Ik heb een nette BR212 rangeerlok uit set 2855. Dit is een analoog lokje met mechanische omschakeling. Mooi rangeren is er dan niet echt bij. Tijd voor een ombouw naar digitaal...
Maar... Ik heb ook een Zwitserse Re460 (3460). Omdat deze niet meer zo mooi liep, heb ik hem een tijdje geleden omgebouwd met ombouwset 60760. Die decoder is echter niet de allerbeste en de verlichting werkte niet. Dus tijd voor een ombouw...
En... Ik heb ook nog een mooie BR103 (3658) met een oude c80 decoder. Op een digitale baan knippert de verlichting. Ook tijd voor een ombouw...
3 mooie, leerzame projecten die vragen om een uitgebreid verslag.
Project 1 - Re460De decoder die ik een tijdje geleden in mijn 460 heb gebouwd bleek eenvoudige rijeigenschappen te hebben (bij gebrek aan een eigen digitale regelaar niet echt in de praktijk kunnen testen, maar zo las ik op dit forum). Daarnaast heeft de verlichting na de ombouw nooit gewerkt. Tijd voor een andere decoder. Na een kleine zoektocht op dit forum bleek dat de ESU lokpilot versie 3 goed uit de bus kwam. Op Eurospoor heb ik deze decoder (ESU 52610) voor 23,90 euro kunnen kopen. Geen slechte deal dacht ik zo.
Om deze decoder in te kunnen bouwen moest ik eerst de 60760 decoder verwijderen. Kwestie van alle draden van de decoder los solderen en voila. Geen probleem daar. Toen de ESU decoder inbouwen. De versie die had gekocht heeft een 8-polig stekkertje. Bij loks die speciaal zijn voorbereid, kun je dit stekkertje direct aansluiten. Dat was bij mijn 460 niet het geval. Dus knip, daar ging het stekkertje. Probleempje was dat de kleurcodering van Marklin en ESU afwijken. De handleiding biedt uitkomst, maar voor de duidelijkheid hieronder een overzichtje met de verschillende kleurcoderingen:
| Marklin (60760) | ESU (52610) |
sleper | rood | rood |
massa | bruin | zwart |
motor rechts | groen | oranje |
motor links | blauw | grijs |
licht voor | grijs | wit |
licht achter | geel | geel |
retourdraad functies en verlichting | oranje | blauw |
functie 1 | - | groen |
functie 2 | - | paars |
In set 60760 zit naast een decoder ook een 5-polige hoogvermogensaandrijving. Deze had ik bij de eerdere ombouw van mijn 460 reeds ingebouwd. Belangrijk bij het inbouwen van deze motor (maar staat ook in de beschrijving) is dat je de 2 kleine ontstoorcondensatoren die van de massa van de motor naar de linker- en rechteraansluiting van de motor gaan verwijdert. Daar voor in de plaats, monteer je 2 ontstoorspoeltjes. Een tussen de groene draad (M) van de decoder en de rechter aansluiting van de motor en de andere tussen de blauwe draad (M) en de linker aansluiting van de motor. ESU raadt aan om bij hun decoder ook deze ontstoorspoeltjes te gebruiken. Gebruik wel een krimpkous waar je de decoder aan de ontstoorspoel bevestigd. Door het draaien van het draaistel zou dit tegen de metalen kap kunnen komen en kortsluiting kunnen veroorzaken.
Na het inbouwen van de decoder the moment of truth. Lok op de rails, (geleende) Mobile Station aan en... Jawel, op adres 03 reed m’n lok met z’n nieuwe ESU decoder, al kon ik nu nog niets instellen. Het is echter wel degelijk mogelijk om de CV’s (configuratie variabelen) van een ESU decoder te programmeren met een MS (ten hoogste met de waarde 80). Verwijder eerst de lok met adres 03 uit de loklijst. Zorg dat de lok als enige op de rails (programmeerspoor) staat. Voeg met de MS een nieuwe lok toe uit de databank. Kies bijv. de lok met nummer 36850. Je kunt nu wel instellingen wijzigen. Bij de instellingen kun je nu de optrek- en afremvertraging en de maximumsnelheid instellen. Je kunt met je MS ook kiezen om de registers (reg) aan te passen. Deze komen overeen met de CV’s van ESU. ESU geeft voor loks met een Marklin trommelcollectormotor aan dat je de volgende waarden moet instellen (in de ESU handleiding staat een Duitse uitleg van de betekenis van deze CV’s, die bespreek ik hier verder niet):
CV2 | = 6 |
CV53 | = 40 |
CV54 | = 16 |
CV55 | = 12 |
Kies dus reg 2 en geef die als waarde 6. Kies reg 53 en geef die waarde 40 etc. Als laatste heb ik het adres van de lok aangepast naar nummer 03. Op die manier programmeert de MS alle zojuist gemaakte instellingen naar adres 03, en dus naar mijn 460 met ESU decoder die als enige op de rails staat en adres 03 had. Vervolgens kan ik het adres weer veranderen naar een willekeurig, eigen gekozen nummer. De lok onthoudt z’n instellingen en krijgt alleen een ander adres.
Even proberen en jawel, de lok rijdt perfect. Dan nu de verlichting. Na de eerdere ombouw met decoder 60760 heeft de verlichting nooit gewerkt. Met deze ombouw meteen de taak om dat te fixen. Op dit forum vond ik een link (
http://members.aon.at/sig/asr/ensigchfz.html) naar een overzicht van de mogelijke verlichting van Zwitserse loks. Marklin geeft ze doorgaans 3 gele frontlichten en 1 geel sluitlicht. Dit laat ik dan ook zo, ik heb er even aan zitten denken om er rode sluitlichten in te bouwen, maar dat doe ik toch maar niet. In mijn 460 zit een printplaatje met nummer 62255 die de lichtwisseling (3x wit, 1x wit) regelt. Na enig zoeken kwam ik op deze pagina terecht (
http://www.musenatrein.com/ombouw_ae66analoog.shtml). Hier staat dat ja bij de ombouw naar digitaal, de verlichting op dit printplaatje anders moet aansluiten. Er wordt zelfs gewaarschuwd: “Als je de decoder zonder meer aan het 62255 printje zou aansluiten, dan blaas je hem meteen op.” Dit voorspelde niet veel goeds, maar toch maar proberen. Hieronder het analoge en digitale aansluitschema (grote versies op de site hierboven):
Nadat ik alles van het printplaatje had losgesoldeerd, heb ik de verlichting volgens het nieuwe schema vast gesoldeerd. De draadbruggen heb ik gemaakt van een klein stukje van het metalen pootje van de eerder genoemde ontstoorspoeltjes. Door een stukje van 3 mm tussen 2 soldeereilandjes te leggen en vast te solderen (ff beetje prutsen) creëer je een elektrische verbinding. Alles klaar, lok op de rails, verlichting aan en... SUCCES!!! Decoder gelukkig niet beschadigd en na 2 jaar doet de verlichting van m’n 460 het eindelijk weer!!! Ik heb de originele lampjes (610040) overigens wel vervangen door de digitale versie (610080). Deze kunnen een hogere spanning aan en zijn te herkennen aan een rood stipje onder op het glas. Nu nog kwestie van alle draadjes netjes leggen en de kap erop. Project 1 afgerond, ik ben nu al blij.