groene en gele wissel, komen er twee wissels en één relais bij. In de praktijk moet dit goed kunnen met een 40VA lichttrafo en hebben we de mogelijkheid om met één knop van twee naar, naar keuze, zeven sporen te gaan.

Rob
Re:Wisselstraten schakelen op de Rob-manier
Citaat van: M75 op maandag 22 juni 2009, 00:08:28
Citaat van: KlaasZ op zondag 21 juni 2009, 00:24:41
ik zie zo al een belangrijk verschil tussen jouw wisselstraat en die van Fred: bij jou wijzen de wissels allemaal dezelfde kant op, bij Fred liggen ze in verschillende richtingen. Dat maakt jouw situatie makkelijker te beheersen.

Ik kan naast rechtse ook linkse wissels gebruiken. Dat maakt niet uit, alleen is de treinenloop dan wat slingeriger.
Ik doelde niet op het verschil tussen linkse en rechtse wissels, maar op het feit dat bij jou alle gekleurde wissels met de tongen naar rechts liggen en met de vertakking naar links.
Als je in dezelfde wisselstraat ook wissels moet sturen die de andersom liggen, dan werkt jouw methode niet meer.

En nog even terugkomend op je opmerking in het draadje van Fred dat het allemaal veel simpeler kan, ik kan nou niet zeggen dat jouw schakeling eenvoudiger is. Maar het is wel mooi gevonden.
Re:Wisselstraten schakelen op de Rob-manier
Forum Beheerder Bestuurslid St. 3rail
Lid sinds: 2007

offline
Re:Wisselstraten schakelen op de Rob-manier
Hallo Rob,

Ik heb het geheel bestudeerd en vind dat je schakeling goed is bedacht. Jouw wisselstraat is heel anders dan de mijne thuis, het voorbeeldje dat ik als railplan heb gebruikt is een stukje willekeur om duidelijkheid te scheppen.

Snappen doe ik jouw manier van schakelen helemaal, ik vind de relais die er extra bij nodig zijn dan voor mij een reden de boel op mijn manier drastisch op zijn kop te zetten.

Ik rijd ook M-rails en als ik jouw "straatje" zie dan moet ik zeggen dat ik jaloers op je beschikbare ruimte ben, want dit geheel in de 5100 serie neemt nogal wat ruimte in beslag.

Gr. Fred.