Nieuws:

Kom gezellig een keertje bij jouw lokale Stichting 3rail Stamtafel lekker kletsen over treintjes en nog veel meer!

enkele vragen over solderen

Gestart door pitsar woensdag 20 mei 2020, 14:10:16

0 leden en 1 gast bekijken dit board.
enkele vragen over solderen
Lid sinds: 2018

Pitsar <=> Patrick

offline
enkele vragen over solderen
hoi,

via Marktplaats kocht ik een gebruikte soldeerbout om wat kleine treinklusjes te kunnen solderen, als kind deed ik het vrij veel en ik wilde het weer eens proberen. Vandaag bij het solderen van twee stekkertjes (niet H0-gerelateerd   :D) zag de punt van de bout er opeens zo uit (zie afbeelding).

Het drukte me op een punt van ventilatie, want het inademen van zo'n verdampte punt lijkt me niet gezond naast de andere dampen die vrijkomen.

Vraag: wat is hier gebeurd dat de punt zo gesmolten is? in mijn begrip is de punt afgestemd op het wattage van de bout (een oud ding, 60w).
Vraag2: hoe zorgen jullie voor afzuiging/ventilatie? Ik soldeer heel weinig. Ik vind het wel leuk om af en toe wat te doen, maar ik geloof niet dat ik het geduld heb om er goed in te worden.
Vraag 3: wat voor bout kan ik kopen als vervanging van deze?

Dank en groet, Patrick

Re: enkele vragen over solderen
Wiki Redactie
Lid sinds: 2016

offline
Re: enkele vragen over solderen
Ik soldeer wel eens wat, maar doe dit gewoon met de ventilatie vanuit de lucht.
Tevens heb ik een regelbare soldeerbout. Qua temperatuur kan ik deze goed instellen.

Mijn Tip is als volgt.
Gooi dit ding weg en koop een goede regelbare soldeer station

De reden:
Mocht er wat gebeuren, jouw lichaam met een brandplek of een afgebrande ruimte.
Wat is meer waard denk je.
Je hebt al een station voor minder als €50,-
Re: enkele vragen over solderen
Ik denk dat hij te heet geworden is.  Kan een kapotte thermostaat zijn of een doorgeslagen element.  Vooral niet meer gebruiken.

Zelf heb ik de Basetech ZD-99.  De temperatuur is goed in te stellen, en hij heeft een fijn puntje.  Kost iets van 15 euro.
Re: enkele vragen over solderen
Lid sinds: 2018

Pitsar <=> Patrick

offline
Re: enkele vragen over solderen
dank beiden. Hoe ventileer jij Erik?
Re: enkele vragen over solderen
ik heb een soldeer apparaat van Star tec  prima apparaat !
deze kun je op schroothoop doen
Re: enkele vragen over solderen
Forum Moderator
Lid sinds: 2007

offline
Re: enkele vragen over solderen
Conrad heeft voldoende keuze. Kijk eens op hun website rond
Re: enkele vragen over solderen
Lid sinds: 2018

Pitsar <=> Patrick

offline
Re: enkele vragen over solderen
bedankt. ik ga dit eens nakijken  :thumbup: :thumbup:

heb ik nou die verbrande punt in zitten ademen, of hoe moet ik dat zien? wat voor troep is dat?
Re: enkele vragen over solderen
Die Basetech ZD-99 heb ik ook gehad. Was er niet super te spreken over, hield niet genoeg hitte vast dus voor grotere oppervlakten waar wel wat hitte in gaat viel er eigenlijk amper mee te solderen. B.v. bij elco's vervangen op een moederbord of aan een groundlipje solderen in een loc.

Ik heb nu een chinese soldeerbout van eleshop.nl, de Aoyue 3210. 70W, temperatuur afleesbaar op het scherm, snel warm en als je hem een tijdje niet gebruikt gaat hij vanzelf standby. Tot nu toe nog geen spijt van gehad. Heb hem nu bijna 2 jaar. Heb ook een rework station van Aoyue voor hetelucht 'solderen' en die werkt ook prima.

Voor rook afzuiging gebruik ik twee 140mm computer ventilatoren. Die hang ik altijd op hoofd hoogte, dan heb ik niet de koude luchtstroom over mn bout wat solderen soms weer lastiger maakt.
Re: enkele vragen over solderen
Lid sinds: 2018

Pitsar <=> Patrick

offline
Re: enkele vragen over solderen
Alex, klopt het dat de soldeerpunt van deze soldeerbout nog apart besteld moet worden?

Wat zijn passieve punten?
Re: enkele vragen over solderen
Lid sinds: 2020

Blijven proberen

offline
Re: enkele vragen over solderen
Ik heb niet heel veel verstand van solderen, al doe ik het wel regelmatig. Zelf heb ik een regelbaar soldeer station. Jaren geleden bij conrad gekocht voor iets van 50 euro. Een tip die ik ooit van iemand heb gekregen waar ik veel aan had was: gebruik nooit een nat sponsje om de punt nat te maken. Hierdoor krijg de punt steeds een temperatuur schok. Beter is om een staalsponsje de gebruiken voor het reinigen. De punt gaat hier door vele malen langer mee.

Kasper
Re: enkele vragen over solderen
Heb je reeds verhaal gevraagd aan de verkoper?
Re: enkele vragen over solderen
Is het niet gewoon wat oude tin wat aan de punt kleeft?
Re: enkele vragen over solderen
@LordSinclair
Het ziet er wel uit als troep aan de punt inderdaad. :)

@Pitsar
Zowel de Basetech als de Aoyue had ik standaard een punt bij. Beide een ronde en de Aoyue zat een SMD punt bij dus vrij klein. Ik gebruik zelf het meeste een 1.6mm beitel soldeerpunt voor draadjes solderen (extra bijbesteld). Heb daar ook al de draden opnieuw mee aan een ESU decoder gezet (vond de ongeïsoleerde stukken te lang vers van ESU) al is een iets dunnere daar denk ik wat beter voor.

Bij passieve punten zit het verwarmingselement in de soldeerbout zelf en is de punt een 'overzet' over het element. Je hebt ook actieve waarbij het element gelijk in de punt zit. Hakko heeft dat b.v. (niet alle modellen).

Bij solderen gaat het toch ook wel om de handigheid er mee, je kan nog zo'n dure bout hebben maar als je de techniek niet goed te pakken hebt wordt het nog niks. Iemand die goed kan solderen komt verder met een goedkoop boutje dan iemand die er niks van bakt met een duur ding. :) Dus een aankoop zou ik daar ook zeker op aanpassen.
Re: enkele vragen over solderen
Ik heb een raam vlak bij de plek waar ik soldeer, en als het heel erg wordt kan ik een kap van de Itho ventilatiebox verwijderen die achter mijn tafel zit.
Re: enkele vragen over solderen
Lid sinds: 2018

Pitsar <=> Patrick

offline
Re: enkele vragen over solderen
heb de Basetech ZD-99 gekocht. Goed betaalbaar, simpel station. Kijken of het wat is.

Op welke temperatuur stel ik 'm in voor het solderen in de buurt van/aan electronica zoals printplaatjes, weerstandjes of smoorspoeltjes (verwerking van ander materiaal dan een draadje vertinnen wat minder kwetsbaar is)?

bedankt!

ps: van de oude soldeerbout is werkelijk een deel van de punt verdwenen. Lekker! Nu verdwijnt de bout als geheel  :D
Re: enkele vragen over solderen
hoi,

Citaat van: pitsar op maandag 25 mei 2020, 19:08:05
heb de Basetech ZD-99 gekocht. Goed betaalbaar, simpel station. Kijken of het wat is.

Heb dat ding volgens mij al meer dan 15 jaar. Begint nu wat slijtage te krijgen. Het ding behoorlijk vaak gebruikt.

Citaat van: pitsar op maandag 25 mei 2020, 19:08:05
Op welke temperatuur stel ik 'm in voor het solderen in de buurt van/aan electronica zoals printplaatjes, weerstandjes of smoorspoeltjes (verwerking van ander materiaal dan een draadje vertinnen wat minder kwetsbaar is)?

Ligt aan het soldeertin wat je gebruikt. Bij je soldeertin staat meestal aangegeven welke temperatuur het begint te vloeien.

Citaat van: pitsar op maandag 25 mei 2020, 19:08:05
ps: van de oude soldeerbout is werkelijk een deel van de punt verdwenen. Lekker! Nu verdwijnt de bout als geheel  :D

Dat soort dingen haal ik eigenlijk nooit van Marktplaats. Meestal te duur voor dat soort zaken. Daarnaast weet je niet hoe er mee omgesprongen is. Nu is het een waardevolle les om het niet meer te doen  ;)

Groet Ronald.
Re: enkele vragen over solderen
Hoi Ronald,

Welke soldeertin raad je dan aan en maakt dit nog verschil, bijvoorbeeld of het gaat om solderen aan rails, dan wel het inbouwen van een decoder?

Groeten,
William
Re: enkele vragen over solderen
Ik gebruik nog altijd CFH S-Sn60Pb40 artikel 52323 Elektroniklot. Of de Felder S-Sn60Pb40 0,50mm Die twee gebruik ik het meeste. De dunnere voor het fijne soldeerwerk. Het dikkere voor de spoorstaven e.d. Deze twee rolletjes krijg ik nooit meer op :)  Ik weet niet of het nog te krijgen is. 

Je moet altijd zorgen dat je in een goed geventileerde ruimte aan het solderen bent. :)

Groet Ronald.
Re: enkele vragen over solderen
Lid sinds: 2017

Ik hou van hobbies

offline
Re: enkele vragen over solderen
Ik ventileer met het raam op een kier en de deur van de ruimte waar ik ben open. Als je echt zo min mogelijk in je longen wil krijgen moet je wel haast actief gaan ventileren. Je zit er met je neus vaak bovenop. Misschien een ventilator naast je hoofd om het ergste meteen weg te blazen?

Zelf ben ik begonnen met het Velleman 48w soldeerstation. Dat is precies hetzelfde ding als de Basetech ZD-99 behalve dat er volgens de foto's bij Basetech een CE keurmerk op zit. Exact hetzelfde station is te koop onder het merk Fixpoint. Zelfde herkomst dus, alleen een ander naampje. Het ding werkte prima maar ik had wel een aantal opmerkingen:

- Geen verwisselbare punt
- Het mechanisme waarmee je de punt vast draait werd met verloop van tijd losser waardoor de punt los begon te zitten (op te lossen door hem weer vast te draaien maar vaak merk je dat pas als hij heet is)
- Ik had geen idee wanneer de punt helemaal op temperatuur was zonder te testen op tin
- Het duurt vrij lang voor de punt op temperatuur is

Om die reden heb ik iets dieper in de buidel getast en de Fixpoint EP5 aangeschaft. Ook deze versie is te koop onder het merk Basetech en Velleman. Toen ik hem kocht was hij alleen wel net nog onder de 50 euro. En daar ben ik echt heel tevreden over. Warmt razendsnel op en op het display is af te lezen welke temperatuur hij heeft. Ik heb meteen extra (en verschillende) punten meebesteld en een soldeerpuntreiniger. Dit is een bakje met een soort van goudkleurige staalwol die stevig op je bureau staat en waarmee de punt veel beter en makkelijker mee schoon te maken is dan met dat gekke sponsje dat er bij zit.

De Velleman gebruik ik nu voor huis-, tuin- en keukenzaken en de Fixpoint voor de modelbouw.

Soldeertin (met harskern) heb ik besteld uit China. Ik heb de bout standaard rond de 350 staan. Dat werkt tot nu toe altijd prima maar ik heb dan ook nog maar 1 dikte tin gebruikt.
Re: enkele vragen over solderen
Lid sinds: 2018

Pitsar <=> Patrick

offline
Re: enkele vragen over solderen
Dank Steven, Ronald. Groet! Patrick
Re: enkele vragen over solderen
Citaat van: Steem op dinsdag 26 mei 2020, 10:15:07
- Geen verwisselbare punt
- Het mechanisme waarmee je de punt vast draait werd met verloop van tijd losser waardoor de punt los begon te zitten (op te lossen door hem weer vast te draaien maar vaak merk je dat pas als hij heet is)

Volgens mij kan je met dat mechanisme ook de punt vervangen. Die zet ik dus ook altijd vast nu. Dat is de slijtage.

Citaat van: Steem op dinsdag 26 mei 2020, 10:15:07
- Ik had geen idee wanneer de punt helemaal op temperatuur was zonder te testen op tin
- Het duurt vrij lang voor de punt op temperatuur is

Klopt dat is een nadeel van het apparaat dat je niet kan zien of deze op temperatuur is. Goed ik ben er aan gewend dat ik de bout aanzet en dan even wat andere dingen doe zoals spul erbij pakken e.d. Dan is daarna wel warm genoeg. Ik doe het meestal met iets vertinnen van de punt. Dan merk ik heel snel of deze op temperatuur is.

Citaat van: Steem op dinsdag 26 mei 2020, 10:15:07
Om die reden heb ik iets dieper in de buidel getast en de Fixpoint EP5 aangeschaft. Ook deze versie is te koop onder het merk Basetech en Velleman. Toen ik hem kocht was hij alleen wel net nog onder de 50 euro. En daar ben ik echt heel tevreden over. Warmt razendsnel op en op het display is af te lezen welke temperatuur hij heeft. Ik heb meteen extra (en verschillende) punten meebesteld

Zoiets als vervanger / opvolger van mijn huidige soldeerstation is een optie :)

Groet Ronald.
Re: enkele vragen over solderen
Lid sinds: 2017

Ik hou van hobbies

offline
Re: enkele vragen over solderen
Klopt, je kan de punt met dat mechanisme vervangen. Mijn fout, ik was niet duidelijk. Wat ik bedoelde is dat er geen andere diktes punten zijn voor die soldeerbout. Ik heb ze iig niet kunnen vinden. Alleen vervangende punten van dezelfde dikte.

En het loszittende mechanisme is bij mij dan wel erg snel versleten. Hij begon na een half jaar al los te zitten.

Ik raad het station heel erg aan. De houder van de bout voelt heel plastic aan maar als hij eenmaal goed vast zit aan de rest van het station is het prima. Op het display zijn overigens 2 temperaturen af te lezen; de doeltemperatuur en de huidige temperatuur. Als je gaat solderen zie je de huidige temperatuur zakken. De doeltemperatuur blijft uiteraard gelijk tenzij je die anders instelt.
Re: enkele vragen over solderen
Een tip, als je nog moet kiezen ga dan voor loodvrij tin. Tin met lood (o.a. Pb40) is nog wel verkrijgbaar, maar lood is een metaal wat ons lichaam niet kan afbreken. Je loopt dus het risco om elke keer het niveau te verhogen (totdat het niveau te hoog wordt). Pak bijvoorbeeld een Sn100 of Sn99.3Cu0.7 tin, dat werkt prima en is niet al te duur.
Zelf heb ik de voorkeur om er wat Ag (zilver) erin te hebben, dat heeft wat voordelen maar tegelijkertijd is het ook een stukje duurder (€30 - €35 per 100 gr afhankelijk van het Ag gehalte).
Re: enkele vragen over solderen
Het verhaal van afzuiging is meer voor als je er dagelijks mee werkt dat kun je niet zonder.
Voor af en toe is het echt niet schadelijk dan dat je langs een drukke auto weg loopt,persoonlijk vind ik de damp/rook van het hars het irritantste.
Wat dat betreft kun je nog beter een vloeimiddel gebruiken werkt beter dan harskern en geeft minder overlast heb het zelf in een injectienaald zitten werkt fijn om precies genoeg te gebruiken zelfs met smd solderen.
Re: enkele vragen over solderen
 @citaat het verschilt alleen dat het een weer het lichaam kan verlaten en het andere niet  ;)
Maar ik snap wel wat je bedoelt, voor zakelijk of regelmatig solderen is afzuiging wel een vereiste (voor je eigen gezondheid).

Afzuiging is op zich redelijk eenvoudig te bouwen voor hobby gebruik.  Je hebt nodig:
Een blikje (groot genoeg voor de fan en actieve koolstof)
Een computer fan (wel een redelijke lucht verplaatsing heeft)
Een voedingsadapter (12V) voor de fan
Stof filter (bijvoorbeeld van een afzuigkap om de stof deeltjes weg te filteren)
Actieve koolstof (bijvoorbeeld de korreltjes welke voor een aquarium chemisch te filteren)
Een stukje fijn gaas (om de fan en uitgang af te schermen zodat de actieve koolstof in het blikje te houden, een stukje stof filter kan ook)

In het blikje maak je een groot genoeg gat voor de fan en aan de bovenkant of tegenover de fan voor de uitgang.
Monteer de fan over het gat zodat deze in het blikje blaast (als je los fijn gaas hebt monteer deze tussen de fan en het blikje)
Als je geen gaas hebt maak dan van het stof filter 2 scheiding wandjes en vul de tussenruimte op met de actieve koolstof.
Als je wel gaas hebt plaats er ook een over de uitgang en een stukje stof filter voor de fan (zorgt ervoor dat het stof wat aangezogen wordt voor de fan al wordt opgevangen en de fan schoner blijft). Daarna ook het blikje vullen met de actieve koolstof. De fan sluit je aan (of heb je al gedaan) op de voedingsadapter.

De lucht wordt aangezogen door de fan en de schadelijke stoffen worden eruit gefilterd door de actieve koolstof. Het hobby project zet je bij gebruik dicht genoeg op het te solderen stukje waardoor de dampen afgezogen kunnen worden. (Ik heb ook creatieve oplossingen gezien waarbij ze een stukje slang hebben gebruikt om flexibeler te kunnen werken en wat meer werkruimte hebben.  (Hopelijk een duidelijk genoeg verhaal om eventueel zelf na te kunnen bouwen, in mijn hoofd duidelijk genoeg maar ik weet dat het voor een ander niet duidelijk genoeg kan zijn).
Re: enkele vragen over solderen
Citaat van: kteeven op woensdag 20 mei 2020, 15:26:48
Ik heb niet heel veel verstand van solderen, al doe ik het wel regelmatig. Zelf heb ik een regelbaar soldeer station. Jaren geleden bij conrad gekocht voor iets van 50 euro. Een tip die ik ooit van iemand heb gekregen waar ik veel aan had was: gebruik nooit een nat sponsje om de punt nat te maken. Hierdoor krijg de punt steeds een temperatuur schok. Beter is om een staalsponsje de gebruiken voor het reinigen. De punt gaat hier door vele malen langer mee.

Kasper

LS

Hier een kleine handleiding over solderen en 'natte'sponsen :)


SoldeersponsBijv Weller .
Om goed te kunnen solderen is het belangrijk om een soldeerspons bij de hand te hebben. Je gebruikt deze om de punt van een soldeerbout te reinigen. Dit is nodig omdat hier tijdens het solderen vaak stukjes soldeersel blijven zitten, die door de hoge temperaturen kunnen oxideren wanneer deze te lang verhit worden. Deze stukjes zorgen ervoor dat je soldeersel minder goed hecht, waardoor de kwaliteit van je soldeerwerk achteruit gaat. Ook geeft de soldeerbout minder goed warmte door, waardoor het langer duurt om het soldeersel te smelten. De Weller soldeerspons is zo gemaakt dat wanneer je deze afveegt, deze geoxideerde stukjes eraan blijven kleven. Stop je even met solderen, veeg de punt dan aan de spons af en stop de soldeerbout terug in de houder (of in de houder van het soldeerstation). De houder voorkomt dat je tegen de hete bout aan stoot.

Gebruik voorbereiden

Bij de aanschaf van een compleet soldeerstation zit er meestal al een soldeerspons inbegrepen. Heb je een losse soldeerbout, dan zal je er een bij moeten kopen. Een soldeerspons gaat lang mee, maar wanneer deze te vies is om nog effectief soldeersel op te nemen, moet je deze vervangen. Een nieuw exemplaar ziet er altijd dun uit, maar nadat je deze nat heb gemaakt zal deze uitzetten. Het makkelijkste is om de spons een paar seconden in een bakje met water te leggen. Knijp deze vervolgens boven het bakje uit, zodat deze nog wel vochtig is maar niet meer doorweekt. De spons is nu klaar voor gebruik. Het is wel belangrijk om altijd te solderen in een ruimte met goede ventilatie. Daarnaast is een veiligheidsbril belangrijk, omdat er anders soldeersel in je oog terecht kan komen, en ook de rook die vrijkomt irritatie aan de ogen kan veroorzaken.  (RE Koos. Zorg dus voor een goede ventilatie bijv een open dakraam oid. Voor de rest zou ik niet te ingewikkeld doen. )

Hoe reinig je een soldeerpunt het beste?

Het gat in het midden van de spons zorgt ervoor dat je de soldeerpunt makkelijker langs de rand van het gat af kunt vegen. Door de soldeerpunt aan een vochtige spons af te vegen, zal de temperatuur hiervan dalen. Gebruik je een soldeerstation met ingebouwde thermometer, dan zal deze dus automatisch de punt gaan verhitten om de juiste temperatuur te behouden. Wacht na het afvegen dus altijd een paar seconden voor je door gaat met solderen, zodat alles weer op temperatuur is. De soldeerspons is bestand tegen hoge temperaturen, je hoeft dus niet bang te zijn om deze te beschadigen met de soldeerbout.

Bron Soldeerbout.com

De zg temperatuurschok is dus niet zo relevant ,maar wel een niet schone solderpunt.   
Met een keramische soldeerpunt al helemaal geen schuurmiddel gebruiken.


Succes .
Groet Koos
Re: enkele vragen over solderen
Lid sinds: 2019

offline
Re: enkele vragen over solderen
Ik ben eindelijk begonnen met de soldeerbout. Nu aan het oefenen op een Marklin 3000. Op youtube ziet het er heel gemakkelijk uit maar toch wat prutsen hier.
Welke temperatuur is ideaal om deze dunne draadjes te solderen?
Re: enkele vragen over solderen
Lid sinds: 2009

Veel lukt met geduld, liefde en precisie.

offline
Re: enkele vragen over solderen
De temperatuur voor het solderen is afhankelijk van de lood-tin verhouding van het soldeertin. Maar om en nabij de 230 gr.C zit je wel goed.
Uiteinden van draden die lang geleden zijn afgeknipt, hebben vaak een klein laagje corrosie. Dat soldeert vaak iets lastiger. Gebruik harskernsoldeer van bv 1 mm en wees niet te royaal maar ook niet te zuinig.
Vertin het uiteinde van de ca 1 mm gestripte draad door de draad met het gestipte deel tegen de vertinde hete soldeerpunt te houden, en voeg dan het tin toe. Het tin smelt samen met het hars en vloeit door de capitulatie werking enkele mm in je draad.
De isolatie zal ook wat terugtrekken zodat je een ca 2-3 mm vertinde draad hebt. Zogauw de draad is vertint ( je kan deze nog iets ronddraaien) trek je de draad weg zodat de isolatie niet te heet wordt.
Nu kan je de draad aan je vertinde onderdeel solderen. Soms is extra tin niet nodig.
Houdt de draad tegen het onderdeel en met de soldeerpunt draad verwarmen tot tin weer vloeit. Als tin goed vloeit stoppen en draad niet bewegen. Tin zal stollen en hoort glimmend te zijn. Een doffe soldeerverbinding is bewogen en/of te koud geweest.
Succes.
Marcel
Re: enkele vragen over solderen
Het gewone 60/40 soldeer heeft een smeltpunt van rond de 190 graden. Om goed te solderen stel je dan je bout rond de 320 graden in.

Loodvrij soldeer een hogere temperatuur.

Genoeg over te vinden op internet.
Re: enkele vragen over solderen
Lid sinds: 2020

zonder fantasie ook geen creativiteit

offline
Re: enkele vragen over solderen
De in posting # 26 genoemde bron  soldeerbout.com  bestaat kennelijk niet meer. De domeinnaam staat te koop...