Beperkingen van het forum is het aantal karakters max 20000 vandaar 2 delen.
Gr. Bert
Weatheren op de Gastendag
Helaas hebben wij maar 2 uurtjes toebedeeld gekregen van het forum en geloof mij dat is kort. Er is dan helaas niet voldoende tijd om al de facetten van het leuke onderdeel van onze treinen hobby te behandelen.
Wij zullen ons dus moeten beheersen en beperken tot een aantal basis principes waar je zeker in het begin al aardig mee uit de voeten kunt. U hoeft dus niet te schrikken het onderstaande gaan wij niet allemaal behandelen, zeker nu het forum heeft besloten dat er aan de presentatie toch een alleraardigst praktijk deel is gekoppeld waarbij u een zelf meegebracht wagonnetje of wat dan ook zelf kunt gaan weatheren.
Het is niet zo dat wij tijdens het praktijk deel dan in een hoekje onderuit gaan hangen en lijdzaam toe gaan kijken, mocht er nog hulp nodig zijn of heeft u nog verdere vragen dan zullen wij daar graag op inhaken.
Het zou natuurlijk handig zijn als diegene die mee willen doen aan de workshop de onderstaande tekst alvast zouden willen lezen zodat je gerichte vragen kunt stellen, en nog handiger uitprinten en meenemen naar de gastendag.
Tijdens deze dag zal ik er voor zorgen dat er verf en een aantal kwastjes aanwezig zijn zodat u het geleerde direct in praktijk kunt gaan brengen.
Deze dag zullen wij ons beperken tot:
? Het waarom van weatheren
? Wat heb je voor gereedschap nodig
? Voorbereidende werkzaamheden
? Wet wash
? Drybrushen
Het waarom van weatheren,
Wie wil er geen realistische baan, waarbij alles op en rond het thema modelspoorbaan er bijna net zo uit ziet als in het echt. Het rijdend materiaal wat je nieuw hebt aanschaft ziet er smetteloos uit en de meeste huisjes zijn standaard voorzien van een plastic look. Je kan dit veranderen door de huisjes, rijdend materiaal, straten en wegen, eigenlijk alles wat op de modelbaan staat te weatheren (vervuilen en of verweren) waardoor ze er echter uit gaan zien. De modellen gaan als het ware leven en zitten vol gebruiksporen en sporen veroorzaakt door weersinvloeden. Ook zal je zien dat een modelbaan waar de nodige aandacht aan ook dit soort details is geschonken er harmonieus uitziet. Zelf vind ik persoonlijk dat treinen beter tot hun recht komen in een zo natuurlijk mogelijk nagebootste omgeving.
Moeilijk is het verouderen (weatheren) niet het is een kwestie van durf.
De ervaring komt vanzelf iedereen ontwikkeld zijn eigen manier van werken en het is op een aantal basis principes niet vast te leggen wat de beste manier is. Wat ik zelf erg aantrekkelijk vind aan het verouderen van wagons buiten het feit dat het gewoon erg leuk is om te doen, is dat je met een relatief goedkoop model hele leuke resultaten kan bereiken. Heel belangrijk is wel dat je goed kijkt hoe het er in het echt uitziet voordat je met weatheren aanvangt.
Als je besluit om te gaan weatheren is het gelijk een mooie gelegenheid om de kleurrijke details die niet zijn aangebracht op het model aan te brengen.
Het extra aan brengen van details op de bijvoorbeeld huisjes en rollend materiaal zou je ook onder kunnen schuiven onder het hoofdstukje weatheren.
Verder zullen wij het superren van modellen later nog eens nader gaan toelichten
Heel vaak wordt dus wel het rollend materiaal geweatherd maar dat moet natuurlijk ook wel weer goed passen in het landschap. Wheateren en of verouderen heeft dus niet alleen betrekking op de treinen maar op de gehele scenery op je baan. Het mooiste om te zien is dat als het kleuren palet van het landschap geleidelijk in elkaar overloopt.
Dit kan je bijvoorbeeld bereiken door met de airbrush alles lichtelijk te bedekken met een lichte zweem bruin/grijze stofkleur.
Heb je nu een baan met bijvoorbeeld een baan met een overwegend grijs gebergte (gesteente) dan zou ik met de airbrush een grijzige zweem aanbrengen. Nu moet je dit natuurlijk nooit overdrijven en weten hier op tijd mee te stoppen, anders wordt het effect dat we willen bereiken te niet gedaan. Het eindresultaat mag er niet uitzien als een baan die al jaren lang door een stofregen wordt belaagd. Maar ook weer niet te bang zijn en weer veel gaan afdekken. Het geeft niets als onderkanten van masten bruggen en zelfs de preisertjes geraakt worden, het eindresultaat wordt alleen maar beter. Ook zal je zien dat als je rotsen accentueert met schaduwen en drybrush technieken dat er meer perspectief dus diepte ontstaat het lijkt soms ingewikkeld maar dat is het niet. Nog veel meer tips en over het hoe en waarom van weatheren staat uitgebreider beschreven in het topicje Weahteren van modelhuisjes en treinen
Wat heb je voor gereedschap nodig,
Als je denkt te gaan weatheren heb je buiten de nodige dosis geduld ook wat gereedschap nodig. Als je het weatheren beperkt tot drybrushen en werken met krijt kun je al volstaan met kwastjes en pencelen.
De airbrush is bij het weatheren een makkelijk stukje gereedschap, waarmee je heel aparte resultaten kan behalen wat met alleen een kwastjes niet gaat.
Onderstaande benodigdheden minimaal benodigd:
Diversen:
- Kleine ronde kwastjes 0, 00 en 000
- Platte kwast ca 8mm breed
- Platte kwast ca 13 mm breed
- Beker voor verdunner water/thinner/wasbenzine
- Acryl reiniger
- Wattestaafjes
- Schoteltje om de verf te mengen en of te verdunnen
- Afplaktape van bijvoorbeeld Tamiya
- Hobbymesjes
- Afdekzijl
- Doekjes en of tissues
Er zijn in grote lijn maar twee soorten modelbouw verf die geschikt zijn voor het geen wij het willen gaan doen namelijk:
- Op waterbasis (acryl)
- Enemal verven populair gezegd olieverf.
Een aantal jaren terug begon de verf op water basis (acryl verven) zich meer en meer te ontwikkelen tot een goed product. In het begin was ook ik redelijk sceptisch ten opzichte van de aqua verven, maar nu ben ik zeer positief over deze verfsoort en inmiddels gebruik ik niet anders meer.
Groot voordeel van acryl verf vind ik persoonlijk de droogtijd, je kan de bewerkingen heel snel na elkaar uitvoeren zodat er al snel een mooi resultaat te zien zal zijn.
Onderstaande kleuren dienen slecht als een indicatie van de kleuren die je zou kunnen toepassen:
Verf Revell Aqua Color:
- Beige 36314
- Antraciet
- Steingrau36175
- Bronzegrün 36165
- Braun 36381
- Rost
- Karminrot 36136
- Dunkelgrun 36168
- Dark Earth 36182
- Ziegelrot 36137
- Wheiss 36105
- Afrikabraun 36137
- Hellgrau 36176
- Schwarz 36108
- Transparante lak mat / glanzend
Overig:
- Airbrush
- Fles perslucht / compressor
- Soldeerbout
- Dremel of mini boormachine
- Portie geduld en kalmte
- Foto?s, tijdschriften en boeken met voorbeelden van het grote voorbeeld
Voorbereidende werkzaamheden,
Zorg er altijd voor dat je model (het te behandelen oppervlak) goed ontvet is anders zal de verf niet zo goed hechten aan het oppervlak. Ook heel belangrijk is dat je model goed stof vrij is, dus voordat je begint met het bewerken altijd het stof zo goed als mogelijk verwijderen. Tijdens het aanbrengen van verf zal de aanwezige stof een steeds grotere bron van ergernis worden.
Een model dat vooraf niet goed is gereinigd daarmee zal je nooit een bevredigend eindresultaat mee kunnen behalen.
Gebruik van kleuren,
Gebruik over het algemeen bij het weatheren natuur kleuren zoals aardkleuren bruin, oker, khaki, grijstinten en roestkleuren maar daar over later meer.
De te gebruiken verf kan je eventueel wat donkerder of lichter worden gemaakt een en ander afhankelijk van het te weatheren object.
Zorg er voor dat de te gebruiken kleuren goed bij elkaar passen en geen al te grote contrasten opleveren.
Wel goed opletten als je begint met verven dat je van donker naar licht toewerkt. Begin dus met de meest donkere delen en schaduwplekken.
Werk dan met lichtere kleuren het model verder af. Dit wordt ook wel eens in negatief verven genoemd. Start dus met de basis kleur en maak deze steeds wat lichter door de verf te mengen met bijvoorbeeld wit of een beige kleur.
Roestkleur is een ruim begrip kijk maar goed naar foto's van het grootspoor. Nieuwe roest kan zijn nagenoeg oranje en hoe ouder de roestplek hoe donkerder, dus van oranje naar nagenoeg donkerbruin.
Het is dus een kwestie van smaak welke kleur je kiest. het mooist is een combinatie van kleuren die goed in elkaar overlopen dat is ook het meest realistisch. Roestplekken kun je nog beter imiteren wanneer je door de verf een beetje talkpoeder vermengd. Hierdoor krijg je de indruk dat het verfoppervlak loskomt. Nog beter gaat het wanneer je ingedikte verf gebruikt.
Deze verf kun je goed dik aanbrengen waardoor het nog meer lijkt of de verf loskomt van de ondergrond.
Wet wash,
Is niets anders dan het model in te smeren met een zwaar verdunde verf.
Ik heb het nu expres niet over schilderen maar over smeren omdat de verf in tegenstelling tot wat ik eerder heb verkondigd nu wel heel ruim opgebracht moet worden.
Het teveel aan verf kan eenvoudig met een doekje of wattenstaafje worden weggenomen. Dit doe je meestal om diepte en schaduw effecten te creëren.
Deze techniek is heel mooi te gebruiken bij bijvoorbeeld de houten vloeren in open bakwagens , zijkanten van de gesloten goederenwagons, accentueren van kieren en naden, voegwerk tussen stenen enzovoort. Deze methode is bijvoorbeeld ook zeer geschikt om roest op bijvoorbeeld draaistellen aan te brengen.
Verdun de donkere verf zeer zwaar, en dan met een penseeltje aanbrengen op de delen die je donkerder wilt maken. Je hoeft dan geen kracht op het kwastje uit te oefenen doordat de verf erg dun is doet de natuur zelf zijn werk de verf zal netjes langs de randjes en in de kiertjes vloeien. Het teveel aan verf kan eenvoudig met een doekje of een wattenstaafje worden weggenomen.
De dichtheid van de kleur is bij deze methode heel erg afhankelijk van de mate waarin de verf wordt verdund.
Een ander methode die ik zelf heel vaak toepas en dat is, ik schilder meestal in negatief dat wil zeggen van donker naar licht. Ik breng dus eerst een donkere wash aan (is gelijk de glans van het plastic verdwenen) met een schaduw kleur dat is de kleur van de wagon waarbij redelijk veel zwarte verf is toegevoegd.
Na het drogen kan je het model weer verder behandelen met Drybrush technieken met lichtere kleuren. Dit wordt ook wel Preshaden genoemd of wel aan brengen van schaduwen.
Preshaden kan ook worden gedaan met een airbrush, je spuit het object
helemaal in een donkerdere kleur, waarna drybrush handeling en of de volgende spuitlaag er pas overheen gaat. Als je deze volgende kleur net niet helemaal dekkend aanbrengt en de onderliggende donkere kleur langs randen en diepere delen de donkere kleur heel subtiel laat doorschijnen heb je al een mooi effect met waardoor er diepte ontstaat.
Drybrush,
Moeilijk woord voor droog kwasten deze bewerking is met name bedoeld voor het accenturen van hogere delen op de wagons huisjes enzovoort.
De truc van het drybrushen is dat je de kwast zo vaak af moet vegen op een doek of keukenrol, totdat je denkt dat er geen verf meer afkomt. Dan ga je het model behandelen je zal zien dat er dan nog voldoende verf opzit om het gewenste resultaat te behalen. Door het drybruschen worden de hogere delen van het model beter zichtbaar en komen al de details beter naar voren.
Als je dit goed doet krijg je nauwelijks strepen en bereik je nagenoeg het effect van een airbrush. Ook in het begin niet te veel druk uitoefenen op de kwast anders krijg je weer een te streperig resultaat.
Het is dus meer en vaker het object met de kwast behandelen.
Als je te snel wilt gaan werken en de kwast niet goed genoeg van verf ontdoet dan zal de verf te dekkend opgebracht worden en bereik je niet het beoogde resultaat. Zeker zo belangrijk is de kwast deze moet voldoende stijfheid hebben om te drybrushen (vorm van borstelen) maar zeker ook weer niet te hard anders krijg je zo wie zo te veel strepen. Als ik de kwastjes nieuw koop knip ik meestal met een scherpe schaar er steeds een stukje vanaf tot ik vind dat het goed werkt.
Airbrush of te wel een luchtkwast
Voordeel van airbrushen is dat de verf zeer fijn verdeeld wordt, waarbij je de mate van vervuiling op eenvoudige manier kan doseren zonder aanzetten te gaan zien op het te behandelen oppervlak. De verf breng je zo dun op dat het zelfs mogelijk is om de teksten die de fabrikant met zorg heeft aangebracht te kunnen blijven lezen.
Met de airbrush bereik je resultaten die met een kwast niet of haast niet kan bereiken. Ook kan je met 1 kleur heel veel verschillende kleur nuances maken op het te behandelen wagonnetje of locomotief. Dit omdat je eigenlijk allemaal dunne transparante lagen aanbrengt die elkaar mooi overlappen.
Als je een beetje bedreven bent in het werken met de airbrusch hoef je haast niets af te plakken. Airbrushen zou ik wel een beetje serie matig doen, want na iedere behandeling en verandering van kleur moet je het apparaat steeds weer schoonmaken, Met acrylverf is dat redelijk simpel te doen maar met verf op oliebasis een minder plezierig werkje.
Hoe ga je nu het beste met de airbrush om, het is gevoel dat je er voor moet krijgen maar als basis zou je de onderstaande handelingen kunnen uitproberen:
Verf spuiten van links naar rechts in een ononderbroken constante beweging.
Spuiten van een locomotief met een airbrush doe je met een continue ononderbroken beweging van het de airbrush van links naar rechts en weer terug.
De afstand van de airbrush mag niet te ver en ook niet te kort zijn. Zo?n 15 à 25 cm is voldoende bij een luchtdruk van maximum 1,5 tot 2 Bar.
Naast de instelling van de druk heeft de mate van verdunning een grote invloed
op het nevel patroon van de verf. Kortweg is het vaak dat te dikke verf tijdens het spuiten meer grove spetters geeft en te dunne verf zal meer gaan vloeien tijdens het spuiten. Zelf verdun ik de verf meestal 50% waarna ik de druk afregel totdat het een mooie gelijkmatige nevel is.
Wanneer de airbrush te veraf staat van je model loop je het risico dat de verdunner (water, thinner of terpentine) reeds is verdampt nog voor de verf het model kan bereiken niet goed dus. Dit is één van de klachten die vaak worden gehoord de verf pakt niet op het model. Ik adviseer om geen wasbenzine te gebruiken als je met olieverf werkt, wasbenzine is een stuk vetter dan terpentine waardoor de kans op glimmende plekken bij gebruik van matte lak groter is.
Wanneer je vanaf een tekort afstand spuit dan loop je weer het gevaar dat de verf snel gaat uitlopen ook niet goed. Stop ook niet bruusk wanneer je het einde van het model bereikt hebt, maar spuit steeds een beetje verder voorbij het model en keer dan pas terug naar het model.
Wanneer je stopt op het einde van het model, dan zal deze plaats 2 maal meer verf opvangen dan de andere plaatsen. Hierdoor loop je het risico dat de verf zich hier opstapelt en gaat vloeien, en of te dik aangebracht wordt.
Bespuit het object liever 10 of meer keer met een dunne nevel verf dan dat je het in één laag probeert te realiseren.
Beweeg ook niet te snel met het pistool, en ook niet te traag.
Een vlotte beweging (zoals de slinger van een klok) zou voldoende moeten zijn. Probeer ook met je hele arm mee te bewegen zodat je een constante afstand behoud van je model tot aan de kop van je verfpistool.
Werken met krijt pigment
Met het werken met krijt of pigment kan je weer andere effecten bereiken die met drybrush en of de airbrush niet kunnen. Pigment gebruik ik meestal op daken en ook bijvoorbeeld op de looproosters van de wagons.
Omdat je daadwerkelijk met een droge stof bezig bent ziet het er erg realistisch uit. Hoe kan je ook beter het effect van stof benaderen dan stof te gebruiken.
Plaatsen die regelmatig door hebberige handjes worden beroert wel even na behandelen met een matte lak die je dan wel met een airbrush moet opbrengen en niet met een kwast.
Je kan echte pigment poeders, maar je kan ook heel goed pastel krijtjes gebruiken. Zelf gebruik ik ook vaak pastelkrijtjes. Het is natuurlijk niet de bedoeling dat je het oppervlak met een krijtje gaat bekladen, maar je gaat eerst fijn poeder maken door het krijtje langs een schuurpapiertje te halen. Het poeder dat je dan hebt is erg geschikt om het model de finishing touch te geven. Dit kan je doen met een fijn penseeltje of met een wat grovere kwast het poeder te tamponneren op de plaats waar je de kleur aan wilt brengen. Het teveel aan poeder blaas je eenvoudig weg. De delen die je niet vaak aanraakt hoef je verder niet te behandelen, plaatsen die door regelmatige aanraking de kleur zouden kunnen verliezen daar kan je het oppervlak met matte lak (wel spuiten met een airbrusch) fixeren.
Als je de pigment poeders bijvoorbeeld aanbrengt op het dak van een wagon of locomotief dan is het raadzaam om eerst het oppervlak met matte lak (airbrush of gewoon met een penseel) te behandelen.
Hierdoor krijgt het dak voldoende stroefheid om de pigment poeders goed te laten hechten.
einde deel 1